________________
महाकवि कालिदास - विरचितं
संतप्तानां त्वमसि 48 शरणं तत्पयोद प्रियायाः संदेश में हर धनपति क्रोधविश्लेषितस्य । गन्तव्या ते वसतिरलका नाम यक्षेश्वराणां बाह्योद्यानस्थितहरशिरश्चन्द्रिका धौत हर्म्या ||७||
यो ! संतप्तानां वं भवान् जलाने { रारण} शरण ऽसि [ त्राणमसि ]49 । तस्मात् कारणात्, मे मरिहास्य सन्देस (श )50 वार्ता, प्रियायाः सकाश हर गृहाण प्रापय स्वा (वा) 51 । कीदृशस्य मे ? [ धनपतिक्रोधविश्लेषितस्य ] 52 - धनपतिक्रोध (धे)[न] विश्लेषितो [वि]योजितो, घनपतिक्रोधविश्लेषितस्य । कुत्र ? म ( ख ) या गन्तव्यमित्याह । हे मेध ! ते त्वया यक्षेश्वराणां यचाणां ईश्वराः यक्षेश्वरास्तेषां यक्षेश्वराणाम् | अलका नाम नगरी 53 वसतिं (तिः) स्थानं गता ते इति । कृत्यानां कर्त्तरि [व] षष्टी (ष्ठी) वा । कीदृशी अलका ? बाह्योद्यानस्थितं (त) ह्रशिरश्चन्द्रिकाौतह बाह्यद्याने स्थिता (तः) रहितो योऽसौ ह महेश्वरस्तस्य शिरसि या चन्द्रिका चन्द्रकान्तिः तथा घौतानि धवलितानि हम्र्म्याणि [ धनिनां] 54 गृहाणि यस्यां सा ॥७॥
[ अत्र गन्तुं प्ररोचनामुत्यादयन्नाह ] 55
त्वामारूढं पवनपदवीमुद्गृहीताल कान्ता: 56 प्रेक्षिष्यन्ते पथिकवनिताः प्रत्ययादाश्वसन्त्यः ।
Jain Education International
कः सन्नद्धे विरहविधुरां त्वय्युपेक्षेत जायां
न स्यादन्योऽप्यहमिव जनो यः पराधीनवृत्तिः ||८||
पो ! पथिकवनिताः पान्थस्त्रियः त्वां भवन्तं, प्रेक्षिष्यन्ति (न्ते) 57 अवलोकयिष्यन्ति । काः कर्थपथिकवनिताः पथिकवनिता किं कुर्वन्त्यः ? प्रत्ययान्निश्चला (या) ओ(दा) 58 वसन्त्यः आश्वासनां कुर्वन्त्यः । जलदो [s] समुदितोऽय नूनं नम) स्माकं पतिभिः इदानों साम्प्रत 59 आगन्तव्यम् । कीडरा (श्यः) 60 पथिकाङ्गना ? उद्गृहीता लकान्ता उद्गृहीता{5}लकानां केशानां ताः (अन्तः) प्रातः यामिता अयमिति (त) केशवात् विरहिगीति कथनम् । कीदृशं ? त्वां पवनादत्रीम (मं) तरिक्षमा ढं चटितम् । द्दे मेत्र ! त्वयि भवति, सन्नद्धे निकटवत्तिनि सति, कोsन्यो पर ( : ) 62 विरहविवरां, विरहिणी स्त्री विधुरा पीडिता विरहविधुरा ती, जायां भार्या, ऊ.पेक्षेत. विरहत्वा (ये) त्°3 | अपितु न को[s]पि । योऽन्यो जनो(S) हमिव पराधीनवृत्तिर्न स्यात् । पराधीना परायत्ता वृत्तिर्यस्य सः ॥ ८ ॥
इदानी' शुभशकुनबलं द [द]न्नाह 04 |
मन्दं मन्दं नुदति पवनश्चानुकूलो '" यथा त्वां वामश्चायं नदति मधुरं चातकस्तोयगृध्नः * । [ * ते सगर्व:' इति पाठ: टीकायां दृश्यते । ]
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org