________________
,
,
,
,
,
૪૫૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૭-૩૮ રક્ષતામવિરાથર્નવ, યદુઃ- “ના નયના શાસ્ત્રમાં કહેલી વિધિએ પ્રતિષ્ઠા કરાવવી અને
વે વિવાદUT સુવિદિસમાસ | સા રોડ઼ આઠપ્રકારે તેનું પૂજન કરવું, યાત્રાઓ કરવી, અનેક નિઝરની સ્થિતિ-રિગુપ્ત ભાર આ પ્રકારનાં સારાં સારાં આભૂષણોથી શોભાવવી અને પરમમિલી સંમત્તપિ - વિસારા અનેક પ્રકારના વસ્ત્રોથી પરિધાપન કરવું. આવી રીતે પરિમિયં પvi નિર્જીયમવ-નવમUTUાં ર ા કરવાથી જીનમૂર્તિનામના ક્ષેત્રમાં ધનનું વાવવું યત નિયુક્વાર્થમfપ નારભં રતિ થયું કહેવાય છે મૂર્તિ બનાવવા અંગે જેમા પ્રતિમાપ્રતિપન્ના િતી મા મૂMિવિસ્વા- કલિકાલસર્વજ્ઞશ્રી હેમચંદ્રસૂરિજીએ સાક્ષી આપી વિવિદ્યાપનમfપ, યદુ:- તે નિમિત્તfપ દુ ને એવી રીતે પૂજાને અંગે સાક્ષી આપે છે. નીકળતી છે.
વિશ્વ ફુદ પત્તિ નિપૂBક્ષિા વણિ ઘણી સુગન્ધિ જેમાંથી એવા ગબ્ધ અને મલ્ય કરીને તેસિપવત્તા મોદો ? રૂચહ્ન પ્રસંગે તેમજ ખંડિત નહિ અને નિર્મળ એવા અક્ષતોએ કરીને,
પ્રથમ જીનમૂર્તિનામના ક્ષેત્રમાં ભક્તિથી તેમ ધૂપ અને દીવે કરીને, સારાં ઘીવાળાં અને દ્રવ્ય કેમ વાપરવું એને માટે જણાવે છે કે - અનેક પ્રકારનાં નૈવેદ્ય કરીને, અને બરોબર પાકેલાં
એવાં ફલો ચઢાવવા વડે કરીને, ઉત્તમ પાણીએ કરીને જીનેશ્વરમહારાજનું બિંબ પ્રથમ તો સારાસાર
* ભરેલા પાત્ર એટલે કળશોએ કરીને, જે મહાનુભાવો લક્ષણોવાળું બનાવવું જોઈએ, તેના મુખકમલવિગેરેની પ્રસન્નતા અવ્યાહતપણે રહેવી જોઇએ, અને વજ
" આઠ પ્રકારની પૂજા કરે છે તે મહાનુભાવો (હીરા) ઇદ્રનીલ-અંજન-ચન્દ્રકાન્ત-સૂર્યકાન્ત-અરિષ્ઠ
પરમપદના સુખના સમૂહને પ્રાપ્ત કરે છે. અંક-કર્કેતન-પરવાલ-સોનુ-રૂપ-ચંદન-પત્થર અને એમ શંકા નહિ કરવી કે, “જીનેશ્વર માટી વિગેરે સારાં સારાં દ્રવ્યોથી તે પ્રતિમા બનાવવી ભગવાનની પ્રતિમા વિગેરેની પૂજા કરવામાં ફાયદો જોઈએ. જે માટે શાસ્ત્રકાર મહારાજા કહે છે કે નથી. કારણ કે તે જીનેશ્વરમહારાજની મૂર્તિઓ સારીમાટી, નિર્મલશિલા, રૂ૫-કાષ્ઠ-સોનું-રત્ન-મણી પૂજન વંદનાદિથી તૃપ્ત થતી નથી, એટલે તૃપ્ત નહિ અને ચન્દ્રને કરીનેજ જે ભાગ્યશાળીઓ પોતાના થયેલા અર્થાત્ સંતોષ, નહિ પામેલા દેવતાઓથી ધનની અપેક્ષાએ જીનેશ્વરમહારાજનું બિંબ સ્થાપન ફળ મળી શકે નહિં” આવી શંકા નહિં કરવાનું કરે છે અથવા બનાવે છે. તે મનુષ્યો દેવતા અને કારણ એ છે કે જેમ ચિન્તામણિ કલ્પવૃક્ષ આદિ મનુષ્યની ગતિમાં મ્હોટાં સુખોને પામે છે. વળી બીજાં પદાર્થો જે પોતે તૃપ્ત થતા નથી અને સંતુષ્ટપણ થતાં પણ શાસ્ત્રકારોએ જણાવ્યું છે કે ભગવાની પ્રતિમા નથી, છતાં તેનાથી રાજ્યઋદ્ધિ આદિ અનેક જો પ્રસન્નતાવાળી હોય, સારાલક્ષણવાળી હોય અને પ્રકારનાં ફળ પામવામાં અડચણ આવતી નથી 'સર્વ અંગોપાંગના અલંકારોએ કરીને સહિત હોય અને (ભગવાન્ હેમચંદ્રસૂરિજી કહે છે કે આજ વાત મેં જેમ જેમ દર્શન કરનારના મનની વધારે વધારે વીતરાગસ્તોત્રમાં કહી છે) તે બતાવે છે. અપ્રસન પ્રસન્નતા થાય તેમ તેમ વધારે નિર્જરા તે બનાવનારને એવા પદાર્થથી ફળની પ્રાપ્તિ કેમ થાય ? આવી થાય છે. એમ નક્કી સમજવું. આવી જ રીતે નવી શંકાના સમાધાનમાં જણાવે છે કે આવી શંકાનું પ્રતિમાજીઓ ભરાવવાનું ફળ જણાવી હવે કહે છે કે કથન તે અયોગ્ય છે, કેમકે શું તેવી ચેતના વગરના પહેલાં બનાવાયેલી શ્રીજીનેશ્વરની પ્રતિમાઓની એટલે તૃપ્ત અને સંતુષ્ટ થવાની શક્તિ વગરનાં એવાં