________________
૧૮૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૧-૨-૧૯૩૭ આત્મા એ સઘળાઓથી ઘેરાયેલો છે. આત્મા જ્યાં મટી શકયો જ નથી, જગતના વ્યવહારમાં પણ એવો સુધી અજ્ઞાનદશામાં હોય છે ત્યાં સુધી તો, માંડલિક નિયમ છે કે તમારી પોતાની મિલ્કતનો કબજો પણ રાજાઓની માફક તે પોતે પોતાના આ કહેવાતા તમોને ત્યારે જ મળે છે કે જ્યારે તમારી કર્મચારીઓને ભરોસો જ રહે છે. માંડલિકરાજા સગીરાવસ્થા મટી જાય. સગીરને તેની પોતાની પોતાની આસપાસ ફેલાયેલા સઘળા કર્મચારીઓને માલિકીની વસ્તુઓનો પણ કબજો લેવાનો અધિકાર તે પોતાના જ સમજે છે, તેમની જ મિત્રતામાં તલ્લીન નથી, એજ પ્રમાણે અહીં પણ આ જીવને તેની રહે છે, અને તેમને જ પોતાના આધારભૂત જાણે પોતાની મિલ્કત મળવા પહેલાં તેને પણ તેની સાન છે, અને પોતાની ખાનગી યોજનાઓ પણ તેમની આવવી જોઈએ, અર્થાત્ તેની સગીરાવસ્થા મટી આગળ પ્રકટ કરે છે. અથવા પોતાની નિરધાર જવી જોઈએ. જો તમારી એ સગીરાવસ્થા મટી જાય સ્થિતિ પણે તેમને જણાવી દે છે, પરંતુ તેનું પરિણામ તો જ તમોને સાન આવી શકે, અને તો જ તમે
એ આવે છે કે ઉપરી રાજાને આ વાતની તેના જાસુસ તમારી મિલ્કતનો કબજો પણ લઈ શકો. તે સિવાય ‘કર્મચારીઓ દ્વારા જાણ થતાં તે એજ માંડલિકરાજાને તો તમે તમારી મિલ્કત પણ મેળવી શકતા નથી. ગાદીએથી ઉઠાડી મૂકી રાજ ખાલસા કરી નાંખે છે નાના છોકરાઓ પોતાના બાપની તિજોરી તરફ અને માંડલિકરાજાને કારાગૃહના સળિયાની પાછળ તકાસી રહે છે, પરંતુ તિજોરી તરફ તકાસી રહેવાથી હંમેશને માટે ઢકેલી દે છે !
કાંઈ તેને તિજોરી અથવા તો તિજોરીમાંના પૈસા આત્માની સ્થિતિ પણ એવી જ છે. આત્માનો મળી જતો નથી, પરંતુ એ પૈસા મેળવવાને માટે બાળકાળ અનંતપુદ્ગલ પરાવર્તનો છે. જીવોનો
તો તો તિજોરી મેળવવાની લાયકાતની જ પ્રાપ્તિ કરવી યૌવનકાળ તો અર્ધપુગલ પરાવર્તકાળથી પણ ન્યૂન પડ
પડે છે, અર્થાત્ સગીરાવસ્થા મટી જઈ સાન છે, અને આત્માનો વૃદ્ધત્વકાળ કોડપૂર્વ વર્ષ અથવા
છે આવવાની જરૂર છે, એજ પ્રમાણે આત્માને પણ છેવટે પાંચ અક્ષર જેટલો જ છે. આત્માનો આ
મોક્ષરૂપી તિજોરી ત્યારે જ મળે છે કે જ્યારે તે બાલ્યાવસ્થાકાળ પાંચ લાખ વર્ષનો છે એમાં આપણે એ શક્તિને પ્રાપ્ત કરે છે. આવી શક્તિ પ્રાપ્ત ન સાંભળીએ ત્યાં તો આપણે ગભરાટમાં પડીએ અને થઈ હોય તો આત્માનો કાંઈ પણ દહાડો ન વળે! ચમકી જઈએ આપણને એવી શંકા થાય કે જેમ બાળક તિજોરી તરફ જોયા કરે તેથી તેને પૂર્વકાલમાં આંખ ઉંચી થાય તો પછી આત્માના તિજોરી મળી જતી નથી, તે જ પ્રમાણે આત્મા પણ અનંતભવ થયા છે તે છતાં પાંચ લાખ વર્ષ શા મોક્ષ તરફ તરસ્યા કરે તેથી મોક્ષ મેળવી શકતો નથી. માટે પુરાં થતાં નથી અને આત્માનું બાળકપણું શા તિજોરી મેળવવાનો અધિકાર મળ્યા પહેલાં વરસોના માટે મટી જતું નથી. તમારા આત્માનો બાળકભાવ વરસો સુધી તિજોરી તરફ જોયા જ કરો તો વરસો હજી મટયો નથી, એની સાબીતી એજ છે કે તમારો વહી જાય, પણ કાંઈ દહાડો ન વળે. તે જ પ્રમાણે આત્મા હજી શત્રુમિત્રનું સ્વરૂપ સમજી શક્યો નથી. જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કર્યા પહેલાં તમે મોક્ષને તાકી રહો જો તમારો બાળકકાળ મટી ગયો હોત તો તમને તો તેથી મોક્ષ પણ ન જ મળે. જ્ઞાન લાવ્યા વગર જરૂર શત્રમિત્રનું ભાન થવા પામ્યું હોત પરંતુ જ્યાં તમે મોક્ષને તાકયા જ કરો તો તેમાં અર્ધપુદ્ગલ સુધી એ ભાન તમને થયું નથી ત્યાં સુધી તો એ પરાવર્ત કાળ નીકળી જાય છે. બાળક જ્યારે આઠ વાત જ સ્પષ્ટ થાય છે કે તમારો બાળકભાવ હજી દસ વર્ષથી નાનો હોય છે ત્યારે તેને કોઈ પણ જાતની