________________
ક
૧
ડક
. ..
સિદ્ધચક
(તા. ૨૧-૧૨-૩૮) વિતરાગપણું ઉડી જાય છે અને ભોગીપણું થઈ જાય વીતરાગ નથી એમ મનાય છે તો પછી સુવર્ણ અને છે એવી કલ્પના કેમ થાય છે. એ કલ્પના તો કેવળ મણિમય સિંહાસન ઉપર બેઠેલા ભગવાનને પણ કુમાર્ગની વાસનાને સૂચવનાર છે. કેટલાક વીતરાગ તરીકે માનવાનું તે ભોળા લોકોને અનુકૂલ ભોળાલોકોનું એવું માનવું છે કે ભગવાન જીનેશ્વર થશે જ નહિ, વળી આ હકીકતમાં વિશેષ એ મહારાજને જે છત્ર, ચામર વિગેરે રાજ્ય ચિન્હો ધારણ વિચારવાનું છે કે જન્માભિષેકની વખતે જે દૂધ અને કરાવવામાં આવે છે તે શરીરની સાથે લાગેલાં હોતાં પાણી વિગેરેથી અભિષેક કરવામાં આવે છે તે દૂધ નથી અને તેથી ભગવાન અને શ્વર મહારાજનું અને પાણીનું સ્નાન વીતરાગતાને તો શું પરંતુ સામાન્ય વીતરાગપણું ચિંતવવામાં કોઈપણ જાતની ધ્યાન સાધુપણાને પણ બાધ કરનારું હોવાથી તેમ કેમ કરનારને બાધા આવતી નથી, પરંતુ મુકુટ કુંડલ વિગેરે કરાયછે?વળી તે સ્નાનનું દુધ અને પાણી અંગે લાગેલું આભૂષણો અને ચીનાંશુક વિગેરે વસ્ત્રો ભગવાન હોય તે વખતે શું તે ભોળા લોકો ભગવાનનું જીનેશ્વર મહારાજની પ્રતિમાને અંગે લગાડવામાં આવે વીતરાગપણું નથી એમ માનવા કે કહેવા તૈયાર થશે છે, માટે તે આભૂષણાદિથી ભગવાનની વીતરાગ ખરા?ધ્યાનમાં રાખવા જેવું છે કે છત્રાદિકથી અવસ્થાનું ધ્યાન કરનારને વિઘ્નરૂપ થાય. ઉપર વીતરાગરહિતપણાની દશા તો માત્ર રાજામહારાજા જણાવેલી માન્યતા ધારણ કરનારા ભદ્રિક લોકો એટલે કે શ્રેષ્ઠિઆદિકને જ હોય, પરંતુ સ્નાને અંગે સમજી શકતા નથી કે શું રાજા મહારાજાઓને જે છત્ર અવીતરાગતા તો પામર લોકો અને યાવત્ જગતના અને ચામરો રાજ્ય ચિન્હ તરીકે હોય છે તે શું તે રાજા સર્વ મનુષ્યોને લાગુ થયેલી હોય છે. એટલે અભિષેક મહારાજાઓને શરીરે વળગેલાં હોય છે?અને રાજા કરતી વખતે દૂધ અને પાણી શરીરને લાગેલાં હોય છતાં મહારાજાઓને શરીરે જો છત્ર ચામર વિગેરે શરીરે નહીં પણ જો ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજનું વીતરાગપણું વળગેલાં છતાં તે છટાચામર વિગેરેથી રાજા હોવાથી તે દુધ અને પાણીનો પ્રક્ષાલ ભકતજીવોનો મહારાજાઓ વીતરાગપણાથી રહિત ગણાય તો પછી કરેલો ગણી ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજની વળગેલા જ પદાર્થોથી વીતરાગપણું જાય છે અને પાસે વીતરાગતાને બાધ આવતો નથી તો પછી મુકુટ કુંડલ રહેલા પદાર્થોથી વીતરાગપણું જતું નથી એવી માન્યતા વિગેરેઆભૂષણો અને ચીનાંશુક આદિ વસ્ત્રો પણ જે કરવી તે કેવળ ભદ્રિકતાની પરમ સીમા જ ગણાય. ભગવાનના અંગે લાગેલા હોય છે તેમાં ભગવાન વળી સુવર્ણ અને મણિમય સિંહાસનો ઉપર ભગવાનને જીનેશ્વર મહારાજને શું? પોતે તો જેમ સ્નાનનો ઉદ્યમ બીરાજમાન કરાય છે ત્યારે તે ભગવાનની પ્રતિમાઓ કર્યો નથી તેમ તે મુકુટાદિ ધારણ કરવાનો પણ ઉદ્યમ સુવર્ણ અને મણિમયના સિંહાસનને લાગેલી નથી હોતી કર્યો નથી, પરંતુ ભકતોએ ભક્તિથી કરાયેલા એમ કોણ કહી શકે? અને જેમ રાજા મહારાજાઓ સુવર્ણ અભિષેકની માફક ભકતોએ ભક્તિથી તે મુકુટ અને મણિમયના સિંહાસનોમાં બેઠેલા હોય ત્યારે તેઓ કુંડલાદિ આભૂષણો અને ચીનાંશુક આદિ વસ્ત્રો ધારણ રાજ્યઋદ્ધિથી શોભતા ગણાય, અને તેથી તેઓ કરાવેલાં છે. ફકત નગ્ન લોકોની બહેકાવટ જો મનમાં