________________
પ૪૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૯-૧૯૩૫ માત્ર માની લીધેલું સત્ય.
અજ્ઞાન છે ત્યાં સુધી તેની કેન્દ્રિત વિચારમર્યાદામાં પોતાના સંપ્રદાય અથવા ધર્મ ભૂલવાળો છે,
ઉભેલો છે. દૃષ્ટિની વિશાળતા અજ્ઞાનીને અગમ્ય સમજીને તેને કોઈ અનુસરતું જ નથી, પરંતુ
છે અને તેથી જ આપણા શરીરમાં કાંઇ રોગ થયો
હોય તો તે રોગ પારખવાને માટે આપણે અશક્ત અજ્ઞાનતાથી આત્માઓ ઠગાય છે અને અજ્ઞાનતાથી
નિવડીએ છીએ. જે આત્મા બહારના બધા જ અસત્યને સત્ય માનીને તેની સેવા કરવાને માટે
પદાર્થોની પરીક્ષા એક મિનિટમાં જ પૂરી કરી દે દોરાય છે. અજ્ઞાનતાથી આત્માઓ સત્યને અસત્ય
છે તે આત્મા પણ પોતાના શરીરમાં ઉદભવેલા અને અસત્યને સત્ય માને છે અને તે પછી પોતે કરેલા નિર્ણયને વળગી રહેવાનો આગ્રહ રાખે છે.
રોગને વરસોના વરસો વીતી જાય તો પણ નથી
પારખી શકતો ! જગતમાં ધર્મની પરીક્ષા કરવામાં ભેદ રહેલો છે અને એ ભેદનું કારણ ધર્મની પ્રત્યેક આત્મા બે અને બે ચાર જેવા ! માટેની અગમ્યતા જ છે. સંસારમાં વિષયોની શરીર એ બાહ્ય પદાર્થ છે તે પણ આ પરીક્ષામાં બે મંદ નથી, તેમાં અસત્ય કહેવાને આત્મા તેની પરીક્ષા વરસોના વરસો જાય તે છતાં માટે કોઈ પ્રવૃત્તિ કરતું નથી અને કદાચ તેવી નથી કરી શકતો, તો પછી તે ધર્મ કે જે શરીરમાં પ્રવૃત્તિ કોઈ કરે તે જગત તેને ટેકો આપતું નથી. અમર્તપણે અવ્યકતપણે રહેલો છે. તેની પરીક્ષા સામાન્ય વ્યવહારમાં અસત્ય નથી ચાલી શકતું, ક્યાંથી અને કેવી રીતે જ કરી શકવાનો હતો ? ત્યારે દુર્ભાગ્ય ધર્મની બાબતમાં ગાડગાડાં અસત્ય જગતના બાદા પદાર્થો બેને બે ચાર જેવા
જગતના બાહ્ય પદાર્થો બેને બે ચાર જેવા છે. તેનો ચાલ્યું જાય છે અને ધર્મને નામે જે અસત્ય વાદ નિશ્ચિત થયેલો છે. તેનો માર્ગ નિશ્ચિત થયેલો કહેવાય છે તેને ઘણા લોકો આંખો મીંચીને છે, તેમાં કોઈ અસત્ય કહી શકતું નથી અને એ આનંદપૂર્વક સ્વીકારી લે છે ! એટલું જ નહિ પરંતુ વિષયમાં અસત્ય કહેવું જગતમાં ચાલતું પણ પાત માની લીધેલા સત્યની ખાતર એક બીજાના નથી. બાહ્ય પદાર્થોમાં અસત્ય નથી ચાલી શકતું ગળાં કાપવા પણ તૈયાર થઇ જાય છે !
તે જ પ્રમાણે ધર્મ એ પણ જો બાહ્ય પદાર્થ હોત જો ધર્મ ઇન્દ્રિયગમ્ય હોત તો....
તો તો તેમાં પણ અનર્થ ન જ ચાલી શકયો હોત
અને તેમાં અસત્ય બોલવાપણું પણ ન રહ્યું હોત, ધર્મ એ જો બાહ્ય ઈન્દ્રિયોનો વિષય હોત
પરંતુ ધર્મની ઈન્દ્રિયોથી અગમ્યતા એજ તેના તો તો તેના સંબંધમાં વિશેષ ઉહાપોહને અવકાશ
પરત્વના વિધવિધ વિચારોનું મૂળ છે અને તેથી જ જ ન રહ્યા હોત અને અસત્ય “અસત્ય” તરીકે
એ સંબંધમાં તેજ મહાપુરુષ કોઈ નિશ્ચય જાહેર જાહેર થઇ જ જવા પામ્યું હોત ! પરંતુ
કરી શકે છે કે જે ઈન્દ્રિયગમ્યતાથી વધારે ઉંચા ઈન્દ્રિયગમ્યતાથી સેંકડો ગાઉ દૂર રહેલો ધર્મ
પ્રકારના જ્ઞાનને મેળવી શકયા છે, જેણે એવું જ્ઞાન પ્રત્યેક મનુષ્ય ઓળખી શક્યો નથી અને તેથી જ
નથી મેળવ્યું તેવો આત્મા આ સંબંધમાં બેશક આજે જગતમાં સુખ અને શાંતિ સ્થાપવાને બદલે ધર્મોનો શંભુમેળો થયેલો જ આપણે જોઈએ છીએ
આંધળાબીત જેવો છે. અને તેથી જ સત્યરાહ પર આવવાને બદલે જનતા ધર્મની પરીક્ષા દુષ્કર છે. વધારે અને વધારે પ્રમાણમાં કાંટાળો કર્મ માર્ગનો - તમે માંદા પડો છો અને તમારું શરીર પ્રવાસ કરી રહી છે. દરેક માણસ જ્યાં સુધી તે તપાસવા દાક્તરને બતાવો છો ત્યારે માણસોની