________________
कुशलोपदेशकोश
भोजनकाले कुपितो गन्ताऽमार्गेऽपि शुक्लकुलजान । कुल्मदतोऽसेवाकृत् त्रयो महामन्त्रमतिमुरया ||४८|| मित्रोद्वेगकरो यो धूतैर्विश्वास्य वन्यते मनतम् | गुणवान् मत्सरसहितः सकला विकलाः कन्दास्तम्य ॥ ४९ ॥ रमणीरमणीयतरोऽन्यदारसक्तोऽप्रियोऽपि सिद्धार्थे । गोष्ठीनिरतो निधनो निर्बुद्विजिरोमणि पुरुष ॥५०॥ धातुर्वादादिकृते विहितधनाशो रसायने रसिक । विषक परीक्षणार्थं त्रिकमेतदनर्थ कोशगृहम् ||५१ ॥ गुह्येोक्ता परवश्य कुकर्मणो भृत्यभीतिकर्ता य• । निजको पासमापाती दुर्यशसामपि पदममी स्युः ॥५२॥ दोषेष्वधिको रसिकः क्षणानुरागी च गुणगणाभ्यासे । बहुहानिरल्परक्षी नास्पदमपि सम्पदां भवति ॥ ५३ ॥ प्रणवनतो मौनी दुर्बलपीडितनरेषु सोत्साह । बहुगवेण स्तब्धो न भवेज्जनवल्लभ' क्वचन ॥ ५४ ॥ दीनवदनोऽतिदुखे सुखसम्पत्तौ न दुर्गतेर्भयकृत । दुष्कर्मणि निर्लज्जो बालैरुपहस्यते स भृशम् ||५५॥ धूर्तस्तुत्या भ्रमितस्त्वात्मनि यशसैव पात्रपोषकर । आत्महितेष्वविमर्श क्षयमेव स शीघ्रमुपयाति ॥ ५६ ॥ वाचाल कुशलोऽह चपल सहितोद्यमोऽस्मि सोऽहमिति । निःशङ्क शूरोऽह स मन्यते यस्तु मूढात्मा ॥५७॥ धर्मद्रोहसुखेच्छुरन्यायेन च विवर्धिषुर्नितराम् । श्रेय संबलमुक्तो मरणान्ते दुर्गतेरतिथिः ॥ ५८॥ मुखरत्वेनाभिज्ञ' सम्पल्लाभे भवेत् सदा विकृत । गणको सुतकामी न धीमतां माननीयः स्यात् ॥ ५९ ॥ बुधसदसि स्वम्लाघी किष्टोक्त्यो मन्यते कविमन्यः । व्याचष्टे श्रुतमश्रुतं तन्मतये खलु नमस्कुर्म' ||६|| परगतमर्मस्पर्शी इसन्निवोद्वेजकोऽतिचाद्वक्त्या । अगुणी गुणिनिन्दाकृत क्रकचप्रतिम परः स पुमान् ॥ ६१ ॥ दक्षः स्वसमाधीती महातुरः साभिलाषुकोऽत्यन्तम् । अनवसरज्ञोऽपि गत कपिकच्छुसमा इमे ख्याता ||६२ || वचनास्मारकदूतः खरस्वरो गीतगानकारी च । योगी गृहाश्रमरत' सोद्वेगकरास्त्रयश्चैते ॥ ६३॥ स्फुटदोषि नाघी गुणिजनगुणनिन्दको समर्थः सन् । राजाद्यवर्णवादी सद्योऽनर्थस्य भवति गृहम् ||६४||
४७
