________________
૬૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૮-૧૧-૧૯૩૬ ઈશ્વર હતા અને તેથી જ આપણે તેમને પરમેશ્વર ભગવાનના અરિહંતત્વને જ નમીએ છીએ. કહેવાના છે તથા એ રીતે પૂજવાના છે એટલે કે
હવે અહીં કોઈ એવી શંકા કરનારો નીકળી તેઓશ્રીની પૂજાને અંગે કર્મશત્રુને હણવાનું ધ્યેય આવશે કે આપણે આઠ પ્રાતિહાર્યરૂપી પજાને લાયક એ મુખ્યતાઓ છે. ભગવાન મહાવીરદેવની પૂજામાં
ભગવાનને માન્યા છે, વ્યુત્પત્તિથી આપણે આઠ જો ઈશ્વર તરીકેનું જ ધ્યેય હોત તો ઈશ્વર, પરમેશ્વર
પ્રાતિહાર્યને લાયક એવો અર્થ કર્યો છે, એટલે આપણે ઈત્યાદિ તો બીજા શાસનવાળાઓએ માનેલા જ
ભગવાનની ઠકુરાઈ રાજત્વ એને પણ આરાધીએ હતા, ત્યારે કોઈ એમ પૂછશે કે શું બીજાએ માન્યું
છીએ.અશોકાદિ આઠ પ્રાતિહાર્યરૂપ દેવતાની કરેલી હોય તે ન માનવું અને બીજાઓથી ઉલટું માનવું
. પૂજા, તેને લાયક તે અરિહંત અને તેમને આપણે એજ જૈનશાસનની મહત્તા છે? જવાબ સ્પષ્ટ છે
નમસ્કાર કરીએ છીએ, એટલે આપણે પણ કે બીજાઓએ માન્યું હો કે ન હો, સત્યને સત્ય
ભગવાનના ઈશ્વરત્વ તેના પરમેશ્વરપણાને-તેમના માનવું એ જૈનશાસનનો માર્ગ છે અને તે જૈનશાસન
ભગવાનપણાને નમસ્કાર કરીએ છીએ. આવી શંકા હરકોઈ ભોગે જાળવી જ રાખવા માગે છે. કરનારાઓને કહો કે હે મહાનુભાવો ! જે
બીજાઓ પોતાના દેવને ઈશ્વર માને છે, બાહ્યદ્રષ્ટિવાળા છે તેને જ બાહ્યલક્ષણ બતાવાય છે. ત્યારે આપણે તેમને એ રીતે ગૌણ કરી નાખ્યા અને બાહ્યપણામાં અંતર્ગત લક્ષણ કે તત્ત્વ હોતું નથી અહીં કોઈએ નહિ માનેલું એવું તેમનું અરિહંતપણું માની પ્રાતિહાર્યની પૂજાને પામવું તે દ્રવ્યાહતપણું છે. જે લીધું અને તેને જ ધ્યેય, ઉદેશ તરીકે આગળ રાખ્યું આઠ પ્રાતિહાર્ય છે તે જિનેશ્વરના આત્માના ગુણરૂપ છે. આપણે ભગવાનની જે મહત્તાને માન્ય રાખી નથી. દેવતાએ અરિહંતની કરેલી પૂજા તે બેશક છે તે અલબત્ત બધાથી જુદી છે, કોઈએ ન માનેલી અરિહંતને હોય છે, પરંતુ એ આઠ પ્રાતિહાર્યની એવી છે, કોઈએ ન કલ્પેલી એવી છે, પરંતુ તે પૂજા તે ભગવાનના ગુણયા લક્ષણરૂપે નથી તે છતાં તેમાં જ અપૂર્વ મહત્તા સમાયેલી છે. આપણે સમજવાની ખાસ જરૂર છે. ભગવાનની ઠાકુરાઈની કદી કિંમત કરી નથી,
લક્ષણ બે પ્રકારનાં હોય છે. એક તેમની મહત્તાને આપણે પૂજતા નથી, તેમના અપૂર્વ
આત્મભૂતલક્ષણ છે, એક અનાત્મભૂતલક્ષણ છે. ૩૫. શરીર, સૌંદર્યની આપણે આરતી ઉતારતા તમે પછો કે શાંતિભાઈ કોણ ? તો તમોને એવોજ નથી, તેમની ભગવાનપણાની સ્થિતિના પણ આપણે
જવાબ મળશે કે અમુક પ્રકારની ટોપી પહેરી હોય ઓવારણાં લેતા નથી, આપણે તેમની કોઈપણ
તે શાંતિભાઈ છે. શાંતિભાઈએ અમુક ટોપી પહેરી સ્થિતિને પૂજ્ય માની હોય તો તે માત્ર ભગવાનની
હતી, માટે અમુક પ્રકારની ટોપી પહેરી હોય તે અરિહંત સ્થિતિને જશ્રી જિનેશ્વરદેવોએ શું કાર્ય
શાંતિભાઈ, પરંતુ શાંતિભાઈ એ ટોપી કાઢી નાંખે કર્યું છે તે જોશો તો માલમ પડશે કે તેમણે પોતે
તેથી કાંઈ તે શાંતિભાઈ મટી જતા નથી. ટોપી કાઢી કર્મનો ક્ષય કર્યો છે, કર્મનો ક્ષય કરવાનો ઉપાય
નાંખે તો પણ તે શાંતિભાઈ છે, ટોપી રાખી મૂકે બતાવ્યો છે અને કર્મનો નાશ કરીને મેળવાતી
છતાં તે શાંતિભાઈ કાયમ છે. બાહ્યલક્ષણ તે અવસ્થા જણાવી છે, માટે જ એમને નમસ્કાર
આત્મામાં રહેલું લક્ષણ નથી - એ લક્ષણ તે કરીએ છીએ. ખૂબ યાદ રાખજો કે આપણે
શરીરરૂપ લક્ષણ પણ સમજવાનું નથી. અહીં જો ભવાનની વિભવતાને નમતા નથી, આપણે કોઈ શાંતિભાઈનો ફોટો બતાવે તો અલબત્ત કહેવું