________________
પ૩ર.
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૯-૧૯૩૭ વિપરીત પ્રરૂપણાનો સંબંધ રહે અને તેથી તેનું હોય. એટલે મૂળ ઉપદેશક કેવલ શ્રમણ મહાત્માઓ પ્રતિક્રમણ કરવું પડે તે નવાઈની વાત નથી, આ જ હોય અને તેથી જ તેવા ધર્મના પ્રરૂપક સ્થાને વિવેકપુરૂષોએ ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે શ્રમણનિગ્રંથો સિવાય તીર્થ ન હોય તેમાં આશ્ચર્ય કે શાસનથી ભાવિત એવા શ્રાવકો જ્યારે પોતાના શું ? તેમજ ધર્મના ઉપદેશક પણ મૂલથી પરિચયમાં આવનાર દરેકને આવી રીતે શ્રમણનિગ્રંથો જ હોય અને તેથી શાસનની પ્રવૃત્તિ નિગ્રંથપ્રવચનના રાગી કરતા હોય ત્યારે જ તેવા મન દ્વારાએ જ હોય તેમાં પણ આશ્ચર્ય હોય જ
ભાવિત શ્રાવકોના નોકર, ચાકર, યાવતું ગુલામો નહિ. આથી તીર્થના પ્રવર્તનની અને તીર્થની પણ જૈનધર્મથી જ વાસિત થાય. અને તે જ સ્થિતિની કિંમત કરનારો મનુષ્ય કોઈ દિવસ પણ અપેક્ષાએ કલિકાલસર્વજ્ઞ ભગવાન શ્રીહેમચંદ્રસુરિજી આટા અને આચ્છાદનની કિંમત વધારે ગણી જણાવે છે કે સા વેટોડનિ તરિોડજિ. શ્રમણનિગ્રંથોનો આધાર શ્રાવકવર્ગ છે એમ નૈનધનુવાસિત એટલે ગુલામ થવું, ચાકર થવું. કહેવાને તૈયાર થાય જ નહિ.) તો પણ જૈનધર્મે વાસિત થવું, અર્થાત્ એવા ૪ શાસ્ત્રકારો તીર્થશબ્દથી દ્વાદશાંગી લે છે શાસનથી ભાવિક શ્રાવકો પોતાના નોકર, ચાકર, અને તે દ્વાદશાંગીથી અગર બીજા શબ્દોમાં કહીએ દાસી અને ગુલામોને પણ શાસનથી ભાવિત કરતા તો પ્રવચન શબ્દથી દ્વાદશાંગીસૂત્ર લઈને તેના હતા, આ ઉપરથી એમ કહીએ તો ખોટું નથી કે આધાર તરીકે સંઘની પૂજ્યતા ગણાવે છે અને કમળના વનમાં પેઠેલો મનુષ્ય જો સુગંધ ન પામે દ્વાદશાંગીના અધિકારી તો ઉપાસક દશાંગના તો તે કમળનું વન જ નથી, તેમ શાસનથી ભાવિત કામદેવના અધ્યયનના વચનથી જ શ્રમણ શ્રાવકના પરિચયમાં આવેલો નોકર, ચાકર-દાસ મહાત્માઓ જ છે એ નિશ્ચિત જ છે. માટે શ્રમણવર્ગ ગુલામ કે વહેઓ પણ જો શાસનથી ભાવિત ન જ મુખ્યતાએ સંઘશબ્દથી કહેવા લાયક છે. થાય તો ખરેખર શ્રાવક પણ શાસનથી ભાવિત ૫ શાસ્ત્રોમાં સાધુનો સમુદાય તે કુલ કહેવાય થયેલો ગણાય જ નહિ. વળી આનંદાદિક શ્રાવકોને છે, અને કુલનો સમુદાય તે ગણ કહેવાય છે, અને માટે સૂત્રકાર જણાવે છે કે તેઓ દુકાને વ્યાપાર ગણનો સમુદાય તે સંઘ કહેવાય છે. તેથી પણ કરતા હતા એટલું જ નહિ, પણ ઉઘાડે માથે ધર્મનું શ્રમણવર્ગ જ મુખ્યતાએ સંઘશબ્દથી કહેવાય. પણ નિરૂપણ બીજાને અસર થાય તેવી રીતે કરવાને
૬ પ્રતિક્રમણની અંદર “વ્યસ્ત તૈયાર હતા. આ બધી વાતનું તત્ત્વ એટલું જ કે સમUરંથ' એમ કહીને શ્રમણ સમુદાયને ત્યાં શ્રમણ નિગ્રંથોની નિશ્રાએ પશ્ચાતકૃત-પતિત કે ઉપર લીધો છે. એમ તો નહિ કહી શકાય કે તે શ્રમણશબ્દ જણાવ્યા પ્રમાણએ શ્રાવકોનું ધર્મ સંબંધી કથન વ્યવચ્છેદક વિશેષણ છે. કેમકે ત્યાં ભાવો એમ