________________
૮૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨-૧૨-૧૯૩૭
પાછળ કરવાવાળી હતી, તે ભદ્રિક શેઠાણીએ શેઠને મહાપુરૂષની કોટિમાં દાખલ થયેલા મહાત્માઓને હાથ જોડીને વિનંતિ કરી કે સ્વામિનાથ ! જો એ સમ્યગ્દર્શન જે સંસારસમુદ્રથી તારનારૂં મુખ્ય સાધન સાડી મને તમારે પહેરવા આપવી હોય તો આપે છે તેની નિર્મળતા દેઢતા અને વૃદ્ધિ માટે તીર્થયાત્રા આ સાડી પ્રથમ પહેરવી જોઇએ. શેઠાણીના આ એ સાધન છે. એમ સાધુમહાત્માઓને ઉદેશીને પણ વચનને સજ્જનવર્ગ કેવી સ્થિતિનું ગણે તે જણાવ્યું છે. તો જેઓ માત્રરોચક સમ્યકત્વમાંજ રાચી સમજાવવું પડે તેમ નથી, તેવી રીતે અમે પણ જો રહેલા છે અને કારકસમ્યકત્વથી દૂર છે. એવા સાધુઓ કરે તોજ કરવું એવું ગણવાવાળા થઈએ આરંભપરિગ્રહના કીચ્ચડમાં ઘુસેલા ગૃહસ્થોએ તો તો અમારી પણ સ્થિતિ તે શેઠાણી જેવીજ ગણાય.
સમ્યગ્દર્શનાદિની પ્રાપ્તિ, નિર્મળતા દઢતા અને વૃદ્ધિ
માટે તીર્થોની યાત્રા કરવી જોઈએ એમાં આશ્ચર્ય શું? જિનેશ્વરપ્રભુના જન્માદિક્ષેત્રો તીર્થ ગણાય છે.
પ્રભુના વિહાર ક્ષેત્રો તીર્થભૂમિ ગણાય. ઉપર જણાવેલા વિવેચનથી સ્પષ્ટ થશે
જેવી રીતે ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર કે ઇંદ્રાદિકદેવોના અનુકરણથી શ્રાવકોએ તીર્થકર ભગવાનની, તેમની મૂર્તિની, અને તેમના તારવાને અંગે તીર્થભૂમિ ગણવામાં આવી છે,
ભગવાનના જન્માદિ કલ્યાણકોને લીધે ભવસમુદ્રથી તીર્થક્ષેત્રોની ધર્મ અને ભક્તિને માટે આરાધના તેવીજ રીતે ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવાન આદિના કરવી જ જોઈએ. અને એજ કારણથી દરેક વિહારોને લીધે પણ અનેકક્ષેત્રોને તીર્થ તરીકે ભવ્યઆત્માઓએ ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવાન ગણવામાં આવ્યાં છે. એકલા કલ્યાણક અને વિગેરેનાં ગર્ભ, જન્મ, દીક્ષા, કેવળ, મોક્ષ અને વિહારની ભૂમિને તીર્થ તરીકે ગણવામાં આવ્યાં વિહારની ભૂમિઓરૂપ તીર્થોની યાત્રા પોતાનો જન્મ છે એમ નહિ, પરંતુ કેટલાંક સાતિશયક્ષેત્રોને સફળ કરવા માટે કરવી જ જોઈએ. પણ તીર્થભૂમિ તરીકે ગણવામાં આવ્યાં છે અને શ્રીનિશીથચૂર્ણિકારજ વગેરે મહર્ષિઓ તો સાધુઓને તેજ કારણથી આચાર્ય ભગવાન્ શ્રીભદ્રબાહુ માટે પણ બાર વર્ષ સૂત્ર અને બાર વર્ષ અર્થ ગ્રહણ સ્વામિજી ચમરોત્પાતને તીર્થ તરીકે ગણી તેને કર્યા પછી દેશાટન કરવાનું જણાવતાં મુખ્ય મુદો વન્દન કરે છે, તેમજ રથાવર્તકગિરિ અને ધર્મચક્ર એજ જણાવે છે કે દેશાટન કરવાથી ત્રિલોકનાથ જેવા ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર ભગવાનના કલ્યાણક તીર્થકર આદિના જન્માદિ સ્થાનોનાં દર્શન થાય અને સિવાયના ક્ષેત્રોને પણ તીર્થભૂમિ તરીકે ગણી તેથી સમ્યકત્વની મજબૂતાઈ થાય છે. જ્યારે આરંભ વન્દન કરે છે. અર્થાત કલ્યાણકાદિદ્વારાએ જેમ પરિગ્રહ કુટુંબ કબીલા આદિ સર્વનો ત્યાગ કરીને (અપૂર્ણ) (અનુસંધાન પેજ નં. ૧૦૩)