________________
નિર્બીજમક્ષર નાસ્તિ નાતિ મૂલમંનૌષધું
નિર્ધના પૃથિવી નાસ્તિ આમ્નાયાઃ ખલુ દુર્લભા જા
અર્થ - બીજ વગરનો કોઈ અક્ષર નથી. એટલે કે લિપિ શાસમાં જેટલા અક્ષરો છે તે બધા યુક્ત એટલે કોઈપણ પ્રકારની શક્તિસંપન્ન હોય છે. માટે જ લખવા-વાંચવાથી મનુષ્યના હૃદયમાં એક પ્રકારની એવી અસર ઉત્પન્ન થાય છે કે જેથી મનુષ્યો સુખદુ:ખનો અનુભવ કરી શકે છે. તેવી જ રીતે કોઈ પણ વનસ્પતિ દુનિયામાં એવી નથી કે જે ઔષધરૂપ ન હોય. પૃથ્વી પણ નિર્ધન નથી કારણ કે તે અનેક વિધ રત્નોની ખાણ છે. માટે જ શાસ્ત્રોમાં પૃથ્વીને રત્નગર્ભા કહેલ છે. માત્ર જે દુર્લભ છે તે એજ છે કે આમ્નાય એટલે તદ્ન વસ્તુનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન એજ દુર્લભ છે.
will be der da ainuniversity.org
મંત્ર સાધના કરનાર મનુષ્ય કામ, ક્રોધ, લોભ, મદ, માયા, કપટ, સ્વાદ, શૃંગાર, કૌતુક અને સ્રીસંગ એ દસ વસ્તુનો ત્યાગ કરી મન વચન અને કાયાની એકાગ્રતાપૂર્વક મંત્ર ભણે. અગર નશીબ સારૂં હશે તો જરૂર ફળ પ્રાપ્ત કરશે. દરેક બાબતોમા કર્મ બલવાન છે. બીજી વાત એ છે કે, કોઈપણ કાર્ય કરવા માટે પહેલા શ્રદ્ધા જોઈએ. શ્રદ્ધાવિના મુક્તિ પણ નથી મળતી. તો મંત્ર કેમ ફળીભૂત થાય?
જે મનુષ્યનું પ્રારબ્ધ બલવાન નથી તેના પાસે પ્રાયઃ મંત્રના અધિષ્ઠાયક દેવો આવતા નથી; પરન્તુ એ મર્મને નહીં જાણતા કેટલાક અજ્ઞાન પુરૂષો એકદમ કહી દે છે કે બસ, મંત્ર ફળીભૂત થતા નથી. પરન્તુ મંત્ર નહીં ફળવાના મુખ્ય બે કારણો છે. એક તો પ્રારબ્ધ સારૂં ન હોય જેથી વિધિ સહિત મંત્ર ભણી ન શકાય અને બીજું કારણ કોઈ વિઘ્ન આવી પડે. પરંતુ જો પ્રારબ્ધ સારાં હોય તો મંત્રના અધિષ્ઠાયક દેવ અવશ્ય રહીને પણ જવાબ આપે છે. પણ પ્રત્યક્ષ દેખાતા નથી.
યોગો આવી મળે છે.
કોઈ કહેશે કે પ્રારબ્ધ સારૂં હોય તો મંત્ર ભણવાથી શું લાભ? એ પ્રશ્નનો ઉત્તર માત્ર એટલો જ આપી શકાય કે જ્યારે પ્રારબ્ધ સારૂં હોય ત્યારે જ સારા યોગો આવી મળે છે. અક્ષરોના સંયોગોને મંત્ર કહેવામાં આવે છે. એ મંત્ર ભણવાથી અક્ષરોના જે જે પરમાણુઓ બ્રહ્માંડમાં ફેલાય છે. તેથી એક પ્રકારની એક નવીજ અસર ઉત્પન્ન થાય છે અને તેથી અવધિજ્ઞાની દેવતાઓ સ્વર્ગમાં બેઠા બેઠા પણ અવધિજ્ઞાન દ્વારા જાણી શકે છે. કે અમુક માણસ અમુક સ્થાને બેઠા બેઠા મારૂં સ્મરણ કરી રહેલ છે. પ્રાચીનકાળમાં એવા પ્રારબ્ધવાન મનુષ્યો હતા કે જેની પાસે દેવતાઓ હંમેશા સેવકભાવે હાજર રહેતા. જેમકે તીર્થંકર, ચક્રવર્તિ, વાસુદેવ વગેરે.
કોઈ એક મંત્રો એવા છે કે જેનું હંમેશાં સ્મરણ કરવાથી આત્માનું કલ્યાણ થઈ શકે છે. પંચ પરમેષ્ઠિ મહામંત્રનું સ્મરણ કરવાથી અશુભ અને અનિકાચિત કર્મનો નાશ થઈ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય પ્રાપ્ત કરે છે. પરલોકમાં ઉચ્ચ ગતિ મેળવે છે. અને આ જન્મમાં પણ આનંદ મેળ છે. જૈન શાસ્ત્રોમાં વર્ધમાન વિદ્યા, સૂરિમંત્ર અને અપરાજિતા મહાવિદ્યાનું વિધાન કરેલ છે. જે મુનિજનોએ જરૂર પાઠ કરવા યોગ્ય છે. જેથી અશુભ અનિકાચિત પાપકર્મોની નિર્જરા થાય છે.
જે મકાનમાં બેસીને મંત્રનો જાપ કરવો હોય તે પવિત્ર અને સાફ હોવું જોઈએ. દિવાલો ઉપર ચૂનાનો હાથ મારી અથવા રંગ-રોગાનથી સુશોભિત બનાવવી. માથે ચાંદની બાંધવી અને ચારે કોર ફૂલોની માળા વગેરે સુગંધી વસ્તુઓથી શણગારી સુંદર બનાવવું. જેમ બને તેમ એકાંત સ્થાન વધારે પસંદ કરવું શ્રેષ્ઠ છે. મંત્રસાધકે એક ઉત્તરસાધક તરીકે કોઈપણ મનુષ્યને પોતાની પાસે જરૂર રાખવો જોઈએ. જેથી કોઈ વસ્તુની જરૂરપડે તો તે તુરત હાજર કરી શકે. મંત્રસાધકે પોતાનાં કપડાં અને આસન સાફ રાખવાં. ઘીનો દીપક, Lib topic 7.7 # 2
www.jainuniversity.org