Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सतीत्व
सत्य
--चौरा, सं. पु. ( सं.+हिं.) *सतीवेदिका। सत्ताईसवाँ, वि. (हिं. सत्ताईस ) सप्तविंशति-पुत्र, सं. पुं. (सं.) पतिव्रता-साध्वी,-पुत्र:- तमः-तमी-तम, सप्तविंश:-शी-शं (पुं. सी. न.)। तनयः।
सत्तानवे, वि. [सं. सप्तनवतिः ( नित्य स्त्री.)] -व्रत, सं. पुं. (सं. न.), पातिव्रत-त्यम्, सं. पुं., उक्ता संख्या तद्बोधकांकौ(९७)च । सतीत्वम् ।
सत्तावन, वि. [ सं. सप्तपंचाशत् (नित्य स्त्री.)] -व्रता, सं. स्त्री. (सं.) पतिव्रता नारी। सं. पुं., उक्ता संख्या तद्बोधकांको (५७) च। -होना, मु., मृतभा सार्द्ध दह ( कर्म.)- सत्तासी, वि. [ सं. सप्ताशीतिः (नित्य स्त्री.)]] भस्मीभू।
सं. पुं., उक्ता संख्या तद्बोधकांकौ (८७) च । सतीत्व, सं. पुं. (सं. न.) पातिव्रत्यं, साध्वीत्वं। सत्तू , सं. पुं. [ सं. सक्तु ( केवल पुं. बहु. में -बिगाड़ना या नष्ट करना, मु., सतीत्वं नश् ।
सक्तवः)] सक्तकः, शक्त (पुं. न.), भृष्टयव(प्रे.), बलात्कारेण गम् (भ्वा. आ. अ.)-अभि- चूर्णम् । गम् ( भ्वा. प. अ.), पातिव्रत्यं दुष (प्रे.)। सत्त्व, सं. पु. (सं.न.) प्रकृतेगुणविशेषः २.सत्ता, -हरण, सं. पुं. ( सं. न.) बलात्कारः, हठ- अस्तित्वं, भावः ३. सारः, तत्त्वं, मूलद्रव्यं संभोगः, बलान्मैथुनम् ।
४. विशेषता, अंतःप्रकृतिः (स्त्री.) ५. चित्तसतीर्थ, सं. पुं. (सं.) सतीर्थ्यः, एकगुरुः।
प्रवृत्तिः (स्त्री.) ६. चेतना, चैतन्यं ७. प्राणः सतून, सं. पुं. (फा.) स्थूणा, स्तंभः ।
८. आत्मन् ९. प्राणिन् १०. गर्भः ११. प्रेतः, सतोगुण, सं. पुं., दे. 'सत्त्वगुण' ।।
भूतः १२. शक्तिः (स्त्री.), वीयम् । सतोगुणी, वि. (हिं. सतोगुण) दे. 'सत्त्व
-गुण, सं. पुं. (सं.) सत्कर्मसु प्रवर्तको गुणः, गुणी'।
विवेकशीलप्रकृतिः ( स्त्री.)। सत्कर्म, सं. पुं. (सं.-मन (न. ) शुभ-सु-पुण्य,--गुणी, वि. (सं.) सात्विक, उत्तमप्रकृति, कार्य-कृत्यं कृतिः(स्त्री.)-क्रिया-कर्मन्, पुण्यम् । । विवेकशील। सत्कार, सं. पुं. (सं.) आदरः, संमानः, पूजा सत्पथ, सं. पुं. (सं.) सु-सन मार्गः २. सद्, २. आतिथ्य, अतिथिसेवा।
वृत्तं-आचारः ३.सु,-संप्रदाय:-सिद्धांतः । सत्कार्य, सं. पुं. ( सं. न.) दे. 'सत्कर्म'। वि., सत्पात्र, सं. पुं. (सं.न.) सुपात्रं, दाना) जनः पूज्य, मान्य, आदरणीय ।
२. आर्यः, भद्रजनः ३. सु,-वरः-वोढ़ । सत्कृत, वि. (सं.) आदृत, संमानित, पूजित।
सत्पुरुष, सं. पुं. (सं.) आर्यः, सद्वृत्ती सत्त, सं. पुं.. दे. 'सत"।
मानवः, भद्रः। -सत्तम, वि. (सं.)-उत्तम,-श्रेष्ठ। सत्य, सं. पुं. (सं. न. ) तथ्यं, ऋ, तत्त्वं, सत्तर, वि. [सं.सप्ततिः (नित्य स्त्री.)] उक्ता | यथार्थ, अवितथं, भूत-परम-तत्त्व,-अर्थ: संख्या तद्बोधकांकौ (७०) च ।
२. शपथः ३. प्रतिज्ञा ४. कृतयुगम् । वि., तथ्य, सत्तरवाँ, वि. (हिं. सत्तर ) सप्ततितमः-तमी- अवितथ, वास्तविक, यथार्थ, ऋतु २. अकृत्रिम, तमं (पुं. स्त्री. न.)।
अकृतक। सत्तरह, वि., तथा सं. पुं., दे. 'सतरह'।। -काम, वि. (सं.) सत्य,-प्रिय-अभिलाषिन् । सत्ता, सं. स्त्री. (सं.) सत्त्वं, अस्तित्वं, भावः, -नारायण, सं. पुं. (सं.) देवताविशेषः विद्यमानता २. शक्तिः ( स्त्री.), सामर्थ्य | ( = सत्यपीर हिं.)। ३. प्रभुत्वं, अधिकारः।।
-प्रतिज्ञ, वि. (सं.) सत्य, व्रत-संगर संध-धारी, सं. पु. ( सं.-रिन्> ) अधिकारिन्, अभिसंध आधिकारिकः।
-युग, सं. पुं. (सं. न. ) चतुर्युगेषु प्रथमयुगं, सत्तार, (सं. सप्तन्>) सप्तचिह्नांकितं क्रीडापत्रं, | कृतयुगं ( = १७२८००० वर्ष )। *सप्तकः ।
-युगी, वि. (सं. सत्ययुगं>) सत्ययुगसंबंधिन् सत्ताईस, वि. [सं. सप्तविंशतिः (नित्य स्त्री.)] | २. अति,-पुराण-प्राचीन ३. धर्मात्मन्, सद्सं. पुं., उक्ता संख्या तबोधकांको (२७) च ।। वृत्त, सरल ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |