________________
૫૫૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા.૪-૧૦-૧૯૩૭ તેવી રીતે ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજની હયાતિ એ અનુક્રમે અક્ષરવાળા વાચકને જ નામ માત્ર જગતને તારનારી થતી નથી, પરંતુ તે કહેવામાં આવે છે. નમો અરિહંત પદને ગણનારો અરિહંત ભગવાનની પૂજા-ભક્તિ-ધ્યાન-જપ- મનુષ્ય જે અરિહંતપદ દ્વારાએ તો નમસ્કાર કરે નમસ્કાર કરવામાં, આવે તેમજ વીતરાગ છે તે જો અરિહંતનામને ન માનતો હોય તો મહારાજને ભક્તિની અભિલાષા નહિં છતાં, ભક્તિ અરિહંતપદથી નમસ્કાર કરી શકે જ નહિં જગતમાં કરનાર ઉપર રાગ નહિં છતાં, ભક્તિ નહિં કરનાર જે શબ્દ અનેક અર્થને કહેનારો હોય છે પછી તે કે અભક્તિ કરનાર ઉપર દ્વેષ નહિં છતાં, ભક્તિ કહેવાતા અર્થોમાં ભલે આકાશ પાતાળ જેટલું કરનારને સમ્યગદર્શનાદિ રત્નત્રયીની ભાગ્યશાળી આંતરૂ હોય, છાયા અને આતપ જેવો વિરોધ હોય, બનાવે છે, અને ભક્તિ નહિં કરનાર કે અભક્તિ ઉદ્યોત અને અન્ધકાર જેવો નાશ્યનાશક ભાવ હોય, કરનારને મિથ્યાત્વરૂપી નિર્ભાગ્ય દશામાં રહેવાનો છતાં તે અનેકાર્થનું વાચકપણું શબ્દમાંથી ચાલ્યું જતું જ વખત થાય છે.
નથી, તેવી રીતે કોઇક ગોશાલા સરખો મનુષ્ય અરિહંત ભગવંત અને ચાર નિક્ષેપા.
પોતાનામાં અરિહંતપદની વાચ્યતાનો આરોપ કરી
પોતાને અરિહંત કહેવડાવે અને પોતે અરિહંતપદથી આ વાત સમજવામાં આવશે ત્યારે શ્રી
વાચ્ય બને તો તેટલા માત્રથી અરિહંતનામની સિદ્ધચક્રમાં પહેલાપદે અરિહંત મહારાજ કરતાં પણ
મહત્તા ઘટતી નથી. વળી અરિહંત એ નામ દરેક નમસ્કારનું નમો પદ પહેલાં કેમ મૂક્યું છે? એનું
જૈનો ઉચ્ચારણ કરે છે તે સર્વના મુખમાં કંઈ તત્વ સમજી શકાશે. યાદ રાખવું કે સૂત્રકારોએ પણ
ભાવઅરિહંતોની હાજરી હોતી નથી. તેથી કહેવું રિહંતાપ પામો એમ નહિં કહેતાં ગામો
જ જોઈએ કે અરિહંતપદને ઉચ્ચારણ કરનારો રિહંતાપ એમ જ સ્થાને સ્થાને કહેલું છે અને
મનુષ્ય નામનિપાને માનીને જ નમો અરિહંતા એ ઉપરથી અરિહંત મહારાજાથી ફળની પ્રાપ્તિ એમ બોલે છે. જો કે અરિહંત ભગવાનનો આત્મા અરિહંત મહારાજની હયાતિ માત્રથી નથી, પરંતુ અરિહંતપદથી વાચ્ય છે. છતાં અરિહંતપદનું તેમની ભક્તિથી જ છે, આટલું જણાવી એ ખામો
વ્યાપકપણું છે, પણ અરિહંત મહારાજનું તેવું મરિહંતા માં ચારે નિક્ષેપા કેવી રીતે રહ્યા છે
વ્યાપકપણે હંમેશા હોતું નથી, તેથી ભાવની સાથે તે ઉપર વિચાર કરીશું, જો રિહંતાઈ ને જોડાયેલા નામની જેટલી ઉત્તમતા છે તેટલી જ ગણનારો દરેક મનુષ્ય સારી રીતે સમજી શકે તેમ
ઉત્તમતા ભાવ અરિહંતથી જુદા પડેલા એવા પણ છે કે અરિહંત એ શબ્દ અક્ષરના અનુક્રમવાળો છે, આ અરિહંત નામની માનવી જ જોઈએ. કેમકે જો અને તેથી તે વાચ્ય નથી, પણ વાચક જ છે અને એમ ન મનાય તો સાક્ષાત્ અરિહંતને નમસ્કાર