Sambodhi 1973 Vol 02

SR No.: 520752
Original Sutra Author: N/A
Author: Dalsukh Malvania, H C Bhayani
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1973
Total Pages: 417
Language: English, Sanskrit, Prakrit, Gujarati
Classification: Magazine, India_Sambodhi, & India
File Size: 14 MB

Page 127

Two Plays of Ramacandra : An aesthetic study 21 (29) CI. IV. 24. Note the phrases, ___यतस्य व्यसनीव धूसरकर:', 'निद्रायदललोचनां कमलिनी सन्त्यज्य मध्येवनं,'
'क्रामत्यम्बरखण्डमात्रविभवो.' (30) CI. V. 2 .
(यावत् पुराकृत कर्म); 5 (... फलं मर्षय कर्मणाम् । न देयं परिवर्तते ।); 6 (विना विधि....
हन्तु को नाम कर्मठः ॥) (31) Act V. (NV. p. 61) Read :
तापसः-स्त्रीसङ्गनिगडितो भवान् नाहः कामचारस्य । अपि च राज्यभ्रंशः स्त्रीसन्चेति महती व्यसनपरंपरा | and, भ्रष्टराज्यस्य भवतः श्वशुरकुलगमनमपत्रपावहं मे वपाकारि
प्रतिभाति । (32) Cf. V. 11 ff :
कथं तापस: सशस्तस्य लम्बोदरनाम्नः कापालिनः। यदि वा मासौ स । अयं खल कुन्तः
खमश्च । (NV. P. 60). (33) See, VI. 17 ff. नल:-(सरोषम्) किमिदपरिज्ञातमुच्यते देवेन । करचक्रवर्ती नलोऽस्मि योऽहमकाण्डे देवी
मेकाकिनी गहने वने निलेजः सन्त्यजामि । तस्य महत्यपि पाप्मनि का किलाशका । राजा-(ससम्भ्रमम्) कस्त्वमसि ! नल:-(स्वगतम्) कथं विषादमूर्छालेन मयाऽऽत्मा प्रकाशितः । भवतु, (प्रकाशम) बाहुक
सूपकारोऽस्मि । राजा-तरिक मलोऽस्मीत्युक्तवानसि । नल:-किमहं नलोऽस्मत्युक्तवानुतानुक्तमपि नाट्यरसाकुलितचेता देव एवमरणोत् इति
सन्देहः । . राजा--ध्रुवमस्मि भ्रान्तः । अपरथा क्व स महाराजनिषधस्यापत्ये दर्शनीयरूपो नलः, क्व
भवान् सर्वातविकृताकृतिः। (34) Read VI 23 f..
रामा-(स्मृत्वा) बाहुक, वि, नाहमात्मा विघातेन कलङ्कयितव्यः' इत्यभिदधानो मल इव लक्ष्यसे । तत् कथय परमार्थ समर्थय नः प्रार्थनाम् । कस्त्वमसि । किमर्थं च दुःस्थावस्थः ।
Nala's reply is, however, interrupted by the message of svayamvara. (35) Nala, in luis opening speech, says:
नन्वहं जीवलकेन महीपतेदधिपर्णस्याज्ञया विदर्भागतभरतैः प्रयुज्यमानं नाटकमवलोकयितुमाकारितोऽस्मि । Then the King enters and, seeing Nala, says to his minister, अमात्य, पश्य आकृतिविरुद्धमस्य बाहकनानो वैदेशिकस्य कलासु कौशलम् । किमेतस्य सन्जिवक्रस्यतदिदमश्वलक्षणवैलक्षण्यम्, सोऽयं सूर्यपाकविधिः सेयमपराम्बपि क्रियासु चातुरी सम्भवति ।
(NV., PP. 66-67), (36) See, VII. 13 ff. (NV, p. 86) :
दमयन्ती---तदो कमेण इध समागदाए मए सुणिदं जधा 'दधिवन्मस्स सूचगारो सरियवाग करेदि' तदो मए चितियं 'अजउत्तं विणा न अन्नो सूरियवागविज्ज जाणादि । अणंतर अजाउत्तपरिक्षणत्थं नाउअं काऊण कलहंस-खरमह(This is Vidusaka's name)-मयरियाभो पेसिदाओ।