________________
૪૪૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જુલાઈ ૧૯૩૬ આંખોની સામેની પ્રત્યક્ષ વસ્તુઓ પણ આપણે આપી દે છે, જ્યારે ઝવેરી એના તોલમાપ કિસ્મતને જોવાની દરકાર જ રાખતા નથી, એક હીરામાંથી જાણે છે તેથી તે તેની વાસ્તવિક કિમત મૂકાવે છે તો લાખો બરફીના ચોસલા આવી શકે એમ છે, એ જ પ્રમાણે જૈનધર્મમાં આવેલો, જૈનધર્મને પરંતુ તેટલું છતાં પેલો ઝવેરીનો બાળક એક જ જાણનારો, જૈનશાસ્ત્રોની શ્રદ્ધાવાળે, મનુષ્ય જે બરફીના ચોસલા પેટે પેલો હીરો આપી દે છે. જ્યારે જીવને માને છે તે જીવના સ્વરૂપ, જીવના ગુણ, મોટા ઝવેરીનું વર્તન એથી જુદુ જ હોય છે ! પૈસાને જીવના પર્યાયો, તેનું અવ્યાબાધપણું વગેરે જાણીને અભાવે કદાચ તે ભૂખ્યો મરે, ટાઢ, તડકો વેઠ જીવને જીવ માને છે, ત્યારે વણવો, શૈવો, સ્માર્તા, લોકોના મેણાં ટોણાં ખાય, પરંતુ જ્યાં સુધી એ વેદાંતીઓ, બૌદ્ધ, વશેષિકો, નિયાયિક, સાંખ્યવાદીઓ હીરાની પુરેપુરી કિંમત ન આવે ત્યાં સુધી ઝવેરી એ અને એમના જેવા બીજાઓ જીવના સ્વરૂપ તેના એ હીરાને વેચવા કદી તૈયાર થવાનો નથી જ ! ગુણ, તેના પર્યાયો અને તેની સ્થિતિ આદિને જાણ્યા હીરો ઝવેરી જ જાળવે, બીજો નહિ વિના જ જીવને જીવ કહી દે છે. અસમકિતદષ્ટિ હીરો પાસે હોવા છતાં ઝવેરી ભૂખનું દુઃખ
આસ્તિકો જડને જ જીવ માનતા નથી અથવા તે વડે છે તો વિચાર કરો કે શું એને ભૂખે મરવાનું
: જડમાંથી જ જીવની ઉત્પત્તિ થયેલી માનતા નથી
. પરંતુ તેઓ ભગવાન સર્વજ્ઞો જીવને જીવ કહે છે ગમે છે કે ? શું કુટુંબીઓનો ભૂખમરો ટાળવો એને ગમતા નથી ? ટાઢ તડકો વેઠવો અને ગમે છે ? તે સાંભળીને એ નામ માત્ર પોત જડી દે છે ! આથી શું છેલબટાઉ થઈને ફરવાનું ગમતું નથી ? તેને ય સ્પષ્ટ થાય છે કે જીવ શબ્દના પહેલા પ્રવર્તકો સઘળું ગમે છે, પરંતુ તેની પાસે જે હીરો છે તે જીનેશ્વર વીતરાગ સર્વજ્ઞ ભગવાન જ છે. કેટલો મૂલ્યવાન છે એ વાત તે સારી પેઠે જાણે છે, આ ભાટાઈ નથી ! અને તેથી જ તે જ્યાં સુધી પોતાના માલની વ્યાજબી હવે અહીં કોઈ એવી પણ શંકા કરશે કે ભાઈ કીંમત નથી મળતી ત્યાં સુધી પોતાનો માલ વેચતો આ તો સર્વજ્ઞ ભગવાનના આગ્રહી હોવાથી જ સર્વજ્ઞા નથી. એક જણ બરફીના ચોસલાના બદલામાં સાચા ભગવાનના ગુણગાવાનું કે રાખે છે, બાકી એવું હીરો આપી દે છે, બીજો મરી જાય તો પણ સોના કાંઈ નથી, બધું ઠીકઠીક છે! તો આ ઠીકઠીકવાળાને સાઠ કરીને હીરો વેચવા તૈયાર નથી. બંનેની પાસે તમે શો જવાબ આપશો ! “અરે એને તે બોલવાની હીરા છે. બંનેના હીરા સાચા છે, પરંતુ બંને જણા ટેવ પડી છે બોલવા દોને એને, એનું કોણ સાંભળે તનો જદી જદી રીતે ઉપયોગ કરે છે, આથી છે " એવું કહીને આગળ ચાલશો કે જવાબ સ્વાભાવિક રીતે જ એવો પ્રશ્ન ઉઠે છે કે આ પ્રમાણ આપવાને ઉભા રહેશે ? જવાબ આપવાને ન ઉભા બંનને વ્યવહાર એક એકથી સર્વથા ઉલટો જ રહો તો તમે જ્ઞાનને છુપાવો છો એ તમારા ઉપર હોવાનું કારણ શું ? જવાબ એ છે કે એક જણ આક્ષેપ છે જ. તમારી ફરજ છે કે જ્યાં આવી રીતનું હીરાનું સ્વરૂપ ઓળખે છે ત્યારે બીજા હીરાનું સ્વરૂપ અજ્ઞાન છે ત્યાં એ અજ્ઞાન તમારે અવશ્ય ટાળવું ઓળખતો નથી ?
જ જોઈએ. જીવનામનો આરંભ કર્યો હોય તો તે જેનો જીવને કેવી રીતે માને.
સર્વજ્ઞ ભગવાને જ ર્યો છે, જ્યારે બીજા બધાએ ઝવેરીનો બાળક હીરાના તોલમાપાદિને તો તેનું માત્ર અનુકરણ કર્યું છે, એ વસ્તુ આપણે જાણતો નથી, તેથી તે બરફીના ચોસલા પેટે હીરો શા માટે કહીએ છીએ ? તેના આપણી પાસે પૂરતાં