________________
[ ૧૦૦ ]
જૈન દર્શન મીમાંસા હાલમાં ટેલીફોન અને વાયરલેસ ટેલીગ્રાફી વગેરેનું ઉત્પત્તિસ્થાન જોઈએ તે શબ્દથી છે અને શબ્દો પરમાણુઓ હોવાથી દૂર દૂર જઈ શકે છે, તેમ જ રેકર્ડ ઉપર કોતરાઈ જાય છે અને જુદી જુદી અસર પ્રકટાવે છે. વાવોન11 –એ જેનાગમમાં હજારો વર્ષો થયાં રહેલી હકીકતને મળતી પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનોએ Oxygen અને FHydrogen રૂપ બંને વાયુઓ વડે પાણીની ઉત્પત્તિ માનેલી છે. પુદ્ગલમાં અન તી શકિતઓ છે એ સ્થળે સ્થળે જૈન શાસ્ત્રમાં હકીકત છે તે પાશ્ચાત્ય શોધકોએ વરાળવડે અગ્નિર, વીજળીવડે તાર અને રામે દોડાવી પુરવાર કર્યું છે. ન્યૂટનની ગુરુત્વાકર્ષણ શક્તિ એ પણ જૈનોએ માનેલી ધર્માસ્તિકાયની શક્તિને સુંદર ખ્યાલ આપે છે.
ભૂસ્તર વિદ્યા Geology હવે શીખવે છે કે સૃષ્ટિ અનાદિની હેવી જોઈએ; જે હકીકત જૈન દર્શને સહસ્ત્ર વર્ષો પહેલાં સમજાવી છે. વનસ્પતિના જીવોને માટે જૈન જીવનશાસ્ત્ર પદ્દન સમુચ્ચયમાં કહ્યું છે કે –
બકુલ, અશક, ચંપક આદિ અનેક વનસ્પતિના આવા શરીરે જીવ વ્યાપાર વિના મનુષ્ય શરીરના જેવા ધર્મવાળા હોઈ શકે નહીં. કેમકે કેતકી વૃક્ષનું બાળ થવું, યુવા થવું અને વૃદ્ધ થવું તેવો અનુભવ થાય છે.
શમી, અગત્ય, આમલકી, આદિ અનેક વૃક્ષને નિદ્રા અને પ્રબંધ હોય છે. મૂળમાં દાટેલા દ્રવ્ય રાશિને કઈ વૃક્ષ પોતાના મૂળીઆથી વીંટી લે છે. અશોક તરુને નુપૂર ધારણ કરેલી સુકુમાર કામિનીના ચરણને પ્રહાર થતાં પલ્લવ કુસુમાદિ આવે છે. બકુલને સુગંધી દારૂને કેગળે રેડવાથી તેમ થાય છે. પિયણ ચંદ્રોદયમાં પ્રફુલ્લ થાય છેવગેરે વનસ્પતિશાસ્ત્રની જુદા જુદા સ્વરૂપ અને અસર જૈન દર્શને હજારો વર્ષો પહેલાં સ્વીકારેલ છે; તે સુવિખ્યાત ડૉકટર જગદીશચંદ્ર
છે વનસ્પતિના છોડ ઉપર પ્રાગે કરી પુરવાર કરી આપ્યું છે અને વનસ્પતિના છેડોની કંધ, લેભ, રીસ વગેરે સંજ્ઞાઓ સિદ્ધ કરી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
