Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ६३६ ]
सुहाग
सुहाग, सं. पुं. (सं. सौभाग्यं) सुभगत्वं, पतिवत्नीत्वं, २. वरस्य वैवाहिकवस्त्रं, दे. 'जामा ' ३. वैवाहिकं मंगलगीतम् । - पिटारा, सं. पुं., *सौभाग्यपिटाकः । - पूरा, सं. पुं., सौभाग्यपुटः ।
सुहागा, सं.पुं. (सं. सुभगः ) टंकणं- नं, कनकक्षारः, रसशोधन:, बिडं, लोहद्राविन्, स्वर्णपाचकः । सुहागिन-नी, सं. स्त्री. (हिं. सुहाग ) सधवा, पतिवत्नी, सनाथा, सभर्तृका, जीवत्पतिका । सुहाना, वि. (हिं. सुहाना ) शोभन, सुखकर | सुहाता, वि. (हिं. सहना ) सहनीय, सह्य |
३. कोष्ण, कदुष्ण ( जल ) । सुहाना, क्रि. अ. (सं. शोभनं ) विराज शुभ (भ्वा. आ. से. ) २. रुच् (भ्वा. आ. से.), रुचिकर वृत् (भ्वा. आ. से. ) । सुहावना, वि. (हिं. सुहाना ) शोभन, प्रियसुभग, दर्शन, सुन्दर दे. । [ सुहावनी (स्त्री.)= शोभनी ] । क्रि. अ., दे. 'मुहाना' । - पन, सं. पुं., सौन्दर्य, मनोहरता । सुहृद्, सं. पुं. (सं.) सखि, मित्र, वयस्यः । सुहृदय, वि. (सं.) सुचित्त, सुमनस्क २. सहदय, स्नेहशील ।
सूँघना, क्रि. स. (सं. शिधनं ) शिंघ् (भ्वा.प. से.), आ-उपासं, घ्रा (भ्वा, प. अ. ), घ्राणेन्द्रियेण गंधं ग्रह् ( क्रू. प. से. ) २. अत्यल्पं भक्षू ( चु. ) ३. ( सर्पादि का) दंशू (भ्वा. प. अ. ) । सं. पुं., उपा-आ, घ्राणं, प्रातं-तिः (स्त्री.) गन्धग्रहणम् ।
सिर, मु., शिरसि आ-समा- उपाघ्रा । सूँघनी, सं. स्त्री. (हिं. सूँघना ) नस्यं, दे.
|
'नसवार' |
सूँघने योग्य, वि, प्रातव्य, प्रेय, शिंघनीय । सूँघने वाला, सं. पुं., शिवकः, घ्रातृ, गंध.
ग्राहकः ।
सूँघा सं. पुं. (हिं. सूँघना ) विश्वकदुः, मृगया कुक्कुरः, आखेटिकः २. * निधिप्रात् ३. च (चा)रः, अपसर्पः । सूँघाहुआ, वि., शिंधित, घ्रात, घ्राण, गृहीत
गंध ।
सूँड, सं. स्त्री. (सं. शुंड :) शुंडा, दंड, शुंडार:, हस्ति, हस्तः, करि, करः ।
सूँस, सं. पुं. [सं. शिं (शि) शुमार : ] अंबुकपिः,
शिशुकः,
सूक्ष्म
महावसः,
असि,-पुच्छ:-प्लव:, उष्णवीर्य, उलु (लू) पिन् ।
सूँ-सूँ, सं. स्त्री. (अनु.) सूं, कार:-कृति: (स्त्री.) ।
-करना, क्रि. अ., नासिकया यूँ कॄ अथवा सूँध्वनि कृ
सूअर, सं. पुं. [सं. सू. (शू) कर: ] वराहः, रोमशः, किरिः, दंष्ट्रिन, क्रोड, पोत्र-दंत-रदआयुधः, शूरः, कोल:, भेदन:, घोणिन, पोत्रिन २. ( गाली ) अधमजनः, गृध्नुः । - का मांस, सं. पुं., शूकर-वराह, मांसम् । सूअरी, सं. स्त्री. [सं. सू. (शू.) करी] कोली, वराही, शूरी इ. ।
सूआ', सं. पुं. (सं. शुकः) कीरः, दे. 'तोता' । सूआर, सं. पुं. (सं. सूचा) सूचकः, स्थूलबृहत, - सूची ।
सूई, सं. स्त्री. (सं. सूची) सूचिः (स्त्री.), व्यधनी, सूचिका, सी (से) वनी २. घटी सूची । - पिरोना, क्रि. स., सूची ससूत्रां कृ या सूत्रेण सनाथयति ( ना. धा. ) । -का काम, सं. पुं., सूचीकर्मन् (न.) । का नाका, सं. पुं., सूची, छिद्रं रंध्र-मुखं
पाशः ।
—की नोक, सं. स्त्री, सूच्य, सूचिकाग्रम् | - तागा, सं. पुं., *सूची, सूत्रं डोरम् । - का भाला या फावड़ा बनाना, मु., अणुं पर्वतीकृ, अत्युक्त्या वर्ण ( चु. ) । सूकर, सं. पुं. (सं.) दे. 'सूअर' । सूकरी, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'सूअरी' । सूक्त, सं. पुं. (सं. न. ) वेदमंत्र ऋक्, समूहः २. उत्तमकथनं ३. महावाक्यम् । वि. ( सं . ) साधु कथित सम्यगुक्त ।
सूक्ति, सं. स्त्री. ( सं . ) सुभाषितं, सुन्दरकथनं, सुन्दर-वर, वचनं वाक्यं उक्तिः (स्त्री.) । सूक्ष्म, वि. ( सं . ) अति अत्यंत, अल्प-क्षुद्र-तनुद- लघु स्तोक- खुल्ल क्षुल्ल २. दुर्वेध, गहन, गूढ ३. अति, तनु विरल- लक्ष्ण ।
For Private And Personal Use Only
कोण, सं. पुं. ( सं . ) लघुकोण: ।
- दर्शक यंत्र, सं. पुं. (सं. न. ) अणुवीक्षणयंत्रम् |
—दर्शिता, सं. स्त्री. (सं.) कुशाग्रबुद्धि: (स्त्री.)प्रत्युत्पन्नमतित्वम् ।
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |