________________
Zu der "Lehre von den 9 Ursachen" im Yogabhāşya
365
(6) viyogakāraṇam tadyathā dātram chedyasya // ; (7) pariņatikāraṇam tadyathā śilpasthānādikam hiraṇyādīnām // ; (8) sampratyayakāraṇam tadyathā dhūmo 'gneḥ // ; (9) sampratyāyanakāraṇam tadyathā pratijñāhetudņştāntāḥ sādhyasya //; (10) prāpaņakāraṇam tadyathā mārgo nirvāṇasya // ; (11) vyavahārakāraṇam tadyathā nāma samjñā drşțis call; (12) apekşākāraṇam yadapekşya yatrārthitvam utpadyate / tadyathā
jighatsām apekşya bhojane // ; (13) āksepakāraṇam vidūraḥ pratyayaḥ / tadyathā avidyā jarā -
maraṇasya /l; (14) abhinirvșttikāraṇam āsannaḥ pratyayaḥ / tadyathā avidyā
samskārāņām // ; . (15) parigrahakāraṇam tadanyaḥ pratyayaḥ / tadyathā kşetrodakapāsya. (? vāpyā) 72 dikam sasyodayasya // ; (16) āvāhakakāraṇam anukülataḥ pratyayaḥ / tadyathā samyagrājāsevā
rājārādha nāyāḥ //; (17) pratiniyamakāraṇam pratyayavaicitryam / tadyathā pañcagati -
pratyayāḥ pañcănăm gatīnām // ; (18) sahakärikāraṇam pratyayasāmagri / tadyathā vijñānasya indriyam
aparibhinnam vişaya ābhāsagataḥ tajjas ca manaskāraḥ pratyupa -
sthitaḥ // ; (19) virodhikaraṇam antarāyaḥ / tadyathā sasyasyāśaniḥ // ; (20) avirodhakāraṇam 73 a(na)ntarāyaḥ / tadyathā tasyaivāntarāyasyā -
bhāvaḥ // ".
Betrachten wir zunächst die ersten lo "Ursachen". Von ihren Bezeichnungen weichen nur Nr. 4, 6 und lo von denjenigen ab, die uns bereits im MAVBh begegnet waren. "prakāsao" anstelle von "abhi - vyaktio" bedarf angesichts von "prakāśana" im ersten "antaraśloka"
72. Mein Freund Schmithausen machte mich dankenswerterweise darauf aufmerksam, dass der Emendationsvorschlag von Pradhan nicht akzeptabel ist, dass vielmehr "păşyādikam" zu lesen ist, wie durch das Tibetische und Chinesische bestätigt wird. Durch die explizite Nennung von "Dung, Mist" kommt dieser Stelle demnach auch eine agrargeschichtliche Bedeutung zu.
73. Die Handschrift des ASBh liest genau umgekehrt im ersten Fall 11 orodhaound im zweiten "avirodhio", während BoBh und Yogācārabhūmi gemeinsam in den Bezeichnungen dieser beiden Ursachen " orodha bezeugen.