Page Text
________________
૧૯૦
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૪-૧-૧૯૩૬ ભ્રમણ, વળી તજ ભવમાં સાધુપણામાં કરેલ નિયાણું હરિભદ્રસૂરિજી લલિતવિસ્તરવૃત્તિમાં જ સ્વંયસંવાદ્ધ વગેરે હકીકત શું પરોપકારિતાવાળીજ છે એમ શું ના અર્થમાં પ્રથમ સંબોધ અને વરબોધિને સ્પષ્ટ માની શકાશે ? પહેલા સમ્યકત્વને વરબોધિલાભ જુદા જણાવે છે. તેથી સામાન્ય સમ્યક્તના લાભ માનનારે આ હકીકતનું સમાધાન કરવા લેશ પણ કરતાં વરબોધિલાભ એ જુદી વસ્તુ છે, અર્થાત્ પ્રયત્ન કર્યો નહિ તે વ્યાજબી હોતું. તીર્થંકરપણાના ભવ સુધી જેનું અખંડપણે ચાલે એવા પ્રશ્ન ૭૮૫ - જિનેશ્વર ભગવાન પ્રથમ જે સમત્વ સમ્યક્તવનેજ વરબોધિ કહી શકાય. પામે તેજ સમ્યત્વ તીર્થકરપણાને લાવનાર હોવાથી વળી એજ ભગવાન્ હરિભદ્રસુરિજી શ્રી તત્ત્વાર્થસૂત્રની તે ભગવાન્ જિનેશ્વરના પહેલા સમ્યક્તને ટીકામાં પણ સ્પષ્ટપણે એમ જણાવે છે કે વરબોધિલાભ કેમ ન કહેવો ?
વરબોધિલાભ થયો ત્યારથી તીર્થકરના ભવ સુધીના સમાધાન - જિનેશ્વર ભગવાનના જીવો પ્રથમ ઘણા ભવોમાં ભગવાન્ મહાવીર મહારાજે જીવોની સમ્યકત્વ લાભથી સામાન્ય રીતે પરોપકારી હોય દયા અને વ્રતધારીયોની અનુકમ્મા આદિથી શુભ છતાં વરબોધિલાભ પછી તો નિયમિત રીતે કમોજ લાગલાગેટ આસેવન કરેલાં છે. પરોપકારિપણાવાળા જ હોય છે એમ શ્રી તે પાઠ આ પ્રમાણે છે :હરિભદ્રસૂરિવર્ય :
(ા: શ વમવિતાવો મધ્વનેy | “વાવોધિત માર... પરાર્થોત વિ દિ' ન જ્ઞાતેás (તત્ત્વાર્થસૂયભાષ્યકારિકા) એ વાક્યથી તીર્થકરોના જીવો વરબોધિલાભ પછી (વ: જિબૂતઃ ? ત્યાદ-રામસેવનમાંવિતભાવ: તો નિયમિતજ પરોપકાર કરવાવાળા હોય છે, એમ ન
शुभंकर्म-भूतव्रत्यनुकम्पादि वक्ष्यमाणं तस्यासेवनम् જણાવે છે, ભગવાન્ શ્રી જિનેશ્વરસૂરિજી પણ શ્રી :
- અભ્યાસ: તેન માવતો વાસિત:, માવત: અષ્ટકજીની ટીકામાં આ પાકની ટીકા કરતાં
अन्तरात्मा यस्येति विग्रहः-कियन्तकालमित्याहવરબોધિ શબ્દનો અર્થ કરતાં શ્રી જિનેશ્વર
भवेष्वनेकेषु वरबोधिलाभादारभ्य जन्मस्वनेकेषु, ભગવાનોને અંગેજ વરવધતઃ વિશિષ્ટસન
अन्ते किमित्याह - जज्ञे ज्ञातेक्ष्वाकुषु जज्ञे लाभात् आरभ्य तत्प्रभृति परार्थोद्यत एव
નાતવા.) પરિતરમવાનેવ નાચથવિધ એમ કહી ભાવાર્થ - તે ભગવાન્ મહાવીર મહારાજા જીવો અને સામાન્ય સમ્યગ્દર્શન ન જણાવતાં વિશિષ્ટ વ્રતધારીઓની અનુકમ્મા વગેરે જે આ ગ્રંથમાંજ સમ્યગ્દર્શનને જ વરબોધિલાભ કહે છે અને વળી કહેવાશે એવાં શુભ કર્મોનું આસેવન એટલે વારંવાર નાન્યથાવિધ એમ કહી સ્પષ્ટ કરે છે કે સતત અને લાગલગાટ જે આચરણ તેનાથી વાસિત થયેલો પરોપકારિતાજ વરબોધિ પછી હોય. અને વરબોધિ એટલે તન્યમયતાને પામેલો અંતરાત્મા જેનો એવા થયા પછી પરોપકાર સિવાયનો કે પરોપકારવાળો હતા, શંકા કરે છે કે - આવા શુભકર્મના ન હોય, વળી તત્ત્વાર્થસૂત્રમાં પણ તીર્થકરોને અંગેજ આવનવાળા ભગવાન્ ક્યાં સુધી હોય ? એના સવિનવશક્તિ એમ ભગવાન જિનેશ્વરોના ઉત્તરમાં જણાવે છે કે : વરબોધિલાભથી આરંભીને સમ્યગ્દર્શન માત્રને વરબોધિ તરીકે કે શુદ્ધ ઘણા ભવોમાં તેઓ શુભ કર્મ સેવવવાળા હતા અને સમ્યગ્દર્શન તરીકે જણાવતા નથી. વળી ભગવાન તે જ્ઞાતકુલમાં ભગવાન્ મહાવીરપણે જમ્યા.
| SR No. | 520954 |
| Book Title | Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 696 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Siddhachakra, & India |
| File Size | 26 MB |