________________
ઉછે . . . શ્રી સિદ્ધચક્ર (એપ્રિલ ૧૯૩)
વાત જરૂર ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે અને તે એ મિથ્યાત્વી દશામાં જઈ પડે. જો અજ્ઞાનના દોષે કે જ્ઞાન અને ક્રિયાનું સૂત્ર અન્યતીર્ષીય અને કુગુરૂના સંગે સમ્યકત્વથી પતિત ન થવાતું વક્તવ્યતાની સ્પર્ધામાં છે અને ક્ષમાનું સૂત્ર હોત તો સમ્યકત્વનો અમરપટ્ટો જ જગતમાં સ્વાભાવિક છે એટલે જ્ઞાન અને ક્રિયાના વિભાગો રહેત. તત્ત્વ એટલું જ કે કર્મની લાઘવતાને લીધે સર્વ જીવ વ્યાપક લેવાય અને સ્વપર સહનનાં
ભગવાન જિનેશ્વર મહારાજે કહેલા તત્ત્વની સૂત્રો શાસનાન્તર્ગતો માટે લેવાય અને તેથી જ
સમ્યકત્વ હોય ત્યાં સુધી પ્રતીતિ થાય જ. મુમૂર્ખ સહનમાં સ્વ અને પરપક્ષ તરીકે વિવક્ષા કરી
આતુર જેમ કહ્યું પથ્યગ્રહણ ન કરે એટલું જ અને અહિં સમ્ય મિથ્યાજ્ઞાન કે ક્રિયાની વિવક્ષા
નહિ પણ અણકહ્યું કે કહ્યું એવું અપથ્ય જ ન કરી.
પ્રહણ કરે તેમ મિથ્યાદષ્ટિ જીવ હોય કે થાય પ્રશ્ન-સમ્યગૃષ્ટિ અને મિથ્યાષ્ટિની શ્રદ્ધાનો નિયમ
ત્યારે જ ઉપદેશેલા પણ તત્ત્વની શ્રદ્ધા ન કરે, શી રીતે સમજવો?
પરંતુ ઉપદેશેલા કે અનુપદેશેલા પણ અતત્વની સમાધાન-તત્ત્વાઈશ્રદ્ધાને લગતીને તત્ત્વ-ભૂયत्थेणाहिगया उत्त-प्रज्ञातत्त्वत्थसद्दहाणं पंचा
શ્રદ્ધા કરે છે. ધ્યાન રાખવું કે ઉપદેશેલા કે
અનુપદેશેલા પણ અતત્ત્વની શ્રદ્ધા મિથ્યાત્વ છે શ્રાવ ૦ વગેરે શાસ્ત્રવચનોથી એ નક્કી છે કે જીવાદિની સાચી શ્રદ્ધાવાળો જ સમકતી હોય
વિરૂદ્ધ પદાર્થની શ્રદ્ધા થાય છતાં સમ્યકત્વ ગણવું અને સમકતી જીવ હોય તે સાચી શ્રદ્ધાવાળો જ
અને સાચા પદાર્થની શ્રદ્ધા સાંભળવામાં આવ્યા હોય. એટલે સમ્યક્તવાળાને શ્રીજિનેશ્વરોના
છતાં શ્રદ્ધા ન થાય છતાં પણ સમ્યકત્વ માનવું વચનને આધારે જતત્ત્વ માનવાનું હોવાથી સાચી
એમ અજ્ઞાન અને ગુરૂના નામે બચાવ કરવો કયાં શ્રદ્ધા જ હોય. સમ્યકત્વવાળાની ભવિતવ્યતા સુધી ટકે? એટલી બધી અનુકૂળતાવાળી હોય કે તેને ખોટા પ્રશ્ન-સાંજે પ્રતિક્રમણના છ આવશ્યકમાં દેવવંદન પદાર્થને માનવાનો સંભવ થાય જ નહિં. આવતું નથી માટે તે ન કરે તો અડચણ શી? ભવિતવ્યતા અને અપૂર્વકરણાદિના સમ્યક્ત્વ સમાધાન-છ આવશ્યકરૂપ પ્રતિક્રમણ જો કે પંચ પામીને સાચી શ્રદ્ધાવાળો થયો હોય તેવાને પણ આચારની શુદ્ધિને માટે છે એ વાતમાં બે ભવિતવ્યતા અને મોહમહીધરની પ્રતિકૂળતા મત નથી, પરંતુ ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે થાય એટલે કાં તો કુગુરૂનો યોગ થાય અને કે પંચાચારની શુદ્ધિ કરતાં પણ સમ્યકત્વની શ્રદ્ધાથી પડે અથવા અજ્ઞાન છતાં નિશ્ચય ક્રિયા અત્યંત જરૂરી છે અને ત્રિકાલદેવકરવા તરફ દોરાઇને સાચી શ્રદ્ધા ગુમાવી વંદન કરવું એ સમ્યકત્વવંતની ક્રિયા છે,