________________
૧૬૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૮-૧-૧૯૩૬
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
જિનેશ્વરોએ કહેલું છે તેજ ધર્મ, તત્વ અને શાસન વળગીએ છીએ. શું આપણો એ આગ્રહ નકામો છે છે અને જે ધર્મ, તત્વ અને શાસન છે તે શ્રીમાન્ અથવા તો શું એ આગ્રહ ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવ જિનેશ્વર દેવોએ કહ્યું છે એમ કહેવાનું કારણ શું તરફના અનુરાગને આભારી છે ? આત્માની પોતાની માલિકીની વસ્તુ પણ આ જૈનશાસને શ્રી વીતરાગ પરમાત્મા સાથેજ શા માટે આત્માના અબ્યુદયનો માર્ગ જોડી દીધી છે તેનો વિચાર કરો.
જે વસ્તુ ધર્મ અને તત્ત્વને માટે છે તેજ વસ્તુ ધર્મની વ્યાખ્યા શું ?
શાસનને માટે પણ છે. શાસન એટલે શું ? તો કહે ધર્મ અને તત્વ એટલે શું છે તેનો વિચાર ક
કે જે કાંઇ આત્માના અભ્યદયનો માર્ગ છે તે શાસન ( કરો. જે વસ્તુ દુર્ગતિમાં પડતાં બચાવી લે છે અને છે. જા આત્માના અમ્યુદયનો માર્ગ તેજ શાસન છે સદગતિને આપે છે એવો જે પવિત્ર આચાર છે તે તે
હિર . . . તો પછી તેમાં ભગવાન્ શ્રી જિનેશ્વરદેવના કથનની ધર્મ છે અને જે વસ્તુ ભૂતકાળ ભવિષ્યકાળ અને
- જરૂર શી છે ? જે આત્માના અભ્યદયનો માર્ગ છે વર્તમાનકાળને વિષે ટકી રહે છે તે તત્ત્વ છે. તત્ત્વ તે
છે તેને જ આપણે શાસન માની લેવું જોઇએ, તેને બદલે અને ધર્મની આ વ્યાખ્યામાં કોઇનાથી ના પાડી શકાય
છે. આપણે આત્માના અભ્યદયનો માર્ગ એ શાસન, એ એવું છેજ નહિ. જૈનશાસન હોય કે અન્ય દર્શન
વાત છોડીને ભગવાન્ શ્રી જિનેશ્વરદેવ જે કહે છે હોય ધર્મ અને તત્ત્વની આ વ્યાખ્યા સૌ કોઈને માન્ય
તે શાસન છે અને જે શાસન છે તેને ભગવાન્ શ્રી છે અને ન્યાયની ખાતર આપણે પણ કબુલ રાખવાનું
જિનેશ્વરદેવોએ કહ્યું છે એમ શા માટે માનીએ છીએ. છે કે ધર્મ અને તત્ત્વની એ વ્યાખ્યા પણ બરાબર
ખરી રીતે તો દરેક વસ્તુને તેના સ્વરૂપ ઉપરથીજ છે તે પછી એ વસ્તુનજ ન વળગતાં આપણે મા
છે માન્ય રાખવામાં આવે છે. કોઈ ચોક્સી પીત્તળને ભગવાન્ શ્રી જિનેશ્વરદેવોને શા માટે વળગીએ સાનાની લગડી કહીને આપણને પોરવી મારે તો છીએ તેનો વિચાર કરો. ખરી રીતે તો એમ કહેવાની આપણ એ લગડી સોનુંજ છે એમ માનીને લઈ લેતા જરૂર હતી કે જે આત્માને દુર્ગતિમાંથી બચાવી લે નથી પરંતુ સોનામાં સોનાપણું છે કે નહિ એજ અને સદ્ગતિ અપાવી દે તે ધર્મ છે અને જે વસ્તઓ - જાઈએ છીએ અર્થાત્ જેનામાં સોનાપણું છે તે સોનું ભૂત, વર્તમાન, અને ભવિષ્યને વિષે ટકી રહેનારી છે અને
છે એમ માનીએ છીએ અર્થાત્ વસ્તુની કિંમત તેમાં છે તે તત્ત્વ છે, પરંતુ આમ ન કહેતાં શાસ્ત્રોએ તો રહેલા ગુણને અનુલક્ષીનજ થાય છે. ગુણને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં એવી ઘોષણા કરી દીધી છે કે અનુલક્ષ્યા વિના માત્ર કોઈ કહી દે તે ઉપરથી આપણે ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવોએ જે કાંઇ કહ્યું છે તેજ વસ્તુની કિંમત માન્ય રાખતા નથી. ધર્મ છે અને તેજ તત્ત્વ છે અને ભગવાન્ શ્રી જિનશ્વર છાપ જરૂરી છે. જે ધર્મ અને તત્ત્વ છે તે સઘળું કહી દીધું છે, ત્યારે જો અન્ય વસ્તુઓને માટે વસ્તુના ગુણને હવે ખૂબ ગંભીરતાથી વિચારજો કે આપણે વસ્તુનો અનુલક્ષીનેજ આપણે તે વસ્તુનું મૂલ્ય આંકીએ છીએ ત્યાગ કરીને ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવોને શા માટે અને તે બાબતમાં કોઈના વિશ્વાસ ઉપર રહેવા