Page Text
________________
પ૨૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૯-૧૯૩૭ રાખેલું હોવાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પ્રસંગસર દયાની જીવની હિંસા થતી નથી, તો પછી હિંસારૂપી બુદ્ધિથી પશુપંખી આદિકને છોડવવામાં પ્રાયશ્ચિત્ત પાપસ્થાનકની જગતમાં હયાતિ જ નથી, એમ નથી. ધ્યાન રાખવું કે “વાસ્તુ' શબ્દ માનવું પડે, અને જ્યારે કોઈપણ જીવ કોઈને પણ કાકલુદીવાળી દશાને સૂચવનાર છે અને તેથી જ મારતો નથી અને તેથી જગતમાં હિંસારૂપી વિપાકસૂત્રમાં જાયધૂની આજીવિકા લોકોની પાપસ્થાનક છે જ નહિ. તો પછી પ્રાણાતિપાતથી કાકલુદીપૂર્વક થતી જણાવતાં ‘ાનુજ' એ શબ્દ વિરમવારૂપી મહાવ્રત પણ દયાના દુશ્મનોના મતમાં વાપરેલો છે. વળી ઋનિશીથસૂત્ર મુખ્યતાએ ટકી શકે જ નહિ. જે લોકો અમરણ પણ ઈચ્છવા ઉત્સર્ગમાર્ગને મૂલસૂત્રથી પ્રતિપાદન કરનાર છે. એ લાયક નથી એમ માનવાવાળા છે અર્થાત્ તેઓ એમ વાત દયાળુઓના ધ્યાન બહાર ગયેલી હોતી નથી. કહે છે કે અવિરતિ જીવનું જીવન કે મરણ એકકે દયાપ્રધાન ધર્મીએ :
ઈચ્છવું નહિં, પણ માત્ર તેનું તરવું જ ઈચ્છવું, તે દયાના દુશ્મનોથી સાવચેત થવાની લોકોએ હિંસા નામનું પાપસ્થાનક નહિ રાખતા આવશ્યકતા.
અતારણ નામનું પાપસ્થાનક રાખવું, અને જીવોના જીવન અને મરણો કેવલ જ પ્રાણાતિપાત વિરમણ એટલે બીજા જીવોના પ્રાણોના કર્મહેતુક હોય છે એમ નહિ, કેમકે જો એમ હોત નાશથી પાછા હઠવારૂપને મહાવ્રત નહિ કહેવુ, તો શ્રીસ્થાનાંગઆદિ સૂત્રોની અંદર “અવસાજ- પરંતુ અતારણવિમરણરૂપ મહાવ્રત કહેવું જોઈએ. નિમિત્તે” ઈત્યાદિક આયુષ્યના ઉપઘાતો જણાવવામાં પણ કોઈપણ શાસ્ત્રકારે અતારણ મહાવ્રતરૂપ કહેલું આવત જ નહિ. પરંતુ સૂત્રકારોએ આયુષ્યના જે જ નથી. એથી ચોખ્ખું થાય છે કે જીવોના મરણના ઉપઘાત જણાવેલા છે તે ઉપરથી નકી થાય છે કાર્યથી સાધુઓએ પાછા હઠવું જ જોઈએ અને કે જલ્દીમાં કર્મ વેદાઈને ઉપઘાતથી પણ વહેલું મરણ જ્યારે મહાવ્રતને અંગે જીવોના પ્રાણીના વધથી થાય છે, અને તેવા ઉપઘાતો વર્જવાથી આયુષ્યનો પાછું હઠવાનું જ છે. તો પછી પ્રાણોના વધ જલ્દી અંત નહિ આવતાં ચિરંજીવીપણું થાય છે. આ કરનારાઓને પ્રાણ વધ કરતાં બંધ કરવા એ આજકારણથી હિંસાની પ્રવૃત્તિ કરનારાઓને મહાવ્રતધારીની જરૂરી ફરજ છે. ધ્યાન રાખવું હિંસાનું પાપ લાગે છે. જો કોઈપણ જીવનું મરણ જોઈએ કે મહાવ્રતધારી પાસે મહાવ્રતના સાધન જો કોઈપણ જીવથી નિપજતું જ નથી, એવું સિવાયની બીજી કંઈ પણ ચીજ આપવા લેવાની માનવામાં આવે તો પછી જગતમાં હિંસા જેવી ચીજ નથી. તેથી તે મહાવ્રતવાળાઓ પણ ઉપદેશ કે જે જ મનાય નહિ અને જ્યારે કોઈપણ જીવનું મરણ સાધુઓની મોટામાં મોટી મીલ્કત છે તેનો ઉપયોગ કોઈના પણ પ્રયત્નથી થતું નથી અને તેથી કોઈપણ કરીને પ્રાણીઓને મારનારા મિથ્યાત્વી કે જેઓ
| SR No. | 520955 |
| Book Title | Siddhachakra Varsh 05 - Pakshik From 1936 to 1937 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 740 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Siddhachakra, & India |
| File Size | 24 MB |