________________
ओक्टोबर २०१६
'झाणविभत्ती-ध्यानविभक्ति' नाम आवे छे, ते आजे लुप्त होवानुं मनाय छे. पण, जिनभद्रगणिनुं 'ध्यानशतक' उपलब्ध छे; सम्भव छे के ते ज मूळे 'झाणविभत्ती' होय." अमारा माटे आ एक चोंकावनारी अने रोमांचक धारणा हती. अमने अफसोस थाय के आटली वात पण अमे न विचारी शक्या ! केवी दृष्टिमर्यादा अमारी !
२६९
एकवार तेमना घरमां बेठेला. गोठडी चाली. इतिहास, कालानुक्रम, ऐतिहासिक नामो वगेरे विषे चालती तेमनी धाराबद्ध वातोमां अचानक एक नाम बोल्या-मेअज्ज-मेतज्ज. आनो संस्कृतमां प्रचलित पर्याय छे 'मेतार्य'. ए नामना भगवान महावीरना एक शिष्य, गणधर ढांकीसाहेबे नवो पर्याय आप्यो : 'मैत्रेय'. हुं तो आभो ! प्राकृत शब्दनो आ पर्याय पण थाय ज, पण मने ज नहि, कोई य ते अद्यावधि सूझ्यो नथी ! 'मेतार्य'नी सरखामणीमां 'मैत्रेय' केटलो अर्थावह ! केटलो मधुर !
दिगम्बर धाराने मान्य नग्नतानी वात एकवार चाली. ढांकीसाहेबे एक अद्भुत वात कही : " जे व्रत - नियमोनुं पालन यावज्जीव करवानुं होय तेने 'परिषह' न गणाय. केम के ते कायमी स्थिति छे. 'परिषह' शब्द तो आकस्मिक परिस्थितिने समताभावे सहन करवा माटे ज प्रयोजाय छे. 'नग्नता' जो मुनिजीवननी कायमी स्थिति होय तो तेनी परिषह तरीके तत्त्वार्थसूत्र वगेरेमां गणतरी न करी होत; जेम अहिंसा, अस्तेय वगेरे परिषह नथी गणाता तेनी जेम. "
अमे तो ताजुब हता. आटलुं मौलिक चिन्तन कदाच पहेलीवार सांभळ्युं.
ज्यारे मळे त्यारे पृच्छा अचूक करे : शुं काम चाले छे ? जवाबमां ग्रन्थ अने काम विषे वात करुं तो राजी थाय, अने पछी आनुषङ्गिक वातोनो डाबडो खोली नाखे. एक वार एक चमत्कारिक तारीख बहु गाजेली : ८-८- ८८. आ दिवसे आदरेलुं काम फतेह थाय एवी जबरी हवा फेलायेली. मनेय उत्साह आवी गयो, ने ते दहाडे एक महाकाय अने अप्रगट प्राकृत ग्रन्थ लईने ते पर काम करवा बेसी गयेलो. हवे थोडीक गाथा चीतरी हशे ने त्यां ओचिंता ढांकीसाहेब आवी पूग्या ! मारे तो शुकन थवा बराबर ! बधी जाणकारी लोधी, ने पछी बे कलाक सुधी रसमय वातोनी छोळो उछाळता रह्या.
