Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिंसनीय
[ ६६८ ]
हिनहिनाइट
वध्य ।
हिंसनीय, वि. (सं.) हन्तव्य, व्यापादनीय, | हिचर - पि (मि)चर, सं. स्त्री. दे. 'हिचक' मारणीय, २. दे. 'टालमटूल' । हिंसा, सं. स्त्री. (सं.) अप, कार:-कृति: (स्त्री.) हिजड़ा, सं. पुं., दे. 'हीजड़ा' | क्रिया करणं, पीडा, बाधा, अर्दनं २. वधः, हिजरी, सं. पुं. (अ.) यवन संवत् ( अव्य. ) हत्या, हननं, हिंसनं, घातः, मारणं, निषूदनम् । ( यह १५/७/६२२ ई० अर्थात् श्रावण शुक्लर, - करना, क्रि. स., पीट् ( चु. ), अपकृ, व्यथ् संवत् ६७९ वि. से चला है ) । ( प्रे.), अद् (भ्वा. प. से., प्र. ) २. इन् ( अ. प. अ. ), हिंस् ( रु. प. से. ), व्यापद् मृ (प्रे.), निषूद् (चु. ) ।
|
हिजाब, सं. पुं. (अ.) अवगुंठनं २. लज्जा । हिज्जे, सं. पुं. (अ. हिज्जह्) *शब्दाक्षरोच्चारणं । — करना, क्रि. स., शब्दाक्षराणि उच्चर् (प्रे.) । हिज्र, सं. पुं. (अ.) वियोग:, विरहः । हित, वि. (सं.) लाभ, प्रद-दायक, उप, कारिनयोगिनू, हितकर २ अनुकूल, योग्य २. हितेच्छुछुक, हितैषिन् । सं. पुं. (सं. न. ) लाभ:, अर्थः २. मंगलं, भद्रं ३. अनुकूलता ४. स्वास्थ्य. लाभ: ५. स्नेहः, अनुरागः ६. मैत्री, हितेच्छा ७. मित्रं ८. संबंध, बंधुता ९. संबंधिन्, बंधुः । अन्य, लाभाय हिताय २. कारणात्, हेतोः ३. अर्थे कृते ।
हिंसात्मक, वि. (सं.) पीडा- बाधा, आत्मक युक्त-दायक २. हत्यात्मक, जीववधयुक्त । हिंसालु, वि. (सं.) हिंसक, घातक, हिंस्र, बधशील। सं. पुं. ( सं . ) हिंसक, -कुक्कुर:भषकः-शुनसः, अलर्कः, मत्तश्वन् । हिंख, वि. (सं.) दे. 'हिंसक ' ।
"
हिकमत, सं. स्त्री. (अ.) तत्वज्ञानं, दर्शन २. शिल्पं, कलाकौशलं ३ उपायः, युक्तिः ( स्त्री. ) ४. नीति: (स्त्री.), नयः ५. मित. व्ययः ६. चिकित्सा, वैद्यकम् । हिकमती, वि. ( अ. हिकमत) कर्मकुशल, कार्यपटुः २. चतुर, विदग्ध ३. मितव्ययिन् । हिकायत, सं. स्त्री. (अ.) कथा, आख्यानम् । हिकारत, सं. स्त्री. ( अ. ) तिरस्कारः,
अवगणना ।
— की नजर से देखना, मु., लघयति (ना. धा.), अवमन् ( दि. आ. अ. ), अवगण ( चु. ) ।
'हिचक, सं. स्त्री. (हिं. हिचकना ) आ-वि. परि-, शंका, संदेहः, संशयः, विकल्पः, निश्चय निर्णय, अभावः ।
हिचकना, क्रि. अ. ( अनु. हिच ) दोलायते ( ना. धा. ), विक्लृप् (भ्वा. आ. से. ), आ-वि, शंक (भ्वा. आ. से. ), संशी (अ. आ. से. ) २. दे. 'हिचकी आना''। हिचकिचाना, क्रि. अ., दे. 'हिचकना' । हिचकिचाहट, सं. स्त्री. दे. 'हिचक' । safear, सं. स्त्री. दे. 'हिचक' । हिचकी, सं. स्त्री. (अनु. हिच ) हि ( है ) का, हिक्का, हिमा, झिणिका ।
- आना, क्रि. अ., हिक्क् (भ्वा. उ. से. ) । - लगना, मु., मरणोन्मुख (वि.) वृत (भ्वा. आ. से. ) २. हिक्क् ।
-
कर, वि. (सं.) हित, कर्तृ - कारक- कारिन् २. लाभ, दायक-प्रद, उपयोगिन्, फलावह ३. स्वास्थ्य, कर प्रद ।
-काम, सं. पुं. (सं.) हित, -कामना - इच्छा | वि. ( सं . ) हितैषिन् । -कारी, वि. (सं.-रिन ) दे. 'हितकर' | -चिंतक, वि. (सं.) हितेच्छु-च्छुक, हितैषिन् । - चिंतन, सं. पुं. (सं. न.) हितेच्छा, उपचिकीर्षा ।
वादी, वि. (सं.-दिन ) सत्परामर्शिन् । हिताहित, सं. पुं. (सं. न. ) हानिलाभौ - उपकारापकारों (पुं.द्वि.), इष्टानिष्टे - भद्राभद्रे ( न. द्वि.) ।
हितू सं. पुं. ( सं . हितः ) मित्र, हितैषिन्, सुहृद् २. संबंधिन्, बंधुः । हितैषी, वि. ( सं . - षिन) हितचिंतक, दे. | हितोपदेश, सं. पुं. ( सं .) सत्परामर्शदानं २. विष्णुशर्म रचितो नीतिग्रंथविशेषः । हिदायत, सं. स्त्री. (अ.) पथप्रदर्शनं २. शिक्षा, अनुशिष्टः (स्त्री.) ।
हिनहिनाना, क्रि. अ. (अनु. हिनहिन ) हे हेषु (भ्वा. आ. से. ) । हिनहिनाहट, सं. स्त्री. (हिं. हिनहिनाना ) हेषा, हेषा, हे ( है ) षितम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |