Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ६४८ ]
स्त्रीत्व
मुद्राभेद:
- लिंग, सं. पुं. (सं. न. ) योनिः (स्त्री.), भगं, स्त्रीचिह्नं २. शब्दलिंगभेदः ( व्या. ) । व्रत, सं. पुं. (सं. न. ) पत्नीव्रतं, एकपत्नी
५. नाटकव्यापारस्थलविशेष: ६. आलवालं, आवालवालम् ७. सुराफेनः । स्थानी, वि. ( सं . - निनू ) सस्थान, पदयुक्त २. स्थायिन ३. उचित, उपयुक्त ।
परायणता ।
-समागम, सं. पुं. (सं.) स्त्री - संसर्ग :- स्थानीय, वि. (सं.) स्थानिक, स्थानविशेष - सम्भोगः । संबंधिन् ।
- स्वभाव, सं. पुं. (सं.) महल्लक:, दे. स्थापक, सं. पुं. (सं.) स्थापयितृ, संस्थापकः, 'खोजा' २. नारीशीलम् । प्रवर्तकः, प्रारंभकः, स्थापनकरः २. निधायकः ३.उत्थापकः, उन्नायकः ४. मूर्ति प्रतिमा, कारः । स्थापत्य, सं. पुं. (सं. न. ) वास्तु-विद्या- शिल्पंकला २. सूत्रकर्मन् (न.), भवननिर्माणम् । स्थापनं, सं. पुं. (सं. न. ) निधानं न्यसनं, निवेशनं २. उत्थापनं, उन्नयनं, उन्नमनं ३. संस्थापनं, प्रवर्तनं, प्रारंभणं ४. प्रतिपादनं, साधनम् । स्थापना, सं. स्त्री. ( सं .) ( मंदिरे ) मूर्तिप्रतिष्ठापनं- निवेशनं २-३. दे. 'स्थापनं (३-४) ४. विचारांगविशेषः ( न्या० ) । " स्थापित, वि. (सं.) संस्थापित, प्रवर्तित २. निहित, निवेशित, न्यस्त ३ उत्थापित, उन्नीत, उन्नमित ४. स्थिर, दृढ ५. निश्चित | स्थायित्व, सं. पुं. (सं. न. ) स्थायिता, स्थिरता, स्थैर्य, ध्रुवता, नैत्यम् ।
स्थायी, वि. ( सं . - यिन् ) ध्रुव, नित्य, शाश्वत, अक्षय २. चिरस्थायिन, दृढ ३. स्थिर, स्थास्नु, स्थायुक, स्थितिशील ४. विश्वसनीय । -भाव, सं. पुं. ( सं . ) रसस्य भावविशेषः ( सा. ) ( ९ स्थायिभाव = रति, हास्न, शोक, क्रोध, उत्साह, भय, जुगुप्सा, विस्मय और निर्वेद ) |
स्थाली, सं. स्त्री. (सं.) उखा, पिठरः-री, दे. 'पतीला' |
- पुलाक न्याय, सं. पुं. ( सं . ) न्यायभेदः, अंशगुणज्ञानेन पूर्णगुणज्ञानानुमानम् । स्थावर, वि. (सं.) अचल, निश्चल, स्थिर २. स्थविर, स्थातृ, स्थाणु, स्थायुक स्थास्नु, स्थितिशील । (सं. न. ) अजंगम-अचल,संपत्ति: (स्त्री.) ।
स्त्रीत्व, सं. पुं. (सं. न. ) नारीत्वं, स्त्री-नारी, - धर्मः भावः ।
स्त्रैण, वि. (सं.) स्त्रीजित, रमगीरत ३. स्त्री
-
संबंधि-योग्य |
स्थगित, वि. (सं.) विलंबित, व्याक्षिप्त, दे. 'मुलतवी' २. आच्छादित ३ गुप्त ४ अव-, रुद्ध |
स्थपति, सं. पुं. (सं.) वास्तुशिल्पिन् २. तक्षन् । स्थल, सं. पुं. (सं. न. ) भूमि: (त्री.), भूभागः, स्थली २. शुष्क - निर्जल, - भूभिः ३ स्थानं
४. अवसरः ।
-कमल, सं. पुं. (सं. न.) पद्मा, पद्मचारिणी, अतिचरा, स्थलरुहा
-चर, वि. (सं.) स्थल, -ग-गामिन-चारिन्, भू, चर-चारिन् ।
स्थली, सं. स्त्री. (सं.) शुष्क, भूमि: (स्त्री.)भूभाग: २. समोन्नतभूः (स्त्री.) ३. स्थानं, स्थैलम् ।
स्थविर, सं. पुं. ( सं . ) वृद्धः २. ब्रह्मन् (पुं.) । स्थाणु, सं. पुं. (सं.) अशाखवृक्षः, ध्रुवः, शंकुः २. स्तंभ:, स्थूणा ३. शिवः ४. स्थावर पदार्थः । वि. (सं.) अचल, स्थिर । स्थाण्वीश्वर, सं. पुं. (सं. न. ) कुरुक्षेत्रं, स्थानेश्वरनगरम्, स्थाणुतीर्थम् । २. स्थानेश्वरस्य लिंगविशेषः ।
स्थान, सं. पुं. (सं. न. ) स्थलं २. आ-निवासः, गृहं ३ भूमिः (स्त्री.), स्थली, भूभागः ४. पदं, दे. 'पदवी' ५. वर्णोच्चारणस्थानं ( व्या. ) ६. राज्यं, देश : ७. देवालयः, मंदिरं ८. अवसरः ९. दशा १०. परिच्छेदः
अध्याय: ।
- च्युत, वि. (सं.) स्थानभ्रष्ट २. पद, च्युत
स्थिति
भ्रष्ट ।
स्थानक, सं. पुं. (सं. न. ) स्थानं, स्थलम् २. पदं, स्थितिः (स्त्री.) ३-४. शरक्षेप- नृत्य
|
स्थित, वि. (सं.) विद्यमान, वर्तमान २. उपविष्ट, आसीन ३. उत्थित ४. अवलंबित | - प्रज्ञ, वि. (सं.) स्थिर स्थित, बुद्धि-धी- प्रज्ञ, ब्रह्मबुद्धिसंपन्न २. आत्मसंतोषिन् ।
स्थिति, सं. स्त्री. (सं.) अवष्टंभः, आधारः, आलंबः २. निवासः, अवस्थानं ३. दशा,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |