________________
૨૧૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
માર્ચ ૧૯૩૮
હાનિને પુનમની વૃદ્ધિ હાનિના સ્થાને લગાડી હોય ત્યારે તેઓ ચઉદશ પુનમ ભેળાં લખે અને શકાશેજ નહિં! અર્થાત્ પુનમ અમાવાસ્યાની ક્ષય બોલે એ સ્વાભાવિક છે. અને એમ ચઉદશપુનમને વૃદ્ધિએ તેરશની ક્ષય વૃદ્ધિ પર્વયુગલના લીધે છે ભેળાં બોલવાનો એજ અર્થ થયો કે ચઉદશ તો પણ છઠ્ઠને લીધે નથી એમ છતાં પણ પુનમના પડવાઆદિ તિથિ જેવી અનારાધ્ય થાય અને તપના અભિગ્રહવાળો હોય અને પક્ની, ચોમાસીએ પુનમજ બારાધ્ય થાય એટલે બુધવારીયાઓને તે છઠ્ઠ કરે તો તેને ચોમાસી કે પકખીનો દિવસ પહેલો દિવસે ઉપવાસ તો પુનમની આરાધનાનો જ થાય! રાખવો પડે છે. અર્થાત્ એવા અભિગ્રહવાળો અને તે દિને જે પકખી કરાય તે પણ પુનમનીજ તેરશનો પહેલો અને ચઉદશનો બીજો દિવસ ધારી થાય, એટલે કોઈ પણ શાસ્ત્રકારે નહીં કહેલા છઠ્ઠ નથી કરતો, પરનું ચઉદશને દિવસેજ છનું પુનમીયાપખીના મતમાં બુધવારીયાઓ સહેજે જ પચ્ચકખાણ કરી લે છે અને બીજા દિવસ તરીકે જઈ પડે. વળી શ્રીકાલિકાચાર્ય મહારાજાદિએ પુનમને રાખે છે. એટલે છઠનો તપ પુનમ લઈને જ
ચોમાસી પર્વ ચઉદશે આચર્યું છે, તે પણ આ પૂરો કરે છે, આવી રીતે પૂર્ણિમાના અભિગ્રહવાળો બુધવારીયા જ્યારે પક્ષ્મી પુનમે કરે, અને હોય, પૂનમનો ક્ષય હોય છઠ્ઠનો અભિગ્રહ એ વાત
ચઉદશને સામાન્ય પડવાઆદિ જેવી તિથિ બનાવે ન સમજે, અને તેથી શ્રીહીરસૂરિજીએ કહેલ
અને તે ચઉમાસીની પુનમનેજ ચઉમાસી તરીકે
આરાધ્ય બનાવે, એટલે શ્રી કાલકાચાર્ય મહારાજ ત્રયોદશીવાક્યો. એ દ્વિવચનથી કહેલ પુનમના
આદિના વચનને લોપનારા થાય ! અસ્તુ એ બધા ક્ષયે તેરશે ચઉદશ અને ચઉદશે પુનમ કરવાના
કરતાં પણ સંવચ્છરી માટે તો તેમની વિચિત્ર સ્થિતિ અર્થને પણ ન સમજે અને તેથી મહોપાધ્યાયજીના
થાય છે ! કારણકે તે બુધવારીયાઓને હવેથી વચનને ઉલટુ ગોઠવી પુનમનો ક્ષય માનીને
ભાદરવા સુદ પાંચમનો ક્ષય માનવો છે. જો કે પર્વભક્ષક બને અથવા ચઉદશ પુનમને ભેળાં કરી
અત્યાર સુધી કોઈપણ પર્વતિથિનો તો કોઈ ખરતર ભેળસેળીયા બને તેને શું કહેવું? વળી એકબીજી આદિએ પણ ક્ષય માન્યો નથી ! અને બુધવારીયાઓ વાત પણ તે બુધવારીયાના ટીપનાને અંગે વિચારવા
તરફથી ઘણું લખવામાં આવ્યું છે છતાં એક પણ જેવી છે, અને તે એકે જ્યારે ટીપનામાં બીજઆદિનો
પુરાવો પર્વતિથિનો આરાધનામાં ક્ષય માનવો એવું ક્ષય હોય ત્યારે તેઓ જે પડવાબીજ આદિ ભેળાં સિદ્ધ કરવા આપી શકાયો નથી, આગળના યુગના કરે છે, તેમાં તેઓના મતે પડવાઆદિ ભેળાં કરે તેમના મહાપુરૂષોએ તો પાંચમનો ક્ષય માનવો પડે છે, તિથિયો તો કિમત વિનાની છે પણ જે માટે કોઈનો સપ્રમાણ વિરોધ છતાં પણ કંઈ ભળેલીતિથિ બીજઆદિ છે તેનીજ આરાધ્યતા અને સદીયોથી મનાતા જોધપુરી પંચાંગને માનવું છોડી કિંમત છે ! તો એ પ્રમાણે જ્યારે પુનમનો ક્ષય દઈને, અને સાચી પરંપરાથી દૂર થઈને પણ બીજા