________________
•
•
•
•
•
•
•
•
•
૧૩૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જાન્યુઆરી-૧૯૩૭ લખાતા નથી પરંતુ આ સઘળું થાય તે એક જ મુદાએ આત્માનો સ્વભાવ પ્રકટ કરવાના મુદાએ જ છે, થાય છે કે ત્યાં કમાણીનો હેતું છે. ત્યાં ખરી દૃષ્ટિ અન્ય કોઈ પણ મુદાએ નથી. એજ પ્રમાણે કમાણી ઉપર રહેલી છે અને તેના ઉપર જ આખો શુદ્ધદેવાદિને માનવાના છે તે પણ કર્મનો ક્ષય વ્યવહાર ચાલી રહેલો હોય છે. જેમ બજારમાં કરવાના મુદાથી જ માનવાના છે, અન્યથા માનવાના થતા સઘળાં કાર્યોનો પૃથક પૃથક્ કાંઈ સ્થાનિક હેતુ નથી. જો કર્મક્ષયનો મુદો ઉડાવી દો અને તમે ધાર્મિક નથી તે જ પ્રમાણે અહીં સમાદિ પાંચ શુશ્રુષાદિ ક્રિયા કામો ચાલુ રાખો તો તેનો અર્થ તો એજ છે કાર્યો પણ તેના સ્થાનિક હેતુરૂપે ગણવાના નથી. કે તમે કમાણી કરવી અર્થાત નફો કરવો એ મુદો
ધર્મ સાંભળવો જ જોઈએ એ મદાએ ધર્મ ઉડાવી દઈને વેપાર ધંધો કરવા માંગો છો. જો તમે શ્રવણ કરવાનું નથી. ધર્મ પર રાગ રાખવા માટે
નફાનો મુદો ઉડાવી દો તો માલની આપ-લે ચોપડા જ ધર્મ ઉપર રાગ રાખવામાં આવતો નથી, ગુરુ
લખવા અને પૈસાની લેવડ દેવડ એ સઘળું વ્યર્થ અને દેવના વૈયાવચ્ચ કરવાના ઈરાદે જ ગુરૂ અને
લાગે. એમ અહિં પણ સમાદિ કે શુશ્રુષાદિ એ સઘળું દેવનું વૈયાવચ્ચ કરવાનું નથી. તે જ પ્રમાણે
આત્માના કલ્યાણના મુદાએ જ છે. અન્યથા વ્યર્થ શુદ્ધદેવાદિકને પૂજવા જ જોઈએ એ મુદાએ શુદ્ધ
જ છે. ઠીક, આટલું કબુલ કર્યા પછી પણ હજી દેવાદિકને પૂજવાના નથી. પરંતુ તે બધું કરવામાં
એક બીજીવાત વિચારવાની છે. કાંઈક બીજો જ મુદ્દો રહેલો છે, એ મુદો શું છે ધારો કે એક વેપારી છે તે રૂની મોસમમાં તે સમજો. બજારમાં માલની જે લેવડદેવડ થાય લાખ ગાંસડી રૂની ખરીદી લે છે. અને તે લાખ છે તેમાં લેવડદેવડ કરવી જોઈએ એજ હેતુ હોય ગાંસડી ખરીદી લઈને તેને રાખી મૂકે છે. સારો તો તો પાંચ પૈસાની ટોપીના પાંચ રૂપીયા લેવાને ભાવ મળે તો પણ એ ગાંસડીઓને તે વેચતો જ કોઈ તૈયાર થાય તો પણ તમો ને વાંધો ન જ નડવો નથી ! તો આ વેપારનું પરિણામ એ જ આવવાનું જોઈએ. ગમે તે ભાવે પણ તમે... લેવડ દેવડ કરી કે ખોટ ! યાદ રાખવાનું છે કે રૂનો વેપાર નુકસાન લો. નામું લખવાના મુદાથી જ તમે નામું લખવાના કારક છે એમ નથી. તેનાથી તો તે વખત ફાયદો હો તો તો તમે ચોપડાઓમાં પણ ગમે તે વાત લખી જ થાય છે. એ વાત સાચી છે. પરંતુ તેમ છતાં શકો છો, અને રૂપીયા લેવા એજ મુદાએ તમે જો પણ જો નફાની દૃષ્ટિ ન રાખીએ તો પરિણામ એ દુકાને બેઠા હો તો તો પાંચસો રૂપીયાના માલના આવે કે વેપારમાં ખોટ જ જાય. એજ પ્રમાણે અહીં પાંચ રૂપીયા લઈને પણ તમે તેને વેચી દઈ શકો પણ વિચારવાનું છે. તમે શુદ્ધદેવાદિને માન્ય રાખ્યા અથવા ખોટા પૈસા પણ તમે લઈ શકો ! પરંતુ છે એનો અર્થ એ છે કે આપણે રૂની ગાંસડીઓ તમે એવી પ્રવૃત્તિ નથી કરતા. તેનું કારણ એ છે તો ભરી લીધી છે. પરંતુ એ ગાંસડીઓ ભરી લીધા કે એ બધા કાર્યોમાં તમારો મુદો નફાનો છે. પછી પણ જો નફાની દષ્ટિરૂપ મોક્ષ પ્રાપ્તિની દષ્ટિ વ્યવહારનાં બધા કાર્યોમાં તમે મુખ્ય મુદ્દો
, ન રહે તો રૂની ગાંસડીઓ રૂપ શુદ્ધદેવાદિ મેળવ્યા જુઓ તો તે કમાણીનો નફાનો જ છે. તે જ પ્રમાણે
છતાં પણ આપણે તો ખોટમાં જ ઉતરી પડવાના! સમાદિ લક્ષણો પણ તેના સ્થાનિક મુદાએ નહિં પરંતુ
આ ખોટને કોઈએ શુદ્ધદેવાદિને માનવાનું પરિણામ આત્માને સર્વથા કર્મ રહિત કરવાના જ મુદાથી છે.
સમજવાનું નથી. તમે જાણો છો કે રૂનો વેપાર એજ પ્રમાણે સમ્યકત્વના ત્રણ લિંગો છે તે પણ
ખોટનો નહોતો. રૂનો વેપાર હંમેશાં નફો જ