________________
Sanskrit Text
67
३
कंकान्त-बीजा (S),म्ले : निदर्शनं " हण: (sic णम् ) । स्वभावात्मा नो च न विद्यते, व्यवहार- परलोकं च सिध्यत इति । यथा च न गुरोरध्ययनं शि (ष्ये), संक्रामति, नो तनता वा गुरोरध्ययनस्य न शिष्यस्यान्यत एव भव ( त्य ) हेतुकदोष प्रसंगात् । एवं मारणान्तिकं चित्तं न परलोकं गच्छति, शाश्वतदोषप्रसंगात् । (न) परलोके (S) न्यत एव भवत्यहेतुकदोषप्रसंगात् । यथा न गुरोरध्ययननैमित्तिकं शिष्यस्याध्ययनं भवति, न तदेव तत् नान्यदेव तदिति शक्यमभिधातुं, एवं मा (fol. 3b ) ' रणान्तिकं चित्तं प्रतीत्योपपत्त्यंशिकं चित्तं भवति, न तदेव तन्नान्यदेव तदिति शक्यमभि ( धा) तुं, यथा दीपाद्दीप (म्), मुद्राया: (:) प्रति-मुद्रा, (स्व) बिबाद (र्शात्) प्रतिबिंबकं श ( द्वात् ) २ प्रतिशद्वकः, आदित्यमणिगोमय (सूत्या) वह नि, बाद कुरः, यथा मा (ध्व) फलभक्षणनैमि त्तिको ( 5 ) न्यस्य मुखद्रावो भवति, न स एव स, नान्य एव स इति सुकरः प्रज्ञप्तुं । एवं स्कन्धप्रतिसंधिरसंक्रमश्च विद्वद्भिरुपधार्थी, (पञ्च ) स्कन्धा रूपवेदनासंज्ञासंस्कारविज्ञानसंज्ञकाः, तेषां प्रतिसंधि, रिमे च निरुध्यन्त तध्देतु काश्चामुत्र भवन्ति, 'न चास्माल्लोकात्परं लोकं अणुमात्रो ( 5 ) पि भावः संक्रामति, एष ताव (त्संसार) - च - शब्दो निवृ ( त्तिग ) तो वि ( प ) येणानुगन्त ( व्यो ), यस्मादनि ` ( स्यशून्य ) दुःखा ( s) नात्मतो भावान्प्रत्यवेक्ष्यमाणस्य वस्तुसंमोहो न भवति, असं मोहा (न) रज्यते-- 13 / / ( अरागान्न द्वेष्टि, अद्वेषात् कर्म करोति, अकर्मणः वस्तु नोपादत्ते, अनुपादानात् भवं नाभिसंस्करोति, भवाऽभावात् न जायते, अजातेः कायचित्तदुःखं न संभूयते । इत्थं तस्य हेतुपंचकस्य अत्र अनुपचयात् परं फलं नोत्पद्यते - अयमेव च मोक्षः । तदा हि शाश्वतोच्छेदान्तादि--कुदृष्टय निराक्रियन्ते । अत्र गाथाद्वयं भवति --
क्रमः,
भावस्याप्यतिसूक्ष्मस्य येनोच्छेदो विकल्पितः । तेनाऽविपश्चिताऽदृष्टा प्रत्ययोत्पत्तिरतः ॥ ( ६ ) नापनेयमतः किञ्चित् निक्षेप्तव्यं न किंचन । द्रष्टव्यं भूततो भूतं भूतदर्शी विमुच्यते । (७)
इति प्रतीत्यसमुत्पादहृदय - व्याख्यानम् । आचार्य (आर्य ) 15 नागार्जुनस्य कृतिः समाप्ता ॥ )
Notes on Sanskrit Text
1. Ms. तु° for fत्र° or ° (as in fol. 2 b, 1.4. below ) 2. Ms. ष for visarga (:) frequently.