Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवतरण
[
३३
]
अवयव
अवतरण, सं, पु. ( सं. न. ) अवरोहणं, । अवधि, सं. स्त्री. (सं. पुं.) सीमा, पराअधोगमनं २. पारगमनं ३. शरीरधारणं, काष्ठा, पर्यन्तः २. नियत,-काल:-समयः जन्मग्रहणं ४. प्रतिलेखः, प्रतिलिपि-प्रतिकृतिः। ३. मृत्युकालः । अव्य. (सं.) यावर (उ. अद्या(स्त्री.), ५. प्रादुर्भावः ६. घट्ट,सोपानं ७. वधि = अघ यावत् = आज तक )। घट्टः।
अवधी, वि. (हि. अवध) कोश (स) अवतरणी-णिका, सं. स्त्री. (सं.) ग्रन्थ-पुस्तक, लसम्बन्धिन् २. कोस (श) लप्रान्तस्य भाषा। प्रस्तावना भूमिका-उपोद्घातः २. रीतिः (स्त्री.)। अवधीरणा, सं. स्त्री. (सं.) दे, 'भवशा' । अवतार, सं. पु. (सं.) पुराणमतानुसारं देव- अवधीरित, वि. (सं.) अवज्ञात, तिरस्कृत। विशेषस्य जीवविशेषस्य वा शरीरधारणम् । अवधूत, सं. पुं. (सं.) सन्न्यासिन्, योगिन् (विष्णु जी के २४ अवतार-ब्रह्मा, वाराह, साधुः । वि. (सं.) कंपित २. विनष्ट । नारद, नरनारायण, कपिल, दत्तात्रेय, यश, अवधेय, वि. (सं.) विचारणीय, ध्येय २. ऋषम, पृथु, मत्स्य, कूर्म, धन्वन्तरि, मोहिनी, श्रद्धेय ३. ज्ञातव्य । नृसिंह, वामन, परशुराम, वेदव्यास, राम, अवनत, वि. (सं.) नीच, निम्न, नत, नीचस्थ बलराम, कृष्ण, बुद्ध, कल्कि, हंस, हयग्रीव)।। २. पतित ३. न्यून । -लेना, कि, अ., अवतृ (भ्वा. प. से.), अवरुह अवनति, सं. स्त्री. (सं.) हासः, श्रयः, हानिः (भ्वा. प. अ.), शरीरं धृ (प्रे.)।
(स्त्री.) २. अधोगतिः (स्त्री) ३. नम्रता। अवतारण, सं. पुं. ( सं. न. ) नीचैर्नयनं २. अवनि-नी, सं. स्त्री. (सं.) पृथिवी, भूमिः अनुकरणं ३. उद्धरणम् ।
(स्त्री.): अवतारी, वि. ( सं.-रिन् ) अवरोहिन् , अधो- -इन्द्र, ईश, सं. पुं. (सं.) नृपः। गामिन् २. देवांशधारिन्, अलौकिक । -तल, सं. पुं. ( सं. न.) भू , पृष्ठं तलम् । अवदात, वि. (सं.) श्वेत, शुभ्र २. शुद्ध ३. -पति, पाल, सं. पुं. (सं.) भूपः । गौर ४. पीत ।
अवबोध, सं. पुं. (सं.) जागरणं २. ज्ञानम् । अवदान, सं. पु. ( सं. न.) सुकर्मन् (न.) अवभृथ, सं. पुं. (सं.) यज्ञशेषकर्मन् (न.) २. त्रोटनं ३, पराक्रमः ४. शोधनं ६. उशीरः- २. यशान्तस्नानम्। रम् ।
| अवम, वि. (सं.) अधम, अन्तिम २. रक्षक, अवदारण, सं. पुं. (सं.) क्रकचेन छेदन-पाटनम् । परित्रात २. नीच, निन्दित । सं. पुं. (सं.)
२. विभाजन ३. खदानम् ४. दे. 'कुशल'। पितृगणविशेषः २. मलमासः । अवदीर्ण, वि. (सं.) क्रकचेन पाटित २. अवमत, वि. (सं.) अवधीरित, तिरस्कृत । विभाजित ३. खात ।
अवमति, सं. स्त्री. (सं.) अपमानः तिरस्कारः। अवध, वि. (सं.) अधम, पाप, २. निन्ध, अवमर्दन, सं. पुं. (सं. न.) पीडनं, बर्दनं, कुत्सित।
उपमर्दः। वध, सं, पु. ( सं. अयोध्या> ) कोश अवमर्श, सं. पुं. (सं.) स्पर्शः २, सम्पर्कः३. (स) लाः ( बहु) २. अयोध्या ।
सन्धिविशेषः (सा०) विष, वि. ( सं. अवध्य ) रक्ष्य, त्राणाह। अवमर्ष, सं. पुं. (सं.) सम्-, आलोचनं-ना विधान, सं. पुं. (सं. न.) मनोयोगः, अवेक्षा, २. सन्धिविशेषः ( सा० ) ३. आक्रमणम् । पतर्कता।
अवमर्षण, सं. पुं. ( सं. न.) असहिष्णुता, दे, धार, सं. पुं. (सं.) निश्चयः, निश्चितता
___ 'असहनशीलता' २. अपमार्जनं, विलोपनम् । २. सीमा, अवधिः (पुं.)।
अधमान, सं. पुं. (सं.) दे. 'अवमति । अवधारण, सं. पुं. ( सं. न. ) निर्धारणं, अवमानना, सं. स्त्री. (सं.) अवधीरणं-णा, निश्चयः।
तिरस्कारः। अवधारित, वि. ( सं.) निर्धारित, निश्चित । अवयव, सं. पुं. (सं.) अंशः, भागः २. अंगं, अवधार्थ, वि. ( सं.) निर्धारणीय, निश्चेतव्य ।। गात्रं, शरीरैकदेशः ३. न्याये पश्च दश वा .३ आ० हि०
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |