Sambodhi 1972 Vol 01

SR No.: 520751
Original Sutra Author: N/A
Author: Dalsukh Malvania, H C Bhayani
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1972
Total Pages: 416
Language: English, Sanskrit, Prakrit, Gujarati
Classification: Magazine, India_Sambodhi, & India
File Size: 11 MB

Page 38

VM Kulkarni
ननु चैव शब्दहीनेऽस्यान्तर्भाव । विषयान्तरप्रयोगेऽप्यपशब्दो भवति न केवल लोपागमवर्णविकारादीनामयथाकरणे । तथा च
"अस्वगोण्यादय शब्दा साधवो विषयान्तरे" [वाक्यपदीय १ १४९] इति तेन विपूर्वो हरति पादविक्षेपे प्रसिद्धसम्बन्ध , अस्य च परिमोषप्रयुक्तावपशब्दतैव । अपशब्दस्य च स्वप्नेऽप्यप्रयोगाद नित्यदोषमध्येऽस्य पाटो न सबद्ध इत्याह- उपसर्गवशेनेत्यर्थ । वीत्त इति । “अच उपसर्गात्त" [पाणिनि७-४-४७] इति तत्त्वम् । विदत्तशब्दे तु न दृश्यते तत्वमिति विशब्दस्यात्र निपातत्वमिति सिद्धम् । विहृत च इति विजहुरिनि । विहरण च तत् पादविक्षेपलक्षणाया कीटायां प्रसिद्धम् न त्वपहरण इत्यर्थ प्रसिद्धार्थ इति प्रासद्धोऽर्थ पादविक्षेपलक्षणादि ।
123 Fr 19 11 5-8 The commentator, when commenting on Bhamaba II 8 treats of the figure Punarukrabhasa and distingulshes it from Yamaka and Lafanuprāsa The following extract from KLV is based on these lines of BV
अयमभिप्राय । सरूपाणा स्वरव्यञ्जनसमुदायाना विन्यासे पुनस्क्ताभासतैव सगच्छते, को बनुन्मत्त पुनरुक्त ब्रूयादिति । तत्र चार्थाभेदेऽपि तात्पर्यभेदश्चेत्तदा लाटीयोऽनुप्रास उतार्थभेदस्ततो यमकालङ्कार इति कुत पुनरक्तदोपप्रसङ्ग , कथ च लाटानुप्रास-पर्यनुयोग इति । पुनरुक्ताभासतापि शब्दसारूप्येऽर्थेकत्वनानात्वयो शब्दसारूप्याभावेऽपि अर्थकत्वामासे भवतीति त्रिविधा । अवान्तरभेदापेक्षया तु बहुप्रभेदा वक्ष्यते । अत एव च पुनरुक्कामासेषु लाटोयोऽनुप्रास तदपवादद्वारेण च यमकालङ्कारश्च भवतीत्येतदेव वक्तुं न्याय्यमित्यर्थ ।- १८६ प २४पृ १८७५ ४
(3) Fr 27 a 11 3-4 In tho context of Bhamaba [[ 43 the commen tator endeavours to show that the upama-dosa, called Hinata, 18, really spea king, no defect at all the following passage from KLV which is, no doubt, adopted from BY makes these lines intelligible to a great extent
हीनता' इति अत्र विकल्पद्वयम् । उपमानोपमेययोर्ययो सामस्त्येन साधय तयोरेवोपमेति वा । उपमेये वा यानि पदानि तान्युपमानोपमेयविशेषणभूतानि साधर्म्यवाचीनि कर्तव्यानि । तत्राद्य पक्षमधिकृत्याह-सर्वं सर्वेण [भामह २.१३] इति । न च पक्षान्तरमस्तीति न हीनतालक्षणो दोष इत्यर्थ ।
- २४५, प. २५-१. २४६ प. ९
i from BY makes he following paseadosa, called Hinata 43 the commer
6) Read in thu connection Prof Krishnamoorthy's papar, mentioned in fo 3, supra