________________
૩૦૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૬-૪-૧૯૩૬ અને ઉજ્જયિની નગરીની વચ્ચે પણ વચ્છેગા નદી વોવથા ર કિવા એ અધિકારમાં છે તેમાં પણ પાસેના પ્રદેશમાં સાધુઓનો વિહાર હતો. સિદ્ધશ વંતિતું ૮. એ વાક્યથી કૂલવાલકની નાદે ય વ8ાવીરે પલ્વ પત્તા તાહે તમ સાથે આચાર્યશ્રીનું શ્રીસિદ્ધાચલજી આવવું થયું છે. जणवए साहुणो ( आ0 अज्ञातोपधाने) એમ નક્કી થાય છે. એ ફૂલવાલકની કથા લગભગ આ ઉપરથી ભગવાન્ મહાવીર મહારાજાના
ઉત્તરાધ્યનની બધી ટીકાઓમાં છે એટલે જો નિર્વાણ પછી અને મહારાજા સંપ્રતિના પહેલાં પણ મહાવીર મહારાજની વખતે શ્રીસિદ્ધાચલજી તરફ સાધસાધ્વીયોનો વિહાર કૌશાંબીથી દક્ષિણમાં થયેલો સાધુઓનો વિહાર હતો નહિ એમ માનવું તે છે એમ સ્પષ્ટ સમજાશે.
ઉત્તરાધ્યયનની ટીકાઓની અજ્ઞાનતા અગર અશ્રદ્ધા ૧૩ આવશ્યકમાં યોગસંગ્રહમાં અંબરિષિના
સૂચવે, અનુપયોગના ઉસૂત્ર ભાષણમાં આટલી અધિકારમાં ઉજ્જયિની નગરીમાં પાંચસે ઉપાશ્રયો
બધી અનુપયુક્તતાનો સંભવ ન ગણાય. હતા એવો સ્પષ્ટ લેખ હોવાથી ઉજ્જયિનીમાં ૪ કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રીહેમચંદ્ર મહારાજ પણ સાધુઓનો વિહાર કેટલો બધો હશે ? તે સમજાશે. શ્રીમહાવીરચરિત્રમાં સ્પષ્ટ શબ્દોથી જણાવે છે કે ૧૪ ઉજ્જયિનીમાંજ દેવલાસુત નામના
કૂલવાલકના ગુરૂ આચાર્ય મહારાજે સોરઠ દેશમાં પ્રત્યેકબુદ્ધ થયા અને અધ્યયન બનાવ્યું તથા સિદ્ધ
વિહાર કરેલો છે, જુઓ મહાવીર ચરિત્ર સર્ગ. ૧૨ થયા, જેવી રીતે ઉજ્જયિનીને અંગે સાધુવિહારઆદિ વિહરતોલાડાતે જિર્નર : જણાવ્યા તેવીજ રીતે રોહીડા અચલપુર
उजयन्तं चारुरुहुः, सह क्षुल्लेन तेन तु ॥१३३॥ અંતરંજિકાનગરી આદિના અધિકારો ધર્મરૂચિ રોણાચાર્ય શ્રીગુપ્ત અને અરહજાક આદિના ક્ષન રેવં ચંતિત્વા, ગુરોત્તરતો જિરે: વૃત્તાંતોમાં પણ સાધુ વિહાર આવતા હોવાથી મન ઉપાષા:, ષય દુરાત્મના રૂા. કૌશાંબીથી દક્ષિણના સર્વ પ્રદેશને અનાર્ય કે
। स्त्रीसकाशादरे पाप ! व्रतभंगमवात्स्यसि। સાધુવિહાર વગરનો કહેવો એ અયોગ્યજ છે. ૧ ભરૂચમાં જિનદેવ આચાર્ય વિચર્યા અને
कूलवालक इत्यारव्या તેઓથી ભદંત અને કુણાલમિત્ર નામના બે બૌદ્ધોએ એમ નહિ કહેવું કે શ્રીઉત્તરાધ્યયન તથા મહાવીર મહારાજનું શાસન મેળવ્યું. (માવજી આવશ્યક અને નદીજી વગેરેમાં ફૂલવાલકના ગુરૂનું યોગસંદ) અર્થાત્ લાટદેશમાં સાધુઓનો વિહાર દેવવંદન જ્યારે સિદ્ધાચલજીમાં થયેલ જણાવે છે હતો.
ત્યારે ભગવાન્ શ્રી હેમચંદ્રજી તેઓનું દેવવંદન શ્રી ૨ ભગવાન મહાવીર મહારાજની વખતે ગિરિનગર (ગિરિનગર)માં એટલે ઉજ્જયંતગિરિ થયેલ કૂલવાલકના ગુરૂ શ્રીસિદ્ધાચલજી આવ્યા હતા, ઉપર કેમ જણાવે છે ? આમ શંકા નહિ કરવાનું અર્થાત્ સોરઠદેશમાં સાધુઓનો વિહાર હતો, કારણ એટલુંજ કે શ્રી ઉજ્જયંત જે રૈવતગિરિએ આવશ્યક પત્ર ૬૮૫ સિદ્ધતિના નામut અર્થાત્ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું શિખર ગણાય છે. અથવા આચાર્ય મહારાજજી કૂલવાલકની સાથે ભગવાન્ હેમચંદ્રજીએ કોઈ તેવા ચરિત્રમાં શ્રીસિદ્ધાચલજી આવ્યા હતા.
શ્રીઉજ્જયંતતીર્થનું વંદન લખેલું દેખ્યું હોય અને તેથી ૩ ઉત્તરાધ્યયનમાં કુલવાલકની કથા તમ સ્પષ્ટ જુદાપણે લખ્યું હોય પણ શ્રી સિદ્ધાચલ