________________
March-2004
75
विद्यापारगामी थयेल सम्यग्दृष्टि श्रावक एवा चाणाक्यनां लग्न शकटाल मंत्रीनी नानी पुत्री यशोमती साथे थयां.
एकवार शोण नदीना किनारे तेना पगमां दर्भनी अणी भोंकातां लोही नीकळ्युं, तो तेणे गुस्साथी ते विभागनुं दर्भ उखेडीने सळगावी मूक्युं. आ दृश्य मंत्री सुबन्धुए जोयुं ने आम करवानुं कारण पूछ्यं, तो कह्यं के मारा शत्रुनुं हुं निकन्दन काढुं छु. मंत्रीए तेनी साथे मित्रता बांधी. तेनी अन्य परीक्षा करीने तेनी बुद्धिनो क्यास काढ्यो अने पछी राजा पासे तेने ६० गामोनी ब्राह्मणवृत्ति बंधावी आपी.
आ पछी सुबन्धुए ए ६० गामोना हकदार ब्राह्मणोने उश्केर्या, अने। तेमनी परम्परागत आजीविका पाछी मेळववानी विनंति तेमनी पासे राजा समक्ष करावी. पोते ते वातमां टेको पण आप्यो. राजाए सूचव्यु के चाणाक्यने तुं खसेड तो आ बधार्नु काम थाय. सुबन्धु गयो चाणाक्य पासे अने कह्यु के "राजाए मने आज्ञा करी छे के चाणाक्य वेश्यागामी अने हलकी सोबतवाळो छे, तेथी तेने काढी मूक." अने. ते साथे ज द्वारपाल द्वारा तेना वाळ वडे तेने घसडावीने बहार कढावी मूक्यो. क्रुद्ध चाणाक्ये नगरत्याग करतीवेळा प्रतिज्ञा लीधी के १२ वर्षमां महापद्मनो विनाश करीश; त्यां सुधी 'अर्धारुक' (लंगोट के अर्ध-अधोवस्त्र) नहि छोडुं'. पछी संन्यासीनो भगवो वेष पहेरी ते महोदकपुरे जई वस्यो..
हवे ते पुरनो स्वामी कुमुद हतो- मयूरवंशनो; तेनी मन्दा नामे राणी गर्भवती थई अने तेने चन्द्रनुं पान करवानो दोहलो थयो. केम पूरवो ? ते सूकावा लागी. चाणाक्यने जाण थतां तेणे का, दोहद पूरो करी आपुं, पण आवनारुं बालक मने सोंपवातुं. राजाए. हा कहेतां तेणे युक्तिथी चन्द्रपान राणीने कराव्यु. कालक्रमे पुत्र थयो तो तेनुं नाम 'चन्द्रभुक्त' पाड्युं. चाणाक्यने ते सोंप्यो. चाणाक्ये त्यारथी ज माखणमां अल्प विषमात्रा भेळवीने तेने उछेरवा मांड्यो. १६ वर्षनो ते थयो त्यारे चाणाक्ये तेना स्वजनादिने भेगां करी कर्वा के 'चन्द्रभुक्तमा सम्राट थवानां बधां लक्षणो छे. हुं तेने राजा बनावीश अने तमारी वृत्ति १६ गणी वधारी दईश.' आ पछी तेणे ते राजानी सेना तैयार करी श्रीपर्वतना शिखर पर ते सर्वने राख्या अने पोते सुवर्णसिद्धिनी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
