________________
| શ્રી સિદ્ધચક
તા. ૫-૧-૩૯ ઔષધીઓ વિગેરે જે ઉત્કૃષ્ટરૂપે હોય છે અને જે ઉત્કૃષ્ટ ઈંદ્રમહારાજે અભિષેકથી કરેલી પૂજા અચેતન એવા સામગ્રીની ભગવાન તીર્થંકર મહારાજની પૂજામાં વીતરાગ પ્રભુની છે તો એવા કથનના સમાધાનમાં ઉપયોગિતા ગણાય છે તે સામગ્રી ભેગી કરવાની શક્તિ સમજવાનું કે એ વીતરાગ પ્રભુનું શરીર જયારે મનુષ્યોમાં હોતી નથી, પરંતુ તે દેવોમાં જ હોય છે. શાસ્ત્રોકારોના જણાવવા મુજબ અને સમ્યગદષ્ટિઓના માટે તેવી સામગ્રીથી તીર્થંકરની પૂજ્યતા જણાવવામાં ધારવા મુજબ દ્રવ્યવીતરાગ અને દ્રવ્યસર્વજ્ઞ રૂપ છે દેવતાનો જ અધિકાર હોઈ શકે એ સ્વાભાવિક છે, અને તેમની અભિષેકાદિકથી પૂજા થઈ શકે છે. અને અને આજ કારણથી સર્વથાને જીનેશ્વરોનો મહિમા તેવી અભિષેકાદિકથી ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજના જણાવતાં નો વાવિ દેવો વિગેરે કહી દેવપૂજ્યપણું ખુદ શરીરની ગણધરાદિ ભગવાનોની હાજરીમાં પૂજા જણાવે છે અને એથી શ્રાવકશ્રાવિકારૂપ મનુષ્યોએ તો કરવામાં આવે છે અને તે પૂજાથી જ્યારે ભગવાન પૂજવા લાયકપણું સ્વભાવતઃ આવી જ જાય છે. જીનેશ્વર મહારાજનું ભોગિપણું થઈ જતું નથી તો પછી શાસ્ત્રકારો ભગવાન જીનેશ્વરને ઉત્તમોત્તમ પુરૂષ તરીકે ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજના સ્થાપના નિક્ષેપારૂપ સ્થિતિમાં વર્ણવતાં સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહે છે કે, સામાન્ય ભગવાનની પ્રતિમાને અભિષેક કરવાથી, આભૂષણો ઋષિ અને મનુષ્યો દેવતા અને મૂર્તિઓની પૂજા કરે કે વસ્ત્રો ચઢાવવાથી ભગવાનનું ભોગીપણું થાય છે અને તેવા સામાન્ય મનુષ્યોથી પૂજાયેલા એવા દેવ અને એમ બોલનારો મનુષ્ય જો દારૂ પીનારો કે ગાંજો પીનારો મોટા ઋષિઓથી પણ જેઓ પૂજાને પામે છે તેવા હોય તો જ શોભી શકે? પરંતુ સુજ્ઞ અને સમ્યગ્દષ્ટિ તીર્થકરો હોવાથી તે ઉત્તમોત્તમ છે. આ વાતને ધ્યાનમાં મનુષ્યને એવું બોલવું સ્વપ્ન પણ શોભી શકે નહિ. લેનારો મનુષ્ય દેવતા અને ઈંદ્રોએ કરેલી પૂજા દેખીને વસ્ત્ર અને આભૂષણની પૂજાને અંગે લોકોની શંકા ભગવાન તીર્થંકર મહારાજનું મનુષ્યોથી અપૂજયપણું નિવારવા માટે આટલું પ્રકરણ જણાવી હવે શ્રાદ્ધદિન છે એમ કદાપિ નહિં ધારી શકે, પરંતુ શ્રાવક કૃત્યકારે કહેલા પૂજાના અધિકારમાં આગળ શી રીતે શ્રાવિકારૂપ મનુષ્યોથી તો ભગવાન જીનેશ્વર પૂજાનો વિધિ જણાવે છે તે જોઈએ. મહારાજાઓ અત્યંત પૂજયતમ છે એમ જ ધારી શકે.
ધૂપની જરૂરિયાત અને તે કેવો હોવો જોઈએ. શું રેવંતા સેવવાળવ, વિગેરે પાઠો દેખીને અને નો વાળવિવિગેરે પાઠો દેખીને મૂર્ખમનુષ્ય પણ એવી
આચાર્ય મહારાજશ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજી ચીનાંશુક કલ્પના કરે ખરો કે ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજનો આદિ વસ્ત્રોદ્ધારાએ પૂજા કરવાનું જણાવ્યા પછી ગબ્ધ ધર્મ, ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજનું શાસન અને એટલે સુગન્ધિચૂર્ણોએ કરીને પૂજા કરવાનું જણાવતાં ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજ માત્ર દેવતાઓને જ પૂજ્ય ફરમાવે છે કે, તે અત્યંત શ્રેષ્ઠ હોવાં જોઈએ. આ જગા છે, પરંતુ તે ત્રણ મહાપદાર્થો શ્રાવકશ્રાવિકાઓને પૂજ્ય પર ધ્યાન રાખવાનું છે કે કેટલાક ભદ્રિક શ્રાવકો નથી. અર્થાત મૂર્ખતમ મનુષ્ય પણ દેવતાથી પૂજયપણું ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજની પૂજામાં ધૂપદહનની દેખીને મનુષ્યથી અપુજયપણું છે એમ કહેવાને આવશ્યકતા છે એટલું તો સમજે છે, પરંતુ ભગવાન શક્તિમાન થાય નહિ, વળી કેટલાકો તરફથી એમ જીનેશ્વર મહારાજની આગળ ધૂપનું દહન કરવું શાને કહેવામાં આવે કે નિર્વાણ કલ્યાણકની વખતે માટે છે ? એનો વિચાર કરતા નથી અને તેથી જે