________________
गुजरातीमां 'छेह देवो'='विश्वासघात करवो' एमां जे 'छेह' छे तेमां 'छेह'नो 'हानि' अर्थ बदलाईने 'विश्वासघात' एवो अर्थ थयो हशे के केम ते विचारणीय छे.
छो, अछो, भले 'छो' एटले 'भले' ('छो जतो', 'जाय', 'छो करे'). बृगुको.मां तेनुं मूळ आप्युं नथी. प्रा. 'अच्छ'-('होवू') धातुनुं आज्ञार्थ त्री. पु. एक व. 'अच्छउ' =('एम) हो', '(एम ज) भले रहेतुं', 'रहेवा देवा दो' एवी अर्थछायाओमां जाणीतुं छे. पछी 'छउ' अने 'छो'. ___'अछो अछो वानां करवां' एटले 'कोईकने माटे आदर सत्कार रूपे घj घणुं कर'. तेमां पण कां तो 'अच्छउ अच्छउ' 'एम हो', 'एम हो' अथवा 'रहेवा दो, रहे दो, बेसो बेसो' (बीजो पु. ब.व.) एवा मूळ अर्थ उपरथी अतिथिनी साथेना व्यवहारमा वारंवार ए प्रमाणे आदरथी कह्या कवू ते परथी थयेलो रूढिप्रयोग छे. __'छे जतो', छो जाय', 'छो करे' वगैरे अने 'भले जतो', 'भले जाय', 'भले करे' एकार्थक छे. बुगुको.मां आ 'भले'ना मूळ तरीके सं. 'भद्र-' उपरथी थयेल प्रा. 'भल्ल' अने पछी गुज. 'भलुं'नुं करण-विभक्त एक व.y रूप आप्युं छे.पण बीजो एक विकल्प पण विचारी शकाय. 'भले भले' ए प्रशंसासूचक उद्गारना मूळमां रहेलो 'भद्र' मंगळवाची छे. आपणी मध्यकालीन वर्णमाळा-मातृका-नो आरंभ 'भले'थी थतो तेनी ६ एवी आकृति जैन हस्तप्रतोमा जाणीती छे. भले, पछी शून्य (मींडु) अने पछी बे ऊभी रेखाए वर्णमाळाने आरंभे मंगळसूचक चिह्नो तरीके मुकातां.
हीराणंदसूरिरचित 'स्थूलिभद्रकाक' मां 'भले'नुं बावन अक्षरोने आरंभे मंगळ स्थान होवानुं का छे :
भले भलेरी अक्खरहं बावनहं धुरि एह ।
जाखल-सेखल ('यक्षप्रतिमा, नागप्रतिमा)' नेमिचन्द्र भंडारी कृत 'षष्टिशतक प्रकरण' (१२मी सदीनो अंत-१३मीनो
[41]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
