________________
૩૧૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૪-૧૯૩૮ માફક આરાધન કરે છે. તો જે જીનેશ્વરમહારાજાઓએ જ છે, વળી એક વાત સજ્જનપુરૂષોએ સમજવાની અખંડધારાએ વર્ષો સુધી કે પૂર્વો સુધી ઉપદેશ આપી છે કે રાજા મહારાજાઓ યાવત્ ચક્રવર્તીઓ ખગ જગતનો ઉધ્ધાર કર્યો છે તે જીનેશ્વરમહારાજાઓ અને ચક્ર વિગેરેનો જે નમસ્કારઆદિ સત્કાર કરે જો ઉપદેશ ન આપે તે વખતમાં પણ યાવત્ વિહાર છે તે માત્ર ખગ અને ચક્રઆદિ પોતાની ઉન્નતિનું કરતા હોય તે વખતમાં પણ સમ્યગ્દષ્ટિઓને અસાધારણ સાધન છે એમધારીને જ કરે છે, જેમ આરાધવા લાયક જ હોય. તો પછી જે બોલે તે મૂર્તિઓને સલાટે બનાવી છે, તેમ તે ખગ્ન વિગેરેને આરાધવા લાયક છે, અને જે ન બોલે તે આરાધવા પણ લુહારવિગેરે કારીગરો જ બનાવે છે, પરનું લાયક નથી, એમ કહેનારાએ પોતાની અક્કલનો તે ખગવિગેરેની કિંમત લુહાર વગેરે કારીગરને સર્વથા ઉપયોગ કર્યો જ નથી એમ માનવું જોઈએ, હોતી નથી, કિન્તુ તે ખગવગેરેની કિંમત રાજા ઢંઢકભાઈએ તો વિચારવાનું છે કે તમારા માનેલા મહારાજા અને ચક્રવર્તીઆદિઓને જ હોય છે, પરમેશ્વર અનાર્યસમાજ આદિની માફક શરીર લુહાર વિગેરે તો તે ખગઆદિથી માત્ર વગરના છે નહિ એ ચોક્કસ જ છે, તો પછી જે ઉદરનિર્વાહ કરે છે, પરંતુ તે ખગવિગેરેથી વખતે ભગવાન્ જીનેશ્વર મહારાજની હયાતિ હોય જોતાજલાલી જો કોઈપણ મેળવનાર હોય તો તો ત્યારે તેઓ ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજને વંદન કરશે રાજામહારાજા અને ચક્રવર્તીઓ જ હોય છે, અને તે શી રીતે કરશે? શું ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજના તેથી તે ચક્રવર્તી વગેરે નમસ્કારઆદિદ્વારાએ ખડગ આત્માને દેખે તો જ તેઓશ્રીને વન્દન કરે છે ? અને ચક્રાદિનું આરાધન કરે છે, એવી રીતે અહિં શું તેઓ જિનેશ્વર મહારાજના આત્માને વંદન કરે પણ ભગવાન્ જીનેશ્વર વગેરેની પ્રતિમાઓને સલાટ
લોકો જ તૈયાર કરે છે, પરંતુ તે સલાટ લોકોને મૂર્તિની જેમ ખગાદિ વંદનીય શાથી? તો તે પ્રતિમાઓનું બનાવવું ઉદરનિર્વાહનું સાધન
સામાન્ય સમજણ ધરાવનારો મનુષ્ય પણ છે, પરતું જેઓ તે પ્રતિમાના દર્શનઆદિથી એટલું તો કબુલ કરશે કે ભગવાન જીનેશ્વર
ભગવાના ગુણોના સ્મરણઆદિદ્વારાએ આત્માને મહારાજની હયાતિમાં પણ જે વન્દન વગેરે થાય
જીનેશ્વર ભગવાનના શાસનમાં અધિક અધિક છે તે બધાં ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજની શરીરની ઉન્નતિવાળો કરે છે તેને તો ભગવાન્ જીનેશ્વર અપેક્ષાએ થાય છે, જ્યારે આવી રીતે વસ્તુસ્થિતિ મહારાજની પ્રતિમા આત્માની ઉન્નતિનું ઢુંઢીયાભાઈયાને પણ કબુલ કરવી પડે જ છે, તો
અદ્વિતીયસાધન છે. અને સમ્યગ્દષ્ટિને જ્યારે તે પછી ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજની પ્રતિમાને અંગે. ભગવાન્ જીનેશ્વર મહારાજની પ્રતિમા આત્માની ચેતનસ્વરૂપ નથી, બોલતી નથી, વિગેરે પ્રલાપ
| ઉન્નતિનું અદ્વિતીય સાધન હોય તો પછી તે કરવા એ કોઈપણ પ્રકારે સજ્જનતાને જણાવતા પ્રતિમાને વંદનઆદિ કરી આરાધન ન કરવાનું તો નથી. ધ્યાન રાખવું કે બેઈદ્રિયજાતિથી માંડીને બધી તે સમ્યગ્દષ્ટિનું સમ્યગ્દર્શન નાશ પામે. એટલું જ જાતિઓ બોલનારી ગણાય છે, પરન્તુ કંઈ બોલવા નહિ, પર કૃતધ્વજનોમાં ખરેખર શિરોમણિપણું માત્રથી બેઈદ્રિયઆદિ સર્વ જાતિઓ આરાધ્ય થતી જ તેમનું જ થાય. નથી, એટલે સ્પષ્ટ થયું કે બોલવાનું થતું હોય ત્યાં ઉપકારીના ઉપકારથી તેના ગુણો ન ભુલાય આરાધ્યપણું છે અને બોલવાનું થતું નથી ત્યાં યાદ રાખવું કે જગતના ઐહલૌકિક આરાધ્યપણું નથી, એ કેવલ મૂર્ણની કલાના માત્ર બાહ્ય ઉપકારો જે મનુષ્ય હોય તે મનુષ્ય મરી