________________
૨૦
મુંબઈ સમાચાર સાપ્તાહિક, તા. ૯-૫-૧૯૯૩
SELSKURIR
દર્દ વધ્યા - દર્દી વધ્યા અને તબીબો વધ્યા છતાં એજ હાલત
વર્ષમાં તબીબી ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર પ્રગતિ થઈ છે. દવાખાના ૧ખા • હોસ્પીટલો વધી - તેમાં સાધનો વધ્યા - વેંકટર્સ
વધ્યા અને તેની સાથે રોગ પણ વધ્યા. આજથી ૩૦ વર્ષ અગાઉ હદયરોગપી મનુના બહુ મર્યાદીત કેસ હતા. તેની સરખામણીમાં આજે પણ વધારો થયો છે.
આવી જ રીતે વણાબીટસ, બ્લડ પ્રેશર - બ્રેડની - કેન્સર પેરેલીસીસ - વગેરે જેવા રોગ પણ છેલ્લા એક દસક્ષમાં વધ્યા છે. ડોકટર્સ વધવા છનાં રોગ વધ્યા છે તેના ક્રરણ શું છે ? આ કરણનું વિશ્લેષણ કરીને પ્રજાની પાસે પકવાની જરૂર છે. દર્દીઓની ખાવા પીવાની રીત અને જીવનશૈલી તે માટે વાબદ્ધર હશે..
તબીબી ક્ષેત્રે પ્રગતિ થવા છતાં રોગ વધ્યા છે તે બતાવે છે કે ક્યાંક કશુંક. ખોટું થયું છે. દવા વધી તેની સામે રોગ વધ્યા છે. ઈંજેકશનો અને ટેબ્લેટના ઉત્પાદનમાં વધારો થવા છતાં કોઈ જ રોગ કાબુમાં આવ્યો નથી તો પછી તબીબી વિશ્વન તે માટે જ્વાબદાર છે ? તબીબો જ્વાબઘર છે કે દર્દીની જીવનલી વાબદાર છે ?
પશ્ચિમની એલોપથી સીસ્ટમ નિષ્ફળ ગઈ છે તેમ માનવાવાળો એક વર્ગ છે, અધિક બાબતો અને સામાજીક મુઘને બાનમાં લઈને આ પ્રએ જાહે૨ ચર્ચ નિવાર્ય બની છે કે આNી ૫૦ વર્ષ અગાઉ નહોતા નેસ્લા રોગ આજે છે તેનું હિં કરણ • ગણવું ? ખાવા - પીવાના ધોરણ કથળ્યા છે ને ?
માની લઈએ કે લોકેની કાર્યશૈલી જ એવી છે કે તેનાથી બ્લડ પ્રેશર વધે છે એબીપી કે હાઈ બ્લડપ્રેશર એ શરીરના તંત્રને નુકશાન કરીને છેવટે માનવીને નત કરી શકે છે. પરંતુ આ માટે નાગરિકો પણ જવાબદર નથી કે ટેન્શન વહોરીને કે ગુસ્સો ઉછીનો લઈને બ્લડ પ્રેશર વધારી મુકે છે ?
કેન્સર માટે પણ આવી જ વાત છે. કેન્સર એ કોઈ નવો રોગ નથી. એ શષ્ણ પરમહંસ અને મહર્ષિ ૨મણ એ બન્ને ઉચ્ચ કેટીના પુરૂષો હતા છો બન્નેને કેન્સર થયેલું બી ચમષ્ણ પરમહંસે તો કેન્સરને પ્રસાદી તરીકે સ્વીશ્રી : વધું હતું છતાં આજે વશાનીકો અને તબીબી નિષ્ણાતો કેન્સર પર સંશોધન કરી રાનો ધવો કરીને પ્રજાને ઘણી રીતે ગેરમાર્ગે દોરવે છે. , મેડમ ક્યૂરીએ રેdયમની શોધ કરી ત્યારે એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો હવે કેન્સર પર વિશ્વ પ્રાપ્ત થશે. પરંતુ રેવએશન પીઅરી એ કંઈ બહુ સન ગણાતી નથી તેમજ કેન્સર માટે અકસીર હોય તેમ માની લેવાની જરૂર નથી. આ અંગે . મનુભાઈ કોમરી અને . મનુભાઈ રેવાશંકર પીએ પુણે લખીને મત હકકત પ્રજાને પોંચાડવા પ્રયાસ કર્યો છે.
ૐ. મનુભાઈ પીએ કેન્સર ગીતા નામના પુસ્તકમાં સ્વાના નામે પદ્ધતિસરના અત્યાચાર થાય છે તે સામે ભારે આજેશ વ્યકત કર્યો છે. વર્ષના સંશોધન પછી પણ કેન્સરના સળ ઈલાજ માટે તબીબો હજુ Hક્ષ મારે છે. માઈનક ઉપકરણથી થતી પળ તપાસ - તેનાથી વધુ ખર્ચાળ ઈલાજ અને છેલ્લે નિષ્ફળતા દર્દીના કુટુંબીઓનું ભાવિ ધુંધળુ બનાવી દે છે.
એક પરિચીતના માત્ર ૨૨ વર્ષના યુવાન અને સોહામણા પુત્રને બ્લડ ન્સર થયાની જાણ થતાં સમગ્ર કુટુંબના સભ્યોના મો પરથી ૨ કી ગયું હતું. આખા કુટુંબે ખાવા પીવાનું છોડી દીધું હતું. અંતે જે થવાનું હતું ને જ થયું હતું. ૩૦ દિવસના અંતે તે દેખાવો સશકત યુવાન પત્યુ પામ્યો હતો. " આ કેન્સર ગીતા" નામના પુસ્તકનું વાંચન કેન્સર સાથે જીવવાનું અને અમવાનું ભાન તેમજ નૈતિક હિંમત વાચકોને આપે છે. વાચકોના મોટા ભાગના ખોની છણાવટ બહુ જ સરળ ભાષામાં કરવામાં આવી છે. કેન્સરના
દર્દીઓના કુટુંબીઓની આર્થિક અને માનસિક યાતના અંગે કઈ કોઈએ વિશ્લેષણ કર્મ નથી તેવી છે. હકપીની કમિાદ છે.
ઈલાજ ન કરવો તે પણ એક ઈલાજ છે તેમ ઘણા નિષ્ણાત તબીબોનું કહેવું છે, બાકી ખોપરેચન, કાપકુપ અને ઈંજેકશન એ બધાને કારણે કોઈ લાંબુ આયુષ મળી જાય છે તેમ માનવું વધારે પડતું છે. તબીબી વિશ્વને પ્રજાને સાચી માહિતી મળે તે પ્રકારે માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ.
કેન્સર માટેનું . જપીનું આ પુસ્તક હૈં. મનુભાઈ કોઠરીએ લખેલા “નેચર ઓક કેન્સર” પર આધારીત છે. પરંતુ તેમણે જૈવિષષની છણાવટ કરી છે તે પ્રદ માગી લે તેવી છે. નિષણાતોએ દર્દીઓને સાચું માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ કે જેનો આજે શુન્યાવકાશ પ્રવર્તે છે. જીવનચલી આ બધામાં ખૂબ જ મહત્વનો ભાગ ભળે છે.
હમણાં જ અહેવાલ બહાર આવ્યો છે કે ટીબી જે લગભગ નાબુદ થયો હતો તેણે કરીથી માથુ મળ્યું છે. ટીબી એટલે સરળ ભાષામાં કહીએ તો અપુરા પોષણને કારણે થતો રોગ છે. વ્યકિત શરીર પાસેથી વધારે ભ્રમ લે નવા વખતે આ તમામ સમસ્યા ઉત્પન્ન થાય છે.
આજકાલ ખાવા પીવા નરક બેદરકારી, બજારનું ખાવાનું વધારે પ્રમાણે, બાળ સુદ્ધ બહારનો નાસ્તો કરે. મોરચત સુધી ટીવી - વીવો જેવા આપી અાંખ અને સ્થાને નુકશાન - આ બધી જ બાબતો બ્લડ પ્રેયર - આંખના નંબર વધારવા અને કાલે હદયરોગને આમંત્રણ આપે છેનિયમીત જીવન એ જ આરોગ્યની ચાવી છે.
સામાજીક ક્ષેત્રે સકિ સંસ્થાઓએ “આરોગ્ય અને જીવનચલી" એ વિષય પર અવારનવાર બેટ પોઇને નાગરિકોમાં સમારી કેળવવાની જરૂર છે. કરણકે હાલમાં જે રીતે આરોગ્યના ધોરણ કથળી રહ્યા છે તે જોતાં એમ લાગે છે કે આ સદીના અંતે હોસ્પીટલોમાં ગંભીર પ્રકારના રોગના દર્દીઓ માટે પણ મા નહીં હોય.
જે ઝડપથી રોગચાળો વધે છે તે ઝડપથી આરોન સુવિધા વધતી નથી. ભારતના સાડા છ લાખ ગામમાંથી હજુ ત્રણ લાખ ગામ નો પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રની સુવિધા ધરાવતા નથી. આમા કેન્સર હૃદયરોગના પેશન્ટ માટે ગામમાં શું સુવિધા ઉભી થઈ શકશે ? આખરે જેને સુવિધા નથી મળતી તેનો કોઈએ વિચાર કર્યો છે ખરો ?
ગામવઓમાં તો અકસ્માત કે એવા બનાવોમાં પણ પૂરતી સુવિધા નથી. આ બધી બાબતો આરોગ્ય તંત્રને માટે એક પડક્ષર છે. આજના યુગમાં હોવો વધી છે, બહારગામ જવાનું થયું છે, પાણી - હવા - ખોરાક બદામ છે. આથી શકિતની રોગ પ્રતિકાર શકિત ધટે છે અને પછી દરેક જાતની ઉપાધિ વધતી જાય છે. તેમાંથી બ્લડપ્રેશર અને હાર્ટએટેક સુધી વાત પહોંચે છે.
યુવાનો અને યુવતીઓને મોડે સુધી ટીવી - વી વસો કે સ્ટર Aવીના પ્રોગ્રામ જોવાની આદત હોય છે - આપી બીજે દિવસે આંખો પર અસર સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે. આવું લાંબુ ચાલે તો આંખો નબળી પડી જાય છે. પરંતુ તે અંગે સમજણ છે ખરી ? આરોગ્યશાસ્ત્રના પાયાના નિયમો ને ભુલાઈ જાય તો આરોગ્ય કાળે નહીં તો બીજુ શું થાય ?
મહાન આધક બાબતો - નોકરી ધંધાને લાભ દાની વાતને અપાય છે. નેટનું આરોગ્યને અપાતું નથી. આપી બને છે એવું કે આરોમ કાળે મારે તે વ્યકિત સહીત તેના કુટુંબીઓ આધક અને માનસિક રીતે કેવી યાતના અને ત્રાસ પેગવે છે તે જાણવા જેવું સમજવા જેવું હોય છે. આ બાબતે પ્રજામાં પણ સમજદારી કેળવાય તે અનિવાર્ય છે.
કેન્સર હોય કે 2. બી. આ બધાની સામે વિપનની મર્માઘ છે. ગિને
છે કચબો કે ગેરકયદો તે જુદી ચર્ચાનો વિષય છે. પરંતુ આ બધા પ્રતિ તબીબી નિષ્ણાતોની કરજ છેને કદી કોઈએ ચર્ચા કરી ન તબીબી સમાજે આ બાબત મુકતેચીની કરવાની જરૂર છે કે તેમની કોઈ જવાબદારી ખરી ? નહીં ?
ઈંજેકશન - ટીકી - દવા કે ઓપરેશન એ બધી આ '- * વિજ્ઞાનની દેન છે. પરંતુ આ બધા સામે રોગચાળો નાથી શકયો છે 'નરો ? જ વિજ્ઞાન માનવ સમાજની ભલાઈ કરી શક્યું છે ખરૂ? એ બાલ - પાસ સર્વ કે થડની માટે ઘમાલીસીસ મશીનની કિમત કેટલી ? સામાન્ય નાગરિકને તે પરવડે છે ખરું?
તબીબી વિજ્ઞાન ૧૦૦ ટકા ખાત્રી આપી શકે છે કે તેના ઉપર તમે માનવીને સારૂ થઈ ને ? અલબત્ત ૧૫ અને શરીરની પ્રતિષશકિન પર પણ આધાર છે.
તબીબી વિજ્ઞાનની મધ છે તેમ સમજીને કુદરતી ઉપચાર પધ્ધતિ વિકસાવવી રહી. સુર્યશકિત * પાણી - કાળી માટીના પ્રયોગ તેમજ ઓd ૨ - વિહારની પધ્ધતિ એ બધા દ્રશ વ્યકિત પોતાનું આરોમ સુધારી શકે છે. કસરત - યોગ અને શારીરીક કવાયતનું તો મહત્વ જ ઘટાડી નાખવા માં આવ્યું છે.
પ્રમ કરવો કોઈને ગમતો નથી - ચાલવાની કસરત કરવી નથી. આ જીવન અનેક શારીરીક નકલી વધારે છે. આ બધા પાયાના રિસa લો અને જવામાં આવ્યા છે તે કરીથી તાજ કરાવવાની જરૂર છે.
જ
જેહાંન દારૂવાલા