________________
૪૪૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૭-૩૮ અને શા માટે ઈશ્વરની ભક્તિ કરવી જોઈએ? આવો પદાર્થોજ અંગભૂત છે, એક આંખ અને બીજો પત્થરો પ્રશ્ન કરનારાને ખોટું સમજાવી મૂકવાની અથવા તો તો પછી વચ્ચે અજવાળાનું શું કામ છે? જોવું આંખો તેને સમજાવી ધમકાવી છાનો રાખવાની જરૂર નથી. વડે છે, જોવાની ચીજ પથરો છે, બંને સલામત હો, તમે જુઓ છો કે ન્હાના બાળકો પોતાના માબાપને તો પ્રકાશ નકામો છે. આ માણસની આ અનેક પ્રશ્નો કરે છે, પરંતુ સમજુ માબાપ બાળકના વિચારસરણીને કોઈપણ ડાહ્યો માણસ કબુલ રાખતો પ્રશ્નોથી ખીજવાઈ જતા નથી અથવા તો તેને નથી. આંખ અને પથરો બંને સલામત હોય, છતાં ધમકાવી કાઢતા નથી, તેજ પ્રમાણે ધર્મમાં અજ્ઞાન આંખને અને પથરાને બંનેને પ્રકાશ, પ્રકાશકપણાને છે તે પણ બાળકના જેવા જ છે અને તેથી તેમને અંગે પ્રકાશની જરૂર પડે છે. પ્રકાશની મદદ છે. પણ શંકા ઉઠાવવાની અને તેનો યથાશાસ્ત્ર જવાબ તેથીજ આંખ દેખી શકે છે, અને પથરા પર પ્રકાશના લેવાની છુટ છે અને એમ થાય તો જ ધર્મના સંસ્કારો અણુઓ પડે છે ત્યારે જ પથરાનું સ્વરૂપ પરિવર્તન નવા થાય અને દ્રઢ થાય! પ્રશ્ન કરવા એમાં તમારે પામીને નયનમાં પ્રતિબિંબરૂપે પ્રવેશે છે. અર્થાત્ કદી પણ દબાવાની કે સંકોચાવાની જરૂર નથી. પરંતુ પથરો અને આંખ એ બંનેને માટે જોવામાં મદદગાર તમોને જ્યાં જ્યાં સમજ ન પડે, જ્યાં જ્યાં ગુંચવાડો પ્રકાશ છે, એ માન્ય રાખે જ છુટકો જ છે. લાગે, જ્યાં જ્યાં શંકા ઉભી થાય, ત્યાં ત્યાં પ્રશ્ન પ્રકાશનું કામ શું? કરી ખુલાસા મેળવવાની જરૂર છે અને તે તમારી
તમારી આંખ ચોખ્ખી હોય પરંતુ તે છતાં ફરજ છે.
જો તમે પ્રકાશ ન હોય તો એ આંખે દેખી શકતા ઈશ્વરને માનવો શા માટે ?
નથી, જો પથરો સલામત હોય, પરંતુ તે છતાં પ્રકાશ - હવે એ પ્રશ્ન વિચારીએ કે જૈન ધર્મ જો ન હોય તો તે પોતાનું સ્વરૂપ દર્શાવી શકતો નથી, આત્માને ઈશ્વરથી સ્વતંત્ર માને છે, તો પછી શા અર્થાત્ પથરો અને આંખ એ બંનેને પ્રકાશની માટે તેણે ઈશ્વરને માનવો જોઈએ? અને શા માટે સહાયતા આવશ્યક છે. તેજ પ્રમાણે આપણને પણ ઈશ્વરની પૂજા પણ કરાવવી જોઈએ? ઠીક ધારી લ્યો પરમેશ્વર જરૂરી છે. દેવલોક છે અને દેવલોક આપણે કે એક માણસ રસ્તે ચાલે છે. રસ્તે ચાલતાં તેને સ્વપ્રયત્ન મેળવી શકીએ છીએ, મોક્ષ છે અને મોક્ષ માર્ગમાં પડેલો એક પથરો દેખાય છે, એ પથરો પણ આપણે સ્વપ્રયત્ન મેળવી શકીએ છીએ પરંતુ જોઈ રહ્યા પછી એ માણસ એવી શંકા કરે છે કે, આ સઘળું આપણને માલમ કેવી રીતે પડે છે? તેનો અરે! મારી આંખ પથરો જુએ છે? આ કાર્યમાં બે એકજ જવાબ છે કે પ્રભુની મદદ વડે !