________________
૫૪૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૯-૧૯૩૫ હોઈ શકે કે જે આત્મા ધર્મ, પુણ્ય પાપ વગેરે હવે વિચાર કરો કે ધર્મનું આવું મુશ્કેલ તત્વ તે કોણ અતિ સૂક્ષ્મ ઈન્દ્રિયાતીત, અને અમૂર્ત પદાર્થોને પારખી શકે? આ પ્રશ્નનો જવાબ એક જ હોઇ શકે પ્રત્યક્ષ જોઈ શકે. આ સઘળાને જે પૂરી રીતે જાણે કે જે આત્મા સર્વજ્ઞ છે, જેણે સર્વકાળને વિષે ત્રણે છે તે જ વ્યક્તિ ધર્મ અને અધર્મને પારખીને તેને લોકનું સર્વવસ્તુનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન મેળવ્યું છે તેવો જ જુદા પાડી શકે છે. જગતના વ્યવહારને તમે જુઓ આત્મા સર્વના મૂળરૂપ ધર્મને પારખી શકે છે. છો કે દૂધ અને પાણી બંને મેળવાઇ ગયાં હોય
સર્વજ્ઞ ભગવાન એકલા જ ! તો તને જુદાં પાડવાં અતિ મુશ્કેલ છે. દૂધ અને પાણી બંને સ્થૂલ પદાર્થ છે બંને જગતના દૃશ્ય
માત્ર મોઢેથી આત્મા આત્મા એટલું બોલવું પદાર્થો છે તે છતાં જો તે ભળાઈ ગયાં હોય તો
તે બસ નથી. આત્માને જાણવો જોઈએ. આત્માને જે પ્રમાણમાં ભેળાયાં હોય તે જ પ્રમાણમાં તેને
જાણીને તેને ઓળખવો જોઇએ. આત્માને અમુક છૂટા પાડીને તેને જુદાં બતાવવાનું કાર્ય કરવા માટે
કારણથી કર્મ લાગ્યાં છે, એ કર્મ અમુક પ્રકારે આજનું વિજ્ઞાન પણ નિષ્ફળ જાય છે તો પછી
ખસે છે, એ કર્મો ખસવા માંડે ત્યારે ગુણસ્થાનકોની આત્મા અને કમ જેવા બંને અમૂર્ત પદાર્થો, બંને
શ્રેણીની પ્રાપ્તિ થાય છે. આત્માના કર્મો ખસે છે માત્ર જ્ઞાનથી જ જાણી શકાય એવા પદાર્થો છે.
અર્થાત્ જેટલ જેટલે અંશે કર્મોનો નાશ થાય છે તે મળાઈને સમરસ બની ગયા છે તેને જુદા પાડી
તેટલે તેટલે અંશે આત્માને અમુક પ્રકારના ઉચ, બતાવવાનું કાર્ય તે મહામુશ્કેલ હોય અને તેવું
ઉચ્ચતર, ઉચ્ચતમ ગુણોની પ્રાપ્તિ થાય છે અને તે મુશ્કેલ કાર્ય સાધ્ય કરનારો કરોડે એક પણ ન પાકે
સર્વ ગુણોની પ્રાપ્તિ થયા કેડે આત્મા સ્વસ્વરૂપ તેમાં શું આશ્ચર્ય?
પ્રાપ્ત કરે છે આ સઘળી વાતો પહેલાં જાણવી
જોઇએ. જ્યારે આત્મા આવી સઘળી વિગતો જાણે એ તો ધર્મ નહિ, પણ નાટક છે !
છે ત્યારે જ તે ધર્મનો પરીક્ષક થઇ શકે છે. હવે તમે ઉપરની ચર્ચા પરથી જોયું હશે કે ધર્મની વિચાર કરો કે ઉપરોક્ત બાબતો કોણ જાણી શકે? પરીક્ષા કરવાનું કાર્ય શાકભાજી લાવવા જેવું સરળ માત્ર સર્વજ્ઞ ભગવાન ! માત્ર સર્વજ્ઞ ભગવાનો જ નથી. અત્યંત મોટી અને મહાનમાં મહાન આ સઘળી બાબતોને જાણી શકે છે, કારણ કે લાયકાતની એમાં જરૂર છે અને તેથી જ જ્યાં સુધી સર્વજ્ઞ ભગવાનોને અતીત, અનાગત અને તમારામાં એવી લાયકાત ન આવે ત્યાં સુધી તમે વર્તમાનકાળને પૂર્ણ ખ્યાલ હોય છે. તેઓ રૂપી, ધર્મમાં સુધારો કરવા નીકળો એમાં તમારી મૂર્ખાઈ અરૂપી, સૂમ, બાદર વગેરે સઘળું જાણી શકે છે જ વ્યક્ત થાય છે ! જ્યાં સુધી આત્મા અને કમને અને એ સઘળાં તત્વોન તેમણે સ્વાનુભવેલાં તથા જુદા પાડવાની તાકાત તમારામાં નથી આવી ત્યાં પ્રત્યક્ષ નિહાળેલાં છે. સુધી તમે ધમની વાત કરો તો તમારો એ ધર્મ તે
આંધળો ઇંટ ફેકે છે ! અસલી ધર્મ નથી જ, પરંતુ નકલી ધર્મ છે એમજ તમારે સમજી લેવાનું છે. તમે ધર્મની ક્રિયાઓ કરો,
સર્વજ્ઞતાની પ્રાપ્તિ થયા પછી તે આત્મા ધર્મ સાંભળો, ધર્મસભાઓ ભરો કે પરિષદો ભરો,
ધર્મકથન કરવા બેસે તેમાં તો કાંઈ આશ્ચર્ય જ પરંતુ તમારી તે સઘળી પ્રવૃત્તિ નાટક રૂપ હોઇ જ નથી, પરંતુ સર્વજ્ઞતાની પ્રાપ્તિ થયા વિના પણ કોઈ તમે ધર્મતત્વને જ તેના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં ન જાણી આત્મા જ ધર્મનું કથન કરવા બેસે તો તેની પ્રવૃત્તિ શક્યા હોય તે એ સઘળી પ્રવૃત્તિ જ નિષ્ફળ છે. આંધળો ઈટ ફેંકે તેના જેવી જ છે. દૃષ્ટિની