________________
(માર્ચઃ ૧૯૩૯)
શ્રી સિદ્ધચક . ++++++++++++++++ { આગમોદ્ધારકની ?
) અમોઘદેશના - -+--+--+-+--+++++++++++++++++
(ગતાંકથી ચાલુ) ઘોડો તજી દેવો જ પડે છે. જેમ પ્રવાસી સાંભળતાને વાર, જો તમે વેપારી હો તો તમે એ ઘોડાને સાથે રાખીને તેના પર સ્વાર થઈને જ ઘરમાં આખી જમીનને પટે રાખી લો છો ! તમે જમીન પ્રવેશ કરી શકતો નથી તે જ પ્રમાણે મોક્ષનો પ્રવાસી પટે રાખી લો છો એનો અર્થ એવો કરવાનો નથી પણ ધર્મને સાથે રાખીને મોક્ષપુરીમાં દાખલ થઈ કે તમોને ઓચિંતો એ જમીન ઉપર એકદમ પ્રેમ શકતો નથી. મોક્ષપુરીના દ્વાર જયાં દેખાય છે કે ઉપજી આવ્યો છે. તમે જમીન પટે રાખો છો એ ત્યાં આ પ્રવાસીને ઘોડા પરથી નિવૃત્ત બનીને તે પેલા સોનાને લીધે છે. તમોને ઉપયોગીતા સોનાની પછી જ મોક્ષને પંથે પગલાં ધરવાં પડે છે. આ રીતે છે. તમે સોનું ઇચ્છો છો એટલે સોનાને સારભૂત વિચારતાં સાબિત થાય છે કે મોક્ષ એ જ આત્માને ગણીને તમે જમીન પટે રાખો છો. જેમ સોનું માટે સાધ્ય અથવા આરાધ્ય વસ્તુ છે અને ધર્મ એ સારભૂત છે તેમ અહીં ધર્મક્ષેત્રમાં મોક્ષ એ સુવર્ણ સાધ્યને પ્રાપ્ત કરવાનું સાધન છે.
છે અને ધર્મ એ જમીન છે. જમીનમાંથી સુવર્ણ સારભુત મોક્ષ એકલો જ !
મળે છે તેમ અહીંધર્મમાંથી સુવર્ણરૂપ મોક્ષની પ્રાપ્તિ હવે આ સઘળી ચર્ચાનો ઉપસંહાર કરી લેવો થાય છે. ધર્મસારો છે. ધર્મને કોઈ નઠારો કહેતું જ આવશ્યક છેતેમ કરતાં સ્પષ્ટ થાય છે કે સંસારમાં નથી. મોક્ષને માટે તે અતિઆનંદદાયક ગણાય છે, માત્ર ધર્મ જ એક સાધવા યોગ્ય ગણેલો છે અને પરંતુ તે સઘળું જો કોઈ વસ્તુને અંગ હોય તો તે પરમાર્થ દષ્ટિએ તો મોક્ષ એક જ પુરૂષાર્થ ગણેલો માત્ર મોક્ષને માટે જ છે એ કદી ભૂલવાનું નથી. છે. મોક્ષ એ પુરૂષાર્થ છે અને એ મહાન પુરુષાર્થની મોક્ષને માટે ધર્મની આવશ્યકતા સ્વીકાર્યા પછી સિદ્ધિ ધર્મથી જ કહેલી છે. તમોને કોઈ માણસ આત્માની ફરજ છે કે તેણે જ પોતે જ ધર્મરૂપ બનવું આવીને ઓચિંતી એવી ખબર આપે કે ફલાણી જોઈએ. અર્થાત્ ધર્મનું દઢ રીતે પાલન કરી ધર્મમાં જમીનમાંથી પોનું નીકળે છે! તો આ સમાચાર દઢ રહી પ્રતિક્ષણે ધર્મમાં વૃદ્ધિ કરતાં જ રહેવું