________________
૪૭૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૭-૩૮
.
ત્રીજી શું જોઈએ?
અજબ યુક્તિ શોધી કાઢી ! હવે ત્રીજી વાત વિચારો. સ્વભાવે પાતળાં પ્રજાને લુંટીને પૈસા ભેગા કરવા એપણ કષાયો હોય અને દાનરૂચીપણું હોય, છતાં જે રાજાને ઠીક ન લાગ્યું. તેણે વિચાર કર્યો કે લોકોને દુર્ગણોથી યુક્ત હોય, લુચ્ચો, નિંદાપોર, નિર્લજ્જ લુંટી લેવામાં મારી પ્રતિષ્ઠા નથી, અને પ્રતિષ્ઠાનો અને નીતિહીન હોય, તે આત્મા પણ માનવભવ નજ નાશ થવા દેવામાં મારી સલામતી નથી. હવે તેણે બાંધી શકે. જેનામાં સ્વભાવે પાતળાકષાય હોય, પ્રધાનને બોલાવ્યો. પ્રધાન આવ્યો, પ્રધાનને સઘળી જેનામાં દાનરૂચીપણું હોઈ લજ્જાળુ, દાક્ષિણ્યઆદિ વાત કહી અને પ્રધાનની સલાહ માંગી. પ્રધાને કહ્યું સદ્ગુણો હોય તો તેવાજ ગુણવાળો માનવભવ બાંધી “હમણાં બધાને લુંટી લેવાની જરૂર નથી, પરંતુ શકે છે. તમે આ મહાપવિત્ર એવું બધાની મુંડી હાલમાં જાણી લ્યો, એટલે બસ છે ભગવાનશ્રીજીનેશ્વરદેવનું શાસન પામ્યા છો, તે !” રાજાએ પ્રશ્ન કર્યો કે પારકાની મુડી જાણી લેવી છતાં આ ત્રણ વસ્તુ તમારે મેળવવી કેવી મુશ્કેલ એ પણ મુશ્કેલ છે. આપણાથી બીજાને એવો પ્રશ્ન છે તો પછી જે આત્મા અજ્ઞાન છે, જેનામાં જ્ઞાનનો કેમ થાય કે તારી પાસે કેટલું દ્રવ્ય છે? દિવાન ઉદભવ થયોજ નથી, તેને એ વસ્તુ મેળવવી કેટલી બડો સેતાન હતો. તેણે કહ્યું. મહારાજ દશદશ હજાર મુશ્કેલ હોય? તેનો વિચાર કરો. આટલાજ માટે રૂપીયાનો એકેક એવો વાવટો કરાવો. પછી ગામમાં કારણદ્વારાએ માનવભવ કેવો મુશ્કેલ છે તે એવી જાહેરાત કરો કે આપણા શહેરની કીર્તિ વધે જણાવવામાં આવ્યું છે. હવે મનુષ્યભવ દશદષ્ટાંતે તે માટે કરોડાધિપતિઓએ પોતાના મકાન પર દોહલો કહ્યો છે. તેનો મેળ તપાસો. અહીં એક વાવટો ફરકાવવો એવી રાજાશા થઈ છે, માટે જેની દષ્ટાંત વિચારજો એક શહેર હતું, તેમાં એક રાજા પાસે કરોડ રૂપીયા હોય તેણે દરબારમાં આવીને રહેતો હતો, એકવાર રાજાને પૈસાની જરૂર પડી, પોતાનું નામ કરાડાધિપતિ તરીકે નોંધાવી વાવટો રાજા વિચારમાં પડયોકે હવે મારે મારા કાર્યને માટે લઈ જવો. વાવટો દરેકને મફત મળશે અર્થાત પૈસા ક્યાંથી મેળવવા? અને શીરીતે મેળવવા? વાવટાના પૈસા લેવામાં આવશે નહિ.
