________________
૩૪૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૬-૫-૧૯૩૬ યુગપ્રધાન શ્રી કાલભાચાર્યે ક્યું એટલે કે યુગપ્રધાન સંવચ્છરીની તિથિ પલટવાથી ચોમાસીની શ્રીકાલકાચાર્યે કરેલું સાંવત્સરિક તિથિનું પરાવર્તન તિથિનું પરાવર્તન માત્ર પોતાની કલ્પના કે રાજાની વિનંતિને અંગે જા અને તે સંવત્સરીના દિવસની સાથે આષાઢ ન હતું. પણ શ્રુતકેવલી ભગવાન્ ભદ્રબાહુસ્વામીજીના ચતુર્માસીનો દિવસ અતીત પચાસમો દિવસ હોવો ઉપર જણાવેલા વચનને પણ આધારે હતું. જોઈએ, અને કાર્તિકી ચતુર્માસીનો દિવસ અનાગત છઠ અને ચોથનું અપઈપણ છતાં છઠનો સિત્તેરમો દિવસ હોવો જોઈએ એવા શ્રીસમવાયાંગ નિષેધ ને ચોથનો આદર કેમ ?
અને પર્યુષણાકલ્પ વિગેરેના વચનને અનુસરીને તે
આષાઢ અને કાર્તિકી એ બે ચોમાસી તિથિનો પરાવર્તિ અને એ જ કારણથી રાજા સાલિવાહનની કરવો જ પડે અને જ્યારે આષાઢ અને કાર્તિક પહેલી જે વિનંતિ ભાદરવા સૂદિ છઠને દિવસે ચતુર્માસીના પર્વનો દિવસ પરાવર્તન પામે ત્યારે ને સંવત્સરી કરવા માટે હતી, તેનો નો પુતં ય બંને એટલે આષાઢ અને કાર્તિકીના ચોમાસાની સાથે સવાય વિત્ત, અર્થાત્ ભાદરવા સૂદિ પાંચમીની એકસો વીસમા દિવસ તરીકે અતીત, અનાગતપણે રાત સંવત્સરી માટે ઓળંગાવી નહિ એ શ્રુતકેવલી સંબંધ રાખનાર ફાલ્ગન ચતુર્માસીની પૂર્ણિમાનો ભદ્રબાહુસ્વામીજીના વચનને અનુસરીને નિષેધ દિવસ પરાવૃત્તિ પામે અને ફાલ્ગન ચતુર્દશી એ ક્ય, અર્થાત્ સામાન્યપણે શ્રીનિશીથ સૂત્ર આદિકના આષાઢ શુકલ ચતુર્દશી અને કાર્તિક શુકલ અભિપ્રાયે ભાદરવા સુદિ પાંચમનો જ દિવસ પર્વ ચતુર્દશીની માફક પરાવૃત્તિ પામે અને તે સર્વ તરીકે છે અને ભાદરવા સદિ ચોથનો કે ભાદરવા પરાવર્તન સકળ શાસનપ્રેમી સંઘને સંમત થાય તેમાં સૂદિ છઠ એ બંને તિથિના દિવસો અપર્વ તરીકે કંઈપણ આશ્ચર્ય નથી. હોવાથી તેમાં સંવત્સરી ન કલ્પે એમ નિશ્ચિત છતાં આજ્ઞા કરતાં જીતને પ્રથમ સ્થાન આપવાનું ભાદરવા સૂદિ ચોથનો દિવસ અપર્વ છતાં પણ કારણ અંદરની મુદતનો હોવાથી યુગપ્રધાન શ્રી આ સ્થાને બીજી એક શંકા થશે કે કાલકાચાર્ય મહારાજે પ્રવર્તાવ્યો, પણ ભાદરવા સૂદિ હરિભદ્રસૂરિજી પાક્ષિક આદિકની આલોચના અને છઠના અપર્વરૂપ દિવસે સંવત્સરી કરવાની વિનંતિ અભિગ્રહને અંગે જરૂરીઆત જણાવતાં કેમ જીત કબુલ કરી નહિ, કારણ કે તેમ કરવામાં પ્રથમ અને આજ્ઞા પછી એમ બેને આગળ કરે છે? શ્રીપર્યુષણાકલ્પના નો અડ્ડ પાઠનું ખંડન થતું આ શંકાના સમાધાનમાં જણાવવાનું કે ભગવાનું હતું, અર્થાત્ આ ઉપરથી એમ નક્કી થાય છે કે હરિભદ્રસૂરિજી ગીમાં એમ કહી પાક્ષિક આચરણા કરનારે પણ શાસ્ત્રના વચનો ઉપર ધ્યાન આદિકની સિદ્ધિમાં આ પાક્ષિક આદિનું કર્તવ્ય જીત આપી આત્માને નિર્મળ કરનાર જ આચારણા કરવી છે એમ પ્રથમાં વિભક્તિથી જીતને મુખ્યપણે જોઈએ, અને તેવી જ કરેલી આચરણા સુવિહિતોને
5 જણાવ્યો, પણ સાથે જ માTIો એમ કહી આ આચરવા લાયક ગણાય, અને સંવત્સરીને માટે
પાક્ષિક આદિક કર્તવ્યનો જીત આચાર આજ્ઞાને તિથિપરાવર્તનની કરેલી આચરણા શાસ્ત્ર અનુકૂળ
અનુસરી છે એમ જણાવી તે પાક્ષિક આદિકના હોવાથી સર્વસુવિહિતોએ પ્રમાણ કરી છે અને વાવત્ અર્થાત આ પાક્ષિક આદિ પ્રતિક્રમણો અને
- જીતઆચારને શુદ્ધ આચાર છે એમ જણાવ્યો છે. શાસન તે પ્રમાણપણે રહી શકે તેમ છે.
આલોયણ, અભિગ્રહ વિગેરેની જે પરંપરા વર્તે છે.