________________
૨૮૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩-૪-૩૫
અમોઘ દેશના
(અનુસંધાન ગતાંક પા. ૨૬૪ થી ચાલુ) માતાની મહત્તા પણ ધર્મને અંગે. વિદ્યાભ્યાસ આરંભાય છે, પરંતુ જે બાળકનો
માતાની આટલી મહત્તા કહેવામાં આવી છેપિતા પોતાના બાળકને વેદનું જ્ઞાન આપવા માગતો તે સર્વથા સાચી છે પરંતુ તે ઉપરથી એમ હોય તે પિતા ગર્ભથી પાંચમું વર્ષ ગણીને, પાંચમે સમજવાનું નથી કે પિતાની ફરજ બાળકને ધર્મને
વર્ષે સંતાનને જનોઈ આપી શકે છે. આ પ્રમાણે પંથે જોડવાની નથી. બાળકમાં ધાર્મિક સંસ્કારો આર્યરક્ષિતના પિતાએ પુત્રને જનોઈ આપી દીધી નાખવા એ ફરજ જેટલે અંશે માતાની છે તેટલે હતી અને પછી ગુરુ પાસે વેદવિદ્યાવિશારદ થવા જ અંશે પિતાની પણ છે જ, પરંતુ પિતા જે ધાર્મિક તેમને મોકલી આપ્યા હતા. સંસ્કારો નાખે છે તે ટકવા અને તેનું પોષણ થવું ઉન્માર્ગે ઉન્નતિનું પરિણામ. એ માતા ઉપર જ અવલંબે છે, આથી જ
- આર્યરક્ષિત ગુરુને ત્યાં રહીને ખૂબ વિદ્યા જૈનકુળમાં પણ માતૃગતજાતિનું મહત્વ કબૂલ ભણ્યા, ચૌદ વિદ્યામાં પારંગત થયા અને પોતાની રાખવામાં આવ્યું છે. જે ઘરમાં માતા શ્રાવિકોના
જન્મભૂમિમાં પાછા આવ્યા ! આ વખતે તેમના રંગમાં રંગાયેલી ન હોય તે ઘરમાં બાપ બાળકમાં
અપૂર્વ સન્માનનો વિચાર કરો. આર્યરક્ષિતે મેળવેલા ધાર્મિક સંસ્કારો નાખશે તો પણ તેની અભિવૃદ્ધિ
અપૂર્વ જ્ઞાન માટે રાજાઓ તેમને માન આપતા થવાનું મુશ્કેલ બની જશે. જ્યારે માતા જ જો ધર્મના રંગમાં રંગાયેલી હશે તો સેંકડે નેવું
હતા, તેમની સેવામાં તત્પર રહેતા હતા. લોકોએ બનાવોમાં તો તેવી માતાના સંતાનો કદાપિ પણ
તેઓશ્રીને મહાજ્ઞાની માનીને વધાવી લીધા હતા ધર્મવિમુખ નહિ થાય એ ખુલ્લું જ છે. માતાની
અને તેમણે મેળવેલા જ્ઞાનના મહિમાથી પરિવારમાં મહત્તા કેટલી છે અને જો તે ધારે તો પોતાના પણ તેમનું સ્થાન પહેલું હતું. આવો જીવ પદગલિક સંતાનને કેવો ધર્મનિષ્ઠ બનાવી શકે છે તે માટે રિદ્ધિસિદ્ધિમાં ડૂબી જાય અને તેનો ભયંકર રીતિએ જૈનસાહિત્યમાં આચાર્ય શ્રી આર્યરક્ષિત રીશ્વરજી નાશ થાય તો પણ તેમાં આશ્ચર્ય શું હોય વારૂં? મહારાજનું ઉદાહરણ સ્પષ્ટ છે. ઉન્માર્ગે જેની ઉન્નતિ થાય છે તે આત્મા આ આર્યરતિસૂરીશ્વરજી મહારાજના પિતા જાતે ભયંકર ભવસાગરમાં મહાભયાનકપણે ડૂબી મરે બ્રાહ્મણ અને ધર્મે વૈદિક ધર્મી હતા. બ્રાહ્મણ છે. હવે આ સ્થાને જો આર્યરક્ષિતજીની માતા જાતિમાં તેમના તત્વજ્ઞાન અને લોકવ્યવહારના જૈનત્વથી વાસિત હૃદયવાળી ન હોત તો ભગવાન નિયમો પ્રમાણે ગર્ભથી આઠમું વર્ષ બેસે છે ત્યારે આર્યરક્ષિતસૂરિજી કે જેઓ જૈનશાસનનું એક રત્ન જનોઈ દેવામાં આવે છે અને પછી તે બાળકનો છે તેઓ પ્રકાશમાં ન આવ્યા હોત અને મિથ્યાત્વના