Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'सुरा
[ ६३४ ]
सुल्ताना
कादंबरी, मद्यं दे. |
सुरा, सं. स्त्री. (सं.) मदिरा, वारुणी, हाला, | सुलक्षण, सं. पुं. (सं. न. ) शुभ-भद्र-सु, लक्षणंचिह्न- लक्ष्मन (न.) । वि. (सं.) शुभ, शिव, मांगलिक, सुलक्ष्मयुत २. भाग्यवत्, धन्य । सुलगना, क्रि. अ. (अनु. सुलसुल>) (सधूमं ) ज्वल (भ्वा. प. से. ), दह् इंधू (कर्म), दीप ( दि. आ. से. ) २. अत्यंत संतम् ( कर्म. ), दुःखायते ( ना. धा. ) ।
सुराख, सं. पुं., दे. 'सूराख' । दे. 'सुराग' | सुराग़, सं. पुं. ( तु.) अन्वेषण, अनुसंधानं २. पद, चिह्न, लक्षणं, सूत्रं, संधानम् । - लगाना, क्रि. स. चिह्नः मृग् (चु. ) या अन्विष् (दि.प.से.) ।
- लेना, क्रि.स., निभृतं निरीक्ष (भ्वा.आ.से.) । सुरागाय, सं. स्त्री. [सं. सुरगौः > (स्त्री.) ] चमरः- समर:[-री (स्त्री.)], त्रिविष्टपदेशीयः संकरजो गोभेदः ।
सुरागी, सं. पुं. ( फ्रा. सुराग ) च (चा) र:, अपसर्पः, दे. 'भेदिया' ।
सुराही, सं. स्त्री. (सं.) *लंबग्रीवघटी, *सुराधिः। -दार, वि. ( अ. + फ़ा. ) सुराधिसदृश । सुरीला, वि. (हिं. सुर ) सु-मधुर स्वर-स्वन, कल, मंजुल, कर्णमधुर ( राग, कंठादि ) २. सुमधुर, कंठ ( गायकादि ) । सुरुखुरु, वि. ( फ़ा. सुखरू, दे.) । सुरुचि, सं. स्त्री. (सं.) उत्तम, रुचि:- अभिरुचि: शीलं २. ध्रुवभक्तस्य विमातृ (स्त्री.) । वि. (सं.) सुरुचि उत्तमाभिरुचि, विशिष्ट । सुरूप, वि. ( सं .) सुन्दर, रूपवत् २. बुद्धिमत्। सं.पुं. (सं.न.) वराकृतिः (स्त्री.), सुन्दराकारः । सुरेन्द्र, सं. पुं. (सं.) देवेशः, इन्द्रः, सुरेश:
श्वरः ।
-चाप, सं. पुं. (सं.) इन्द्रधनुस् (न.) । सुख, वि. ( फा . ) रक्त, रो (लो) हित, शोण, शोणित, अरुण, कषाय, फल्गुन । - होना, क्रि. अ., रक्तायते - लोहितायते ( ना. धा. ) ।
-रू, वि. ( फा . ) तेजस्विन्, कांतिमत् २. प्रतिष्ठित, संमानित ३. कृतकार्य ।
- रूई, सं. स्त्री. कृतकार्यता २. यशस् (न.), कीर्तिः (स्त्री.) ३. संमानः, प्रतिष्ठा । सुर्खाब, सं. पुं. (फ़ा. ) कोकः, कुकः, चक्रः, चक्रवालः, रथांगः, रथांगनामकः । ~का पर लगाना, मु., वैलक्षण्यविशिष्ट (वि.) वृत् (भ्वा. आ. से. ) । सुर्खी, सं. स्त्री. ( फ़ा. ) रक्तिमन् - लोहितिमन्, अरुणिमन् (पुं.), शोणता, रक्तता २. ( लेखादीनां ) शीर्षकं ३. रुधिरं, रक्तं ४. इष्टकाचूर्णं ५. रक्तवर्णः ।
|
सुलगाना, क्रि. स. (हिं. सुलगना) उद्दीप्प्रज्वल ( प्रे.), सम्-,इंधू ( रु. आ. से. ) २. संतप् (प्रे.), पीड़, ( चु. ) ३. उत्तिज्उद्दीप् ( प्रै. ) ।
सुलझना, क्रि. अ. (हिं. उलझना ) उग्रंथ ( कर्म. ), विश्लिष ( दि. प. अ. ), सरलीभू सुलझाना, क्रि. स. (हिं. सुलझना) उद्ग्रंथ् ( क्र. प. से. ), विश्लिष (प्रे.), सरलीकृ जटिलतां अपनी (भ्वा. प. अ.) २. विवाद शम् (प्रे. श (शा) मयति ) ।
सुलझाव, सं. पुं. (हिं. सुलझाना ) विश्लेषः, मोचनं, सरलीकरणं, जाटिल्यापनयनम् । सुलतान, सं. पुं., दे. 'सुल्तान' । सुलफ़ा, सं. पं. (फ़ा. ) तमाखुभेदः, सुलफ २. दे. 'चरस' |
सुलभ, वि. (सं.) सुलभ्य, सुप्राप्य प २ सरल,. सुगम ३. सामान्य, साधारण । सुलभता, सं. स्त्री. ( सं . ) सुलभत्वं, सुप्राप्यताः
२. सरलता ।
सुलह, सं. स्त्री. ( अ ) सख्यं, मैत्री, सौहार्दं २. शान्तिः (स्त्री), विप्लवाभावः ३. संधिः, संधानं ४. प्रसादनं, समाधनम् । -नामा, सं. पुं. ( अ + फा. ) संधिपत्रम् सुलाना, क्रि. स. ब. 'सोना' के प्रेरणार्थक रूप । सुलूक, सं. पुं., दे. 'सलूक' । सुलेमान, सं. पुं. (अ.) सुलेमानः, देवदूतो नृप विशेषः २ पर्वतविशेषः ।
सुलेमानी, वि. (अ.) सुलेमान संबंधिन् । सं. पुं. ( अ ) सिताक्षोऽश्वः २. कृष्णः प्रस्तरभेदः ।
सुलोचन, विं. (सं.) सुनयन, सुनेत्र । सं. पुं. (सं.) दैत्यविशेषः २. मृगः ३. चकोर: । सुलोचना, वि. स्त्री. (सं.) सुनयनी ना । सं. स्त्री. (सं.) मेघनादपत्नी |
सुल्तान, सं. पुं. ( अ. ) नृपः, राजन्, सम्राज् । सुल्ताना, सं. स्त्री. (अ.) सम्-,राज्ञी, नृपपत्नी ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |