________________
(૧) જેમ વંશવૃક્ષ :
કૃષ્ણાચાર્ય (પિતા)
(પુત્ર)
શ્રીકૃષ્ણ
નૃસિંહ (પુત્ર - ૧)
રામચન્દ્રાચાર્ય (પુત્ર - ૨) (પ્રક્રિયા કીમુદી)
સિંહ (પૌત્ર) (પ્રયિાકૌમુદી પ્રકાશકર્તા)
વિઠ્ઠલ (પ્રપૌત્ર)
(પ્રક્રિયાકૌમુદી પ્રસાદ-કર્તા) પ્રક્યિાકીમુદકાર રામચન્દ્રાચાર્યનું વંશ “શેષવંશ” એવા નામથી પણ પ્રખ્યા બન્યું છે; આ વંશમાં ઘણું વૈયાકરણે પાડ્યા છે અને તેમણે પાણિનીય વ્યાકરણશાસ્ત્ર પ્રચારમાં ખૂબ મહત્ત્વને ફાળે આપે છે. (ર) વિદ્યાવંશવૃક્ષ :
ગોપાલાચાર્ય-ભ્રાતા -કૃષ્ણાચાર્ય
રામચન્દ્રાચાર્ય (બન્નેના શિષ્ય, પણ કૃષ્ણચાર્યના પુત્ર અને “પ્રક્રિયાકૌમુદી'ના કર્તા)
શ્રીકૃષ્ણ (શેષ)
(શિષ્ય) પ્રક્યિાકૌમુદી પ્રકાશ - ટીકાના કર્તા
નૃસિંહ
ભદોજિ દીક્ષિત (શિષ્ય). –વૈયાકરણ સિદ્ધાન્ત કૌમુદી અને પ્રૌઢમનેરમ - ના કર્તા
રામેશ્વર =વીરેશ્વર (પુત્ર અને શિષ્ય
વિલ
(શિષ્ય)
ચક્રપાણિ
જિગન્નાથ (શિષ્ય). -રસગંગાધર –મને રમાકુચમર્દિની –શબ્દકૌસ્તુભખંડન
-પ્રૌઢમનોરમા ખંડન
૧. પ્રૌઢમરમા ખંડનીના કર્તા ચક્રપાણિદ પિતાના ગુરુ તરીકે શેષશના “વટેશ્વરનું નામ
આપ્યું છે (જુઓ : ૧.૫ માં ઉદ્ભૂત કરેલા શ્લેક). આ વટેશ્વર તે જ “વીરેશ્વર શેષ” છે.
