________________
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
૧૩૧ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૭-૮ [૮ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦, ગુરૂધર્મની જોગવાઈ પામેલાઓ કોણ નથી જાણતા કર્મ રાજા દાક્ષિણ્ય વગરનો છે, દયા વગરનો છે. કે સંસાર અસાર છે, સંસારમાં ધર્મ એ જ સાર કર્મનો કાયદો રાજા કે રંક બધા માટે સમાન છે. છે, અને માયા-મમતા જ સંસારમાં રખડાવનાર કર્મની અટલ સત્તામાંથી, નિયંત્રિત થયેલ મનુષ્ય કે છે, તથા જીવનની વિશુદ્ધિને સંહારનાર છે. આટલું દેવ કોઈ છુટી શકતા નથી. છતાં માયા-મમતાને છોડનારા કેટલા ? નાસ્તિક મમત્વ કરવાથી દેવોને પણ પોતાના પણ “આ બધું છોડીને જવું છે” એ માનવામાં કંડળમાં, હારમાં કે વાવડીમાં અવતરવું પડે છે, આસ્તિક છે, નાસ્તિક નથી. બીજાં બધાં તત્ત્વો ભલે તો આપણે છેલ્લાં ડચકાં વખતે પણ વાડી, વજીફા, ન માને, પણ એક દિવસ નક્કી જવું છે, અહીં બાગ-બગીચા કે બંગલા, ભાઈ-બહેન કે સ્ત્રી તથા દેખાય છે તે બધું સાથે નહિ લેતાં અહીં જ મૂકીને પુત્ર પરિવારનું શું થશે? એમાં જ અટવાઈએ તો જવું પડશે, એ વાત તો નાસ્તિક પણ કબૂલે છે. પછી આપણી શી ગતિ થવાની ? પરિગ્રહની જે કબૂલવી પડે છે. કહો કે નાસ્તિક તથા આસ્તિક મમતા દેવોને પણ પૃથ્વીકાયાદિમાં પટકે છે તો બને એ વાતમાં બધા એક મત છે છતાં માયા આપણે મનુષ્ય તો જાણ્યા છતાં શા ઉપર આટલી મમતા છોડાય છે ? મમતા માટે શું શું નથી મમતા રાખીએ છીએ? ક્યા કારણે રાતા માતા કરવામાં આવતું? મનુષ્યોની (આપણી) તો અહિં થઈ ફરીએ છીએ ? મૂળ મુદા પર આવીએ - થોડા દિવસની રમત છે, સો પચાસ વર્ષમાં પરિગ્રહની મમતાથી, એટલે કુંડળ, અને વાવડી ફનાફાતીયા થવાનું છે, આપણી સાહ્યબી પણ શી વગેરેમાં તીવ્રમોહ રહેવાથી એદ્રિયપણામાં જે દેવો છે ? છતાં જો મમતા છૂટતી નથી, તો પલ્યોપમો ઉતરી જાય તેવાને પણ દ્રવ્યદેવ કહી શકાય. ચાહે અને સાગરોપમોના આયુષ્યવાળા તથા અદ્ભુત પહેલા બનાવનું કારણ હોય અગર ભવિષ્યનું કારણ સાહ્યબીવાળા દેવોને મમતા શી રીતે છૂટે? આગલો હોય બંનેને દ્રવ્ય કહી શકીએ, પણ અહિં દ્રવ્યદેવ ભવ બગાડે તેવી મમતા વૈમાનિકના પણ બે તે જ કે જેઓ ભવિષ્યકાલે દેવગતિમાં ઉત્પન દેવલોકમાં છે. ભવનપતિ વગેરે પણ તો તેવી થવાના છે. શંકા થશે કે ભૂતકાળના દેવોને દ્રવ્યદેવ મમતાવાળા છે. ત્યાં તો મમતાનાં કારણો પણ છે, કેમ ન ગણ્યા? શાસ્ત્રકારો જે વચનો કહે તે નિષ્ફળ ઘણું લાંબું આયુષ્ય એટલે મમતા ચિરપરિચિત થાય નથી તેઓ તો હેયમાં હેય અને ઉપાદેયમાં છે, પણ આ માનવ જીવનમાં એવું શું છે કે મમતા ઉપાદેયની પ્રવૃત્તિ જણાવે છે. જેઓ ભૂતકાળમાં દેવ છુટતી નથી ? એ મમતા જો દેવોને પાયમાલીના હતા અને અત્યારે એકેન્દ્રિય થયા કે મનુષ્ય થયા પંથે પલાયન કરાવે તો પછી આપણે કઈ ગણત્રીમાં? તેમાં દૃષ્ટાંત તરીકે કંઈ લેવાય તેમ નથી.