Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्वत्र
सर्वत्र, अन्य. (सं.) सर्वदिग्देशकाले । -ग, वि. ( सं . ) सर्वव्यापक |
सलाजीत, सं. स्त्री. दे. 'शिलाजीत' । सलाद, सं. पुं. ( अं. सैलाड ) शिग्रुखाद्यम् ।
सर्वथा, अव्य. (सं.) सर्वप्रकार- रेण २. साम सलाम, सं. पुं. (अ.) प्रणाम:, दे. | - अलैक या अलैकम, प्रणामः, नमस्ते, नम
[ ६०१ ]
रत्येन ३. नितांतं, अत्यन्तम् । सर्वदा, अव्य. (स.) सदा, दे. |
सर्वस्व, सं. पुं. (सं. न. ) समस्तसंपद् (स्त्री.), समग्रद्रव्यं, निखिलधनम् । सर्वांग, सं. पुं. (सं. न. ) समस्तशरीरं २. सर्ववेदांगानि (न. बहु. ) ३. समग्रावयवाः (पुं. बहु. ) ।
सर्वांगीण, वि. ( सं . ) सार्वदेहिक - सर्वोगिक ( की स्त्री . ) ।
सर्वात्मा, सं. पुं. (सं.- मन्) परमात्मन, ब्रह्मन् (न.) । सर्वाधिकार, सं. पुं. (सं.) पूर्ण प्रभुत्वं, ऐकाधि
पत्यम् । सर्वे, सं. पुं ( अं. ) सर्वेक्षणम्, भूमापनम् । सर्वेयर, सं. पुं. ( अं. ) सर्वेक्षकः, भूमापकः । सर्वेश्वर, सं. पुं. (सं.) सर्वेशः, परमेशःश्वरः २. चक्रवर्तिन्, सार्वभौमः ।
सर्षप, सं. पुं. (सं.) दे. 'सरसों' । सलगम, सं. पुं., दे. 'शलग़मं' । सलज्ज, वि. (सं.) हीमत्, लज्जाशील दे. | सलतनत, सं. स्त्री. ( अ ) राज्यं २. साम्राज्यं
३. शासनम् ।
सलना, क्रि. अ. (सं. शल्यं ) ब. 'सालना ' के कर्म, के रूप |
सलीका
सलाख, सं. स्त्री. ( फ्रा. मि. सं. शलाका ) दे. 'सलाई ' २. धातु-दंड: यष्टिः (स्त्री.) ३, रेखा |
३६
स्कारः ।
दूर से करना, मु. ( अनिष्टं दुर्जनं वा दूरतः ) परिह (भ्वा. प. अ. ) हा ( जु. प. अ. ) । सलामत, वि. ( अ ) सुरक्षित, अक्षत, संकटमुक्त २. जीवत्, सजीव ३. स्वस्थ, नीरोग ४. विद्यमान, वर्तमान । क्रि. वि., सकुशलं, क्षेमेण ।
- रहना, क्रि. अ., स्वस्थ (वि.) जीव ( भ्वा. प. से. ) कुशली वृत (भ्वा. आ. से. ) । सलामती, सं. स्त्री. ( अ. सलामत ) स्वास्थ्य २. कुशलं, क्षेम: ।
— से, मु., ईश्वरकृपया ।
सलामी, सं. स्त्री. ( अ. सलाम ) नमस्क्रिया, अभिवादनं २. सैनिक, प्रणामः प्रणति: (स्त्री.)नमस्कारः ३. अग्न्यस्त्रैः संमानना संभावना ४. प्रवणं, निम्न-अवसर्पि, भूमिः (स्त्री.) । —उतारना, मु., अग्न्यस्त्रैः संभू संमन् (प्रे.) । सलाह, सं. स्त्री. ( अ ) अभिप्रायः तर्कः, मतं-तिः (स्त्री.) २. परामर्शः, मंत्रणा ३. उपदेशः, मंत्रः ।
- करना, क्रि. अ., विचर (प्रे.), संमंत्र ( चु. आ. से. ), परामृश ( तु. प. अ., तृतीया के साथ ) उपदेशार्थं प्रच्छ् (तु. प. अ. ) । —कार, सं. पुं. ( अ. + फा . ) उपदेष्टृ, मंत्रदः, परामर्शप्रदः, बुद्धिसहायः ।
सलफ़, वि. (अ.) प्राचीन, पुरातन, पुराण । सं. पुं., पूर्वजाः, पूर्वपुरुषाः, पितरः ( सभी बहु . ) ।
सलब, वि. ( अ. सल्ब ) नष्ट, उच्छिन्न । सलवाई, सं. स्त्री. (हिं. सलवाना ) वेधन,शुल्कं - मृतिः (स्त्री.) ।
सलवाना, क्रि. प्रे., ब. 'सालना' के प्रे. रूप । सलिल, सं. पुं. (सं. न.) अंबु, वारि, जलं दे. | सलहज, सं. स्त्री. दे. 'सरहज' । सलाई', सं. स्त्री. (सं. शलाका ) धात्वादिनिर्मिता तनुयष्टि: (स्त्री.) २. दीपू शलाका । सलाई, सं. स्त्री. (हिं. सालना ) वेध:- धनं २. दे. 'सवाई' |
- निधि, सं. पुं. (सं.) सागरः, समुद्रः दे. | सलिलाहार, वि. ( सं . ) सलिल-जल-नीर,अशन- भोजन । सं. पुं. (सं.) जल-नीर,अशनम् - आहारः । सलीका, सं. पुं. (अ.) कौशलं, दाक्ष्यं, वैद
चातुर्य २. समय- शिष्ट, आचारः, शिष्टता ३. आचार;, चरित्रं, व्यवहारः ४. सभ्यता ।
—देना, क्रि. स., उपदिश (तु. प. अ.), अनु. शास् ( अ. प. से. ), मंत्र ( चु. उ. से. ) । - ठहरना, मु., सर्वैः निश्वि-निणी (कर्म.), सांमत्यं जनू ( दि. आ. से. ) ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |