________________
૧૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૧૦-૧૯૩૬ જગતમાં કોઈ પણ જીવ પડ્યા વિના પરમપદે હોય તેનેજ ચારિત્ર આપવું અને બીજાને આપવું પહોંચતો જ નથી.
જ નહિ ! સાધારણ વાતોથી જ તમે આ બાબત આપણા સઘળા તીર્થકર ભગવાનોના
તપાસશો તોપણ તમારી ખાતરી થશે કે પતનના વૃત્તાંતોને તપાસીશું તો તે ઉપરથી પણ એજ વાત
ભયથી દીક્ષા જ બંધ કરવી જોઈએ એમ કહેવામાં સિધ્ધ થાય છે કે કોઈપણ તીર્થકર ભગવાનો ચારિત્ર
તદન જંગલીપણું જ રહેલું છે. તમે પહેલવહેલાં લીધા વિના જ મોક્ષે ગયેલા અથવા તીર્થંકરપદની
એકાસણા આપો છો. એ એકાસણા પણ ભાંગે છે પ્રાપ્તિવાળા થયા નથી ત્યારે બીજી તરફ વિરાધકો
પરંતુ એકાસણા ભાંગે છે માટે તે આપવાજ નહિ તો પહેલા ભવથી જ પાકતા આવેલા છે ! તીર્થકર
એવો નિયમ તમે ઠરાવી શકતા નથી. જેમ અહીં ભગવાનો પણ પડ્યા વિના જ પરમપદને પામ્યા .
તમે નિયમ ઠરાવી શકતા નથી તે જ પ્રમાણે દીક્ષાના છે એવું જો કોઈ કહેતું હોય તો તે એ કથન અસત્ય
સંબંધમાં પણ તમે એવો નિયમ બાંધી શકો નહિ છે. તીર્થકર ભગવાનોમાં કેટલાંક ચારિત્ર લીધા
કે જે દીક્ષામાં પતન ન થાય એવું હોય તે જ પ્રસંગમાં પછી દેવલોકે ગયા છે. તીર્થકર ભગવાનો પણ મોક્ષ
દીક્ષા દઈ શકાય છે. મેળવ્યા વિનાજ દેવલોકે ગયા છે એનો અર્થ એ દીક્ષા આપવાના સંબંધમાં તપાસવાની વસ્તુ છે કે તેમને મોક્ષ મેળવ્યા પહેલાં ચારિત્ર એ છે કે દીક્ષા લેનાર અને દેનાર એ બંનેના છોડવાપણાની પ્રાપ્તિ થયેલી જ છે. જે ભવમાં પરિણામો ચોખાં હોવા જોઈએ. દીક્ષા સંબંધીનો પોતાને સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થયેલી હોય તેજ ભવમાં નિર્ણય પરિણામ ઉપર આધાર રાખે છે, પરંતુ તેનો પોતે મોક્ષે ગયેલા હોય એવું એકપણ તીર્થકરના આધાર ફળ ઉપર રહી શકતો નથી. ફળનો નિશ્ચય સંબંધમાં બન્યું જ નથી. અને તેમણે જે ભવમાં કરીને તો આ જગતમાં કોઈપણ કાર્ય બની શકતું ચારિત્ર લીધું તે જ ભવમાં તેમને મોક્ષ મળ્યો હોય જ નથી. તમે આંબાનું ઝાડ રોપો છો, એ વખતે એમ પણ થવા પામ્યું જ નથી. તીર્થકર ભગવાનોની તમે તેના ફળનો નિર્ધાર કરી શકતા નથી. કોઈપણ ભવના ક્ષયે પડવાની વાત દૂર રાખી હવે આપણે સારું કાર્ય આરંભો તેથી તમે તેના ફળનો વિચાર વર્તમાન ભવ ઉપર આવીએ.
કરી શકતા નથી, એ જ પ્રમાણે દીક્ષા આપવાના
સંબંધમાં પણ જો વિચાર કરી શકાતો હોય તો માત્ર આજ સુધીના સઘળા તીર્થકર ભગવાનના
પરિણામોનો જ વિચાર શક્ય છે, ફળનો વિચાર જીવનને તપાસીએ તો માલમ પડે છે કે કોઈપણ
કરવો એ વાસ્તવિક છે જ નહિ. એથી જ ભગવાન તીર્થકર ભગવાન અપ્રમત્ત થયા વગર કેવળજ્ઞાની
હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા સાહેબ કહે છે કે થયા નથી. પ્રમત્ત અને અપ્રમત્ત ચારિત્ર એ બંને
ક્ષાયોપથમિકભાવ વિના ક્ષાયિકભાવ કોઈપણ હિંચકા જેવા છે. ચારિત્ર લીધા પછી દૂષિત થવા દિવસ આવી શકવાનો જ નથી. ભગવાન માત્રથી ચારિત્રનેજ અયોગ્ય કહી દઈએ તો તો આ હરિભદ્રસૂરીશ્વરજીના આ વચન પરથી પણ એ જ જગતમાં એકે ચારિત્ર બને એવું જ નથી. પોતાનું સિદ્ધ થાય છે કે ભૂલવાનો સંભવ જોઈને પતન ન થાય એ તો દરેકને હંમેશાં ઇષ્ટ હોય છે. ભણાવવાનું જ બંધ કરવાનું જેમ બની શકે એમ પોતાનું પતન ન થાઓ એમ બધા ઇચ્છે છે, પરંતુ નથી તે જ પ્રમાણે પતન થશે દીક્ષા લીધા પછી, તેટલા માત્રથી એવો નિયમ બાંધી શકાતો નથી કે લેનારો આત્મા તે છોડી દેશે એવા ભયથી દીક્ષા જે ચારિત્ર લીધા પછી ન પડી શકે એવી ખાતરી આપવાની પણ બંધ કરી શકાતી નથી.