________________
5. ગારા
૪૯૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩-૮-૧૯૩૬ અને પછી કોઈ આંધળાજ ન રહેત ! તેજ પ્રમાણે રૂપિયા મળી જાય તો એ લાખ રૂપિયા મેળવનારને બધાજ બહેરાઓ પણ એમ માનતા થઈ જાત કે આ જગત લખપતિ કહી દે છે ! આ ઉપરથી સ્પષ્ટ અમે સાંભળતાજ છીએ અને પછી કોઈ બહેરા પણ થાય છે કે આ જગત તો વસ્તુનેજ દેખવાવાળું છે, ન રહેત !
પરંતુ તે વસ્તુના પરિણામને દેખવાવાળુ નથી અર્થાત આંધળો માણસ પોતે ધારી લે કે હું દેખતો જગત માત્ર બાહ્યતાજ જુએ છે તે આ માને જોતુંજ છું તેથી કાંઈ તેનું આંધળાપણું ચાલી જતું નથી, નથી. તેજ પ્રમાણે આપણે સારા આચાર, સારા વિચાર લોકિક દૃષ્ટિનો આધાર શું ? અને સારા ઉચ્ચાર ન
ને આપણે ધારીએ
એ વાત સાચી છે કે લૌકિક દૃષ્ટિ આ માને કે હું સારા આચારવાળો છું - હું ઉત્કૃષ્ટ છું અને જોવાવાળી તો નથી જ તે તો માત્ર બાહ્ય પુદગલોનેજ હું મહાન છું તો આપણે એ વિચાર માત્રથી મહાન જએ છે અને બાહ્ય પુદગલો મળી ગયા એટલે તેને બની જઈ શકતા નથી ! જે આંખોવાળો છે, જેનામાં વ્યવહારમાં પર્ણ ગણી લે છે. પરંતુ આ સાથે અહી દેખતાપણું છે તે પોતે પોતાનું દેખતાપણું ધારી લે એ વાતની પણ યાદ રાખવાની છે કે લૌકિકદષ્ટિ કે ન ધારી લે તો પણ તેનું દેખતાપણું કાયમજ છે. ખોર્ટ જએ છે તો પણ તે ખોટું પ્રમાણ છે એવું તેના દેખતાપણાનો કોઈપણ રીતે નાશ થવાનો નથી, માનવંતે પ ણ અયોગ્ય જ છે. લોકોત્તર દૃષ્ટિ લૌકિક તેજ પ્રમાણે આપણા આમામાં પણ સદવિચાર હાય દૃષ્ટિ કરતાં હંમેશાં જુદી જ છે. લૌકિક દૃષ્ટિ અને સારો આચાર હોય અને સારા ઉચ્ચારનું સેવન પુદગલસંયોગો પર આધાર રાખે છે, ત્યારે લોકોત્તર હોય તો આપણે ન ધારીએ તે છતાં આપણામાંથી દૃષ્ટિ એ પુદગલસંયોગો ઉપર આધાર રાખનારી ઉત્કૃષ્ટતાનો નાશ થતો નથી, માત્ર મારામાં ઉત્કૃષ્ટતા નથી. લોકોત્તર દૃષ્ટિ તો આમાના પરિણામ ઉપર છે. મારામાં શ્રેષ્ઠતા છે એવું માની લઈએ તેટલા આધાર રાખનારી છે અર્થાત જેને લાખના પરિણામ માત્રથીજ આપણામાં સદાચાર સારાપણું આવે છે કે તેને તો લોકોત્તર દૃષ્ટિવાળા દારિદ્રવાળો ન ગણતા અને એવી માન્યતાથીજ ખરાબ આચાર, ખરાબ લખપતિજ ગણે છે. તો આ હિસાબે લોકોત્તર વિચાર અને ખરાબ ઉચ્ચાર નીકળી જાય છે એમ દૃષ્ટિવાળાઓ લાખ ન મળ્યા હોય તેને પણ લખપતિ કોઈ પણ રીતે કહી શકાતું જ નથી.
માની લે છે અને લૌકિક દૃષ્ટિવાળાઓ લાખ હોય અહીં કોઈ એવી દલીલ કરશે કે જગત તેનેજ લખપતિ કહે છે આ બે વસ્તુનો મેળ શી અર્થાત કે જગતનો વ્યવહાર એ પરિણામને રીતે મળી શકે ? જોવાવાળો નથી. એ તો માત્ર વસ્તુનેજ જોવાવાળો વાન
લાખ મળે તે લખપતિ ખરો કે ? છે. કોઈ માણસને લાખ રૂપિયાની મિલ્કત મળે અને તે લાખ રૂપિયાના પરિણામ રૂપ સગુણોનો ધારક
અહીં તમે લાંબો વિચાર કરશો તો સમજી બને છે તેજ સદગુણો તો બીજી વ્યક્તિમાં લાખ શકશો કે લૌકિક દૃષ્ટિએ જેને લાખ મળે છે તેને રૂપિયા મળ્યા વિના આવિર્ભાવ થાય તેથી કાંઈ પેલા તમ લખપતિ કહો છો એ વાત વાસ્તવિક છે, પરંતુ બીજા માણસને લોકો લખપતિ કહેવા તૈયાર થઈ તેમાંએ અમુક પ્રકારનો ભેદ તો અવશ્ય રહેલો જ જતા નથી ! ત્યારે લાખ રૂપિયા મળ્યા છતાં લાખ છે. ધારો કે એક તિજોરીમાં કરોડ રૂપીયા મુક્યા રૂપિયાની પ્રાપ્તિથી આવવી જોઈતી ખાનદાની અને છે, તેમાં લાખોનું ઝવેરાત છે અને હજારો હીરા સભ્યતા ન આવ્યા હોય પરંતુ તે છતાં જો લાખ ભરેલા છે, પરંતુ આ સઘળી સમૃદ્ધિને લીધે તમે