________________
ભાષાના વિકાસમાં પ્રાકૃત–પાલિભાષાને ફાળો
૨૯
હવે કેટલાંક અસંયુક્તવ્યંજનોનાં પરિવર્તનો :
રાજન -- રાજ અથવા લાજ અથવા રાય નગર –– યર – પછી નર નયન – નયણ – પછી નેણ મેઘ –મેહ – પછી મે કથા – કહ– પછી કહેવું રેખા – લેહ – પછી લીહા– લી બધિર – બહિર – પછી બહેરો શોભામત - સોહામણ – પછી સોહામણું ઘટ – ઘડ– પછી ઘડો પાઠ – પાઢ – ૫છી પાડો ગુડ – ગુલ – પછી ગોળ તડાગ – તલાય – પછી તળાવ અથવા તાલાવ વચન – વણું – પછી વેણ દીપ–દીવ – પછી દીવો ભગિનીપતિ-બહિણીવઈ- પછી બનેવી અથવા બનહોઈ દશ - દસ – પછી દસ શબ્દ – સદ્ – પછી સાદ
સિંહ – સિંઘ અથવા સહ-પછી સંગ અથવા સંઘ અથવા સી સ્વરોનાં પરિવર્તનો આ પ્રમાણે છેઃ
, , એ અને ઔનો પ્રયોગ જ નિકળી જવા પામ્યો છે. ઋ ને બદલે અ–– ધૃત – ઘય – પછી ઘી
કૃત – કરિઅ– પછી કર્યું , , રિ– ઋદ્ધિ – રિદ્ધિ – પછી રાધ , , ઈ- પૃષ્ટિ – પિટ્ટિ - પછી પીઠ , , ઉ – વૃદ્ધ – વુ - પછી બૂટો પિતૃગૃહ – પિહિર – પછી પીહર કે પીયર
માતૃગૃહ – માઉડર – પછી માય. એ ને બદલે એ અને અઈ– શેલને બદલે સઈલ અથવા સેલ.
ઐરાવણ – અઈરાવણું – પછી અઈરાવણ ઓ ને બદલે ઓ અને અ9 – કૌશામ્બી–– કઉસંબી – કોસંબી – કોસંબી – કોસમ
ધવન – જેબ્રણ– જોબન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
