________________
૫૪૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૯-૧૯૩૬ જે શ્રદ્ધાનુસારી હોય જે શાસ્ત્રમાં શ્રદ્ધા રાખનારા તેણે લાત મારેલી અને તે ઉપરથી તેને મહોર પણ હોય તેમને સમજાવવા હોય તો શાસ્ત્રને અનુસરીને મળેલી પરંતુ એ ઉપરથી હંમેશને માટે કાંઈ એવો જ બોલવાનું હોય પરંતુ જે તર્કશાસ્ત્રી હોય તેને તે નિયમો ઠરતો નથી કે લાત મારીને ઇટ ખસેડો એટલે તર્કદ્વારા જ સમજાવવા ઘટે.
ઈટને તળીયેથી જ મહોર નીકળશે. પ્રશ્નકાર વસ્તુ - હવે મુળ વસ્તુ પર આવીએ. ઉપરની ગાથા એવી પકડ છે કે તે વસ્તુ કદાચિત્ બને એવી છે સિદ્ધાંતકારે કહી અથવા પ્રતિપાદી નથી. શાસ્ત્રકારની પરંતુ કદાચિત્ બને એવી વસ્તુને આગળ કરીને તે એ પોતાની ગાથા નથી, પરંતુ એ ગાથા પ્રશ્રકારની સકા ડે
ની શંકા ઉઠાવે છે. એક વૈદ્યરાજ હતા. બડા વિચક્ષણ, પોતાની જ છે, પરંતુ અહીં ખૂબ યાદ રાખવાનું છે અનુભવી પણ તેટલા જ ઉપચારો કરવામાં પણ તેવા ક પ્રશ્રકાર જે સાબીત કરે છે તે પણ પ્રશ્નકાર જ કુશળ. એક વાર એવું બન્યું કે માણસને ઝર શાસ્ત્રાનુસારી હોવાથી શાસ્ત્રોના વાક્યો પ્રમાણે જ ચડ્યું હતું. આ ઝેરના મારણ તરીકે તેમણે પેલા સાબીત કરે છે. હવે તમે એવી શંકા ઉઠાવશો કે માણસને એક છોકરાનું મૂત્ર પાઈ દીધું ! એક જો શંકાકાર પણ શાસ્ત્રાનુસારી જ છે. શ્રધ્ધાનસારી મૂખોએ એ જોયું એટલે તેણે નિયમ ઠરાવી દીધો જ છે તો પછી અહીં પ્રશ્નોત્તરની વ્યવસ્થા કેવી રીતે કેઃ “છોકરાનું જ મૂત્ર પીએ છે તે માણસ છે.” રહે છે ? યાદ રાખો કે માણસો કેટલીક વાર આ રીતે જો તમો નિયમો બાંધવા તૈયાર થતા હો આકસ્મિક બનાવને પણ ઉઠાવીને કાર્યકારણભાવમાં તો એમાં અમારે વાંધો છે. ગોઠવી દે છે. સમજો એક ડાહ્યા માણસ ઘરની (અનુસંધાન માટે જુઓ પેજ-૫૫૩) બહાર ગયો. રસ્તામાં તેને એક ઇટની ઠેસ વાગી. આથી બીજા કોઈને પુનઃ ઠેસ ન વાગે એમ ધારીને તે ડાહ્યા માણસે લાત મારી તે ઇટને ખસેડી દીધી, ૧ દિગંબરો બાર દુકાળીમાં ગુરૂને માર્યાની વાત પરંતુ ઈટ જેવી ખસી ગઈ તેવી અંદરથી નીચેથી જણાવે છે તે કોઈ દિગંબર ગુરૂ ચેલાની હશે. એક મહોર જડી આવી. ડાહ્યા માણસે આ રીતે મહોર ર ૧૪૪૪ બૌદ્ધોએ કોઈ શ્વેતાંબર આચાર્યે મળેલી જોઈને ગાંડા ભાઈએ તો સિદ્ધાંત જ બાંધી મારી નાંખ્યા એમ કહેનાર દિગંબરો માના દીધો કે
પેટમાંથી નીકળ્યા ત્યારથી જુઠા છે. - “ઇટને લાત મારો એટલે મહોર મળશે.” ૩ આચારાંગ સૂત્રને નામે વાત કરનાર દિગંબર
ગાંડાભાઈએ એમ કહ્યું કે ઇંટને લાત મારવી ભગવાનના વચનોને નહિ માનનાર હોવાથી એટલે ઈટ ખસી જાય અને નીચેથી મહોર મળે. ટીકાને ન માને અને બાહ્ય પરિભોગને ન આ વાત તમે જોશો તો કાંઈ ખોટી નથી. પેલા
માને તેમાં દિગંબરોના ભાગ્યનોજ દોષ છે. ડાહ્યાભાઈએ ઈટને લાત જ મારેલી કે બીજું કાંઈ?