________________
જુલાઈ ૧૯૩૬
જૈનોએ જીવને જાણ્યા નથી, જીવના ગુણપર્યાયો જાણ્યા નથી જીવનું સ્વરૂપ જાણ્યું નથી, તેનું અનાદિપણું જાણ્યું નથી, તેનું અનંતપણું જાણ્યું નથી. તેવાઓને જીવશબ્દ પ્રવર્તાવવાનો પણ અધિકાર જ નથી ! પહેલવહેલી જીવશબ્દની પ્રવૃત્તિ તે જ કરી શકે છે કે જીવના ગુણ, સ્વરૂપ, તેનું અનાદિપણું તેનું અનંતપણું તેની સ્થિતિ વગેરેને જે પોતે જાણે છે. અલ્પજ્ઞ વિરુદ્ધ સર્વજ્ઞ
હવે એ વાતનો વિચાર કરો કે હીરો નામ આ જગતમાં શરૂ ર્ક્યુ કોણે ? પહેલાં ‘“હીરો હીરો’’ એવી આકાશવાણી થઈ અને પછી ઝવેરીઓ નીકળી પડ્યા કે ‘‘ચાલો રે ભાઈલા ! હીરો શોધી કાઢીએ.’’ એવું કદી બન્યું નથી. હીરો પદાર્થ હતો. આ હીરો પદાર્થ સૌથી પહેલો જોયો, તેણે પારખ્યો, એના ગુણદોષ જાણ્યા. તેનું તોલમાપ જાણ્યું, તેને બરાબર પીછાણ્યો,
જ
છે ! કોળી દુબળાને હીરો નામ શરૂ કરવાનું હોતું નથી, ઝવેરી વિના હીરા નામની પ્રવૃત્તિ કરવાનું હોતું નથી. જે વ્યક્તિ હીરાનું તોલ માપ તેજ કિંમત સ્વરૂપ જાણે છે તેને જ હીરા નામની પ્રવૃત્તિ કરવાનો અધિકાર છે. ઝવેરી હીરાને હીરો કહે છે તે સાંભળીને
કહે છે ઝવેરીના બાળ બચ્ચાં પણ હીરાને હીરો કહે
બીજા મતો પ્રમાણે તેમણે અનાદિ જેવી ચીજ માની જ નથી, અનંત જેવી કોઈ વસ્તુ તેમના ખ્યાલમાં આવી જ નથી, તેથી જ તેઓ જૈનદર્શનના અને પછી તેમણે કહ્યું કે ભાઈ આનું નામ ‘હીરો’સર્વજ્ઞ ઉપર શંકા કરે છે, તેઓ એ પ્રકારનો વાદ રજુ કરે છે કેઃ જૈનોના સર્વજ્ઞોને સંપૂર્ણજ્ઞાન છે કે નહિ ? જો જૈનોના સર્વજ્ઞોને સંપૂર્ણ અને સર્વપ્રકારનું તથા સર્વકાળનું જ્ઞાન હોય તો તેમણે જીવનું આદિપણું અર્થાત્ જીવ ક્યારે ઉત્પન્ન થયોપહેલવહેલો જીવ ક્યારે ઉત્પન્ન થયો તે જાણેલું હોવું હોય તો જૈનોનો સિદ્ધાંત છે કે ‘જીવ અનાદિ છે’ જ જોઈએ અને જો તેમણે જીવનું આદિત્વ જાણ્યું એ સિદ્ધાંત તેમના જ ચારિત્રનાયકના જ્ઞાનદ્વારા ખોટો ઠરે છે. જો સર્વજ્ઞોએ જીવનું આદિત્વ ન જાણું હોય તો પછી તેઓ સર્વજ્ઞ છે અને સર્વપ્રકારના તથા સર્વકાળના જ્ઞાનવાળા છે એ વાત ખોટી ઠરે છે, અને જૈનતીર્થંકરો અલ્પક્ષણ છે એમ સાબીત થાય છે ! અલ્પજ્ઞાનુયાયીઓના આ વાદ સામે સર્વજ્ઞાનુયાયીઓનો નીચે પ્રમાણેનો મક્કમ જવાબ છે. આવી દલીલ ન હોઈ શકે ?
છે અને તેમને હીરો નામ બોલતાં સાંભળી કાળીકાછીયા પણ હીરાને બદલે કાચના કટકાને હીરો કહેતા થઈ જાય છે.
શ્રી સિદ્ધચક્ર
૪૪૭
કારણો છે. ભગવાનના આપણે આગ્રહી હોવાથી જ આપણે એ વાત કહેતા નથી પરંતુ એ વાત સત્ય હોવાથી જ આપણે સત્ય તરીકે કહીએ છીએ. આકાશવાણી થઈ ન હતી
માન તો ઝવેરીને જ ઘટે.
આ રીતે બધા હીરા હીરા કહેતા થઈ જાય છે, પરંતુ હીરા નામની પ્રથમ પ્રવૃત્તિ કરવાનું માન તો ઝવેરીને જ ઘટે છે, તે જ પ્રમાણે જીવશબ્દની પણ નાસ્તિકો,મિથ્યાદૃષ્ટિઓ, અસમકીતી આસ્તિકો, સમકીતદૃષ્ટિવાળાઓ આસ્તિકો બધાય પ્રવૃત્તિ કરે છે, પરંતુ એ શબ્દની સમજપૂર્વક પ્રવૃત્તિ કરવાનું માન જૈનોને-સર્વજ્ઞભગવાનોને જ ફાળે જાય છે, એ ચોક્ખી અને સ્પષ્ટ વાત છે, ઝવેરીનો છોકરો હીરાનું તોલ માપ જાણતો નથી. ભીલ દુબળા વગેરે તો તેનું સ્વરૂપ પણ સમજતા નથી, એટલે તેમને હીરા શબ્દની પ્રવૃત્તિનો જ અધિકાર નથી. તે જ પ્રમાણે
“જીવનો આરંભ સર્વજ્ઞોએ જાણ્યો હોય, તો જીવ અનાદિનો નહિ, જીવનો આરંભ સર્વજ્ઞોએ ન જાણ્યો હોય તો સર્વજ્ઞો તે સર્વજ્ઞશો જ નહિ શંકાવાદીઓને આ શંકા શા કારણથી કરવી પડી